چاق از درون ،لاغر از بیرون

دوست شما لاغر لاغر است و شما حسابی به اندام او غبطه می‌خورید. شما آب هم می‌خورید چاق می‌شوید ولی دوستتان از هر چه سر سفره است نوش‌جان می‌کند و از هیچ‌کدام از انواع چلوخورشت‌ها هم فاکتور نمی‌گیرد ولی اصلاً یک ذره اضافه وزن ندارد.
تنقلات و شکلات‌های رنگارنگ هم جای خودش را دارد و درحالی که شما حسرت شیرینی خامه‌ای به دلتان مانده است او شیرینی‌ها و کیک‌های پر از خامه را یکی پس از دیگری ناپدید می‌کند و اصلاً هم نگران چاقی و این حرف‌ها نیست. قبل از اینکه ادامه مطلب را بخوانید ضربه‌ای به یک عدد چوب بزنید تا دوستتان مبادا چشم بخورد و بعد نظر محققان را درباره آدم‌های لاغر که اتفاقاً بسیار هم خوش‌خوراک هستند و چاق هم نمی‌شوند بخوانید.
متخصصان می‌گویند بسیاری از افراد لاغر که بسیار هم غذا می‌خورند در خطر هستند چرا که این چربی‌های اضافی در اطراف اندام‌ها و اعضای داخلی بدنشان جمع می‌شود و به همین دلیل اصلاً به چشم نمی‌آید با این حساب اگر شما می‌توانستید یک تصویر از داخل بدن این افراد تهیه کنید و چربی‌های انباشته دور اندام‌های درونی بدنشان را مشاهده کنید می‌بینید خوردن هم چندان بی‌حساب و کتاب نیست.
● قلب‌هایی چاق
در درون بدن شما، اعضای مختلفی مثل قلب، کلیه‌ها، روده‌ها، کبد و بسیاری از بافت‌های زنده دیگر، وجود دارند. همیشه در اطراف این بافت‌ها، مقداری از بافت چربی برای محافظت از آنها وجود دارد. ولی بد نیست بدانید اگر پرخوری کنید، این بافت‌ها نیز مانند بافت‌های چربی اطراف عضلات شما می‌توانند حجیم و بزرگ و دردسرساز شوند.
شما هیچ‌گاه نمی‌توانید این چربی‌های دورن بدنتان را مشاهده کنید ولی حقیقت این است که چربی اضافه فقط چربی نیست که در اطراف عضلات وجود دارد بلکه این چربی‌ها نیز وقتی از میزان مشخصی بیشتر شوند، شما انسان چاقی به‌شمار می‌روید. این روزها بسیاری از پزشکان اعتقاد دارند چربی‌هایی که در اطراف قلب، کبد و لوزالمعده انباشته می‌شوند می‌توانند بسیار خطرناک‌تر از چربی‌هایی باشند که در زیر پوست شما انباشته می‌شوند و شما دائماً از بابت وجود آنها نگران هستید.
● MRI و نقشه چربی‌‌ها
پروفسور جیمی بل کریک متخصص تصویربرداری مولکولی از بدن است و در کالج سلطنتی لندن مشغول به فعالیت است. درباره چربی‌هایی که به چشم نمی‌آیند، می‌گوید: «اگر شما لاغر هستید اصلا به این معنا نیست که چاق نیستید.»
دکتر بل و همکارانش از سال ۱۹۹۴ به این طرف تلاش کرده‌اند تا نقشه چربی‌های بدن انسان را رسم کنند. به همین دلیل در طول این ۱۳ سال او و همکارانش ۸۰۰ فرد را با استفاده از دستگاه MRI تصویربرداری کرده‌اند تا بتوانند نقشه چربی‌های بدن آنها را رسم کرده و ببینند چربی‌ها در چه بخش‌هایی از بدن این افراد ذخیره می‌شوند. در این تصاویر MRI که از بدن افراد مختلف به دست می‌آمد چربی‌‌های زیرپوست به رنگ چربی‌های اطراف اندام‌های داخلی به رنگ زرد و عضلات به رنگ قرمز نمایش داده شده است.
اگر به این تصاویر نگاهی بکنید می‌بینید افرادی که وزن متناسبی نیز دارند و چربی‌های زیر پوست‌شان چندان هم زیاد نیست در اطراف اندام‌ها و اعضای داخلی بدنشان مقداری چربی انباشته شده دارند. بر این اساس محققان می‌گویند تعاریف چاقی لازم است تغییر یابد و با توجه به تمام این چربی‌ها افراد چاق بازشناخته شوند. چون ممکن است با اندازه‌گیری دور شکم نگرانی از بابت چاقی افراد مطرح نشود ولی حقیقت این است که ممکن است بسیاری از افراد لاغر نیز در خطر باشند و سلامت آنها مورد تهدید این چربی‌های نادیدنی قرار گیرد.
● چربی‌هایی که قایم‌باشک‌بازی می‌کنند
دکتر louis teichhoiz که رئیس بخش کاردیولوژی دانشگاه Hacken sack در نیوجرسی آمریکاست معتقد است که افراد لاغر باید بیش از پیش به سلامت خود توجه کنند چرا که لاغر بودن اصلا به این معنا نیست که این افراد در خطر سکته قلبی، فشار خون، دیابت یا بیماری‌های قلبی عروقی قرار ندارند.
شاخص توده بدنی Body mass index شاخصی است که توسط متخصصان تغذیه و پزشکان برای ارزیابی چاقی بدن استفاده می‌شود و نسبت وزن شما را به مجذور قدتان می‌سنجد.
این محققان اعتقاد دارند که این شاخص نیز ممکن است چربی‌های انباشته شده در اطراف اندام‌های داخلی را نادیده بگیرد. برطبق مطالعات این گروه تحقیقاتی، ۴۵ درصد از بانوانی که BMI (شاخص توده بدنی‌شان) نرمال بود و در فاصله ۲۵-۲۰ قرار داشت در تصاویر MRI از چربی‌های بدنشان مشاهده شد که در اطراف اندام‌های داخلی بدنشان چربی اضافی ذخیره شده است.
در آقایان این درصد باز هم بیشتر بود و ۶۰ درصد آقایانی که به ظاهر تناسب اندام داشتند چربی‌هایی اضافی را در بدنشان حمل می‌کردند.
برطبق نظر این محققان، افرادی که ظاهرا لاغر هستند ولی در اطراف اندام‌های داخلی بدنشان چربی اضافی ذخیره شده است، در آستانه چاق شدن قرار دارند. این افراد مقدار زیادی ساندویچ‌های چرب، شکلات‌ها و شیرینی‌های پرشکر میل می‌کنند و چون خیالشان از بابت اضافه وزن راحت است، خیلی کم ورزش می‌کنند و یا آن را به کلی تعطیل می‌کنند.
دانشمندان اعتقاد دارند که به صورت طبیعی چربی‌ها معمولاً در اطراف شکم انباشته می‌شوند ولی گاهی بدن تصمیم می‌گیرد که این چربی‌ها را در جایی دیگر انباشته کند. آنها با انجام این مطالعه به این نتیجه رسیده‌اند که BMI نمی‌تواند دقیقاً به افراد نشان دهد که چربی‌ها در کجای بدنشان انباشته شده‌اند، این شاخص فقط به آنها کمک خواهد کرد که یک ارزیابی کلی از چربی‌های بدنشان داشته باشند.
● خطر در کمین لاغرها
پزشکان هنوز به درستی نمی‌دانند که چربی‌های پنهان می‌توانند دقیقاً چه عوارضی برای افراد لاغر داشته باشند و دامنه عوارض آن برای این افراد تا چه اندازه گسترده است ولی آنچه مشخص است آن است که این چربی‌ها خطر ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی ـ عروقی را افزایش می‌دهند. برخی از محققان اعتقاد دارند چربی‌هایی که در اطراف اندام‌های داخلی انباشته شده‌اند، ارتباط طبیعی بین سیستم‌های بدن را دچار اختلال می‌کنند.
این چربی‌ها می‌توانند پیام‌های شیمیایی غلطی به بافت‌هایی مانند کبد بفرستند و به این ترتیب چربی بیشتری در اطراف این بافت‌ها و درون‌شان انباشته شود و مشکلاتی مانند «کبد چرب» را به وجود آورند. انباشته شدن چربی ممکن است درون لوزالمعده نیز اتفاق افتد. این چربی‌ها می‌توانند موجب بیماری‌های قلبی و یا مقاومت سلول‌ها به انسولین شده و فرد را دچار دیابت نوع دو کنند.
محققان اعتقاد دارند افراد چاقی که فعالیت بدنی بیشتری دارند، از افراد لاغری که اصلا فعالیت بدنی ندارند، سالم‌ترند و افراد چاقی که فعالیت نمی‌کنند، نسبت به افراد چاقی که فعالیت دارند بیشتر در خطر ● مرگ و میر ناگهانی قرار دارند.
محققان اعتقاد دارند کشتی‌گیرهایی که چربی زیادی در زیر پوستشان دارند، متابولیسم بدنی بهتری نسبت به افراد لاغری دارند که دائم نشسته‌اند و به بدنشان اصلا حرکتی نمی‌دهند چون این چربی‌های اضافی در بدن کشتی‌گیران در زیر پوستشان انباشته می‌شوند به جای اینکه در اطراف اندام‌های حیاتی بدنشان جمع شود و در کار این اندام‌ها اختلال ایجاد کند.
● خبرهای خوب برای لاغرها
خبر خوب اینکه این چربی‌های پنهان به راحتی و خیلی سریع با تغییر رژیم غذایی و یک برنامه ورزشی مناسب آب می‌شوند! محققان کانادایی اعتقاد دارند که این چربی‌های احشایی خیلی سریع مصرف شده و به‌صورت کالری برای حرکات ورزشی مصرف می‌شوند.
بنابراین اگر چاق هستید و یا اگر لاغر هم هستید، تنها راه میان‌بر برای دستیابی به سلامت، ورزش کردن و فعالیت بدنی و رعایت رژیم غذایی مناسب است، فقط همین.

دکتر گلرخ ثریا

منبع : روزنامه تهران امروز