کرسنت در ابهام- بخش ۵

داناگاز شرکتی است ثبت شده در امارات متحده عربی که البته ماهیتی چندملیتی دارد. سهامدارانی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در کنار گروهی از سهامداران بین‌المللی در سال ۲۰۰۵ میلادی شرکت داناگاز را تاسیس کردند. امارات متحده‌عربی و عربستان سعودی بیشترین تعداد سهامداران را در این شرکت فعال حوزه نفت و گاز دارند. داناگاز عمده فعالیت‌ خود را روی پروژه‌های گازی در منطقه خاورمیانه متمرکز کرده است.
آنچه داناگاز را در ایران مطرح کرده و مهم جلوه می‌دهد این است که شرکت گازی امارات، عمده اعتبار خود را در ابتدای تاسیس از قرارداد انتقال گاز ایران به امارات متحده عربی کسب کرد. قرارداد مابین شرکت ملی نفت ایران و شرکت کرسنت عملا به دارایی‌های شرکت داناگاز تبدیل شد. چرا که کرسنت خود یکی از سهامداران عمده داناگاز به حساب می‌آید و اکنون سیاست‌های کلان آن در داناگاز طراحی و تصمیم‌گیری می‌شود.
شرکت داناگاز در معرفی خود عقد قراردادهای تامین گاز بلندمدت، ساخت تاسیسات انتقال گاز دریایی و خشکی، فرآوری گاز، فروش گاز به کشورهای صاحب سهام و شرکت‌های بزرگ صنعتی در امارات متحده عربی و فروش میعانات گازی و تولیدات مرتبط با گاز را از اهم اهداف و فعالیت‌های خود برشمرده است. ریاست افتخاری شرکت داناگاز با شیخ سلطان‌بن احمدبن‌سلطان‌القاسمی از شیوخ پرنفوذ امارات متحده عربی است. شیخ سلطان‌بن‌احمدالقاسمی نسبتی نیز با وزیر اقتصاد امارات متحده عربی دارد. اما همه‌کاره شرکت داناگاز مدیرعامل این شرکت یعنی حمیدضیا جعفر است. کسی که عمده هدایت مذاکرات را در عقد قرارداد کرسنت برعهده داشته است.
حمیدضیا جعفر به طور همزمان ریاست هیات مدیره شرکت کرسنت را نیز برعهده دارد. در حقیقت پس از عقد قرارداد کرسنت در سال ۲۰۰۱ میلادی و مشخص شدن زمان اجرای قرارداد در سال ۲۰۰۵ بود که فکر تاسیس شرکت داناگاز در فضای مناسب ایجاد شده به ذهن حمیدضیا جعفر خطور می‌کند. به این ترتیب او که پسرش نیز در آن زمان مدیرعاملی شرکت کرسنت را برعهده داشت شرکت داناگاز را پایه‌گذاری و به بیان بهتر زمینه تاسیس آن را فراهم می‌کند.
این شرکت در حالی تاسیس می‌شود که شرکت کرسنت با تعداد سهام یک میلیارد و ۲۵۱ میلیون و ۵۲۱ هزار و ۱۲۴ سهم عمده‌ترین سهامدار آن به حساب می‌آمد و آن هم با فاصله‌ای بسیار زیاد با دیگر سهامداران. حمیدضیا جعفر به سمت مدیرعاملی داناگاز منصوب شده و پسرش مجید جعفر به عنوان یکی از اعضای پانزده‌گانه هیات مدیره به داناگاز راه پیدا می‌کند. دولت شارجه، بانک شارجه، شرکت سرمایه‌گذاری اسکای لاین، شرکت بازرگانی الجبر، شرکت سرمایه‌گذاری الناصر، مرکز سرمایه‌گذاری المناره، شرکت سرمایه‌گذاری وایت‌کریستال و شرکت علی‌ ابراهیم المجدوعی و پسران نیز به عنوان سهامداران عمده به داناگاز راه پیدا کردند.
در زمان تاسیس هیچ نشانه دیگری یافت نمی‌شود که تاسیس شرکت داناگاز را توجیه‌پذیر کند و تنها این قرارداد شرکت کرسنت با ایران است که آن را توجیه‌پذیر می‌کند. قراردادی که در شرایط غیررقابتی و با ابهامات فراوان بسته شده است و کرسنت و داناگاز در آن به سود هنگفتی چشم دوخته‌اند. قرارداد کرسنت در همان ابتدای امر چندان شهرتی برای داناگاز به همراه آورد که این شرکت توانست در خارج از منطقه و در سطح بین‌المللی نیز دست به فعالیت بزند.
یکی از این قراردادها، قرارداد خرید شرکت نفت و گاز سنتوریون انرژی کانادا بود. این معامله در سال ۸۵ و با ارزش بیش از یک میلیارد دلار آمریکا انجام گرفت. با این وجود هوشمندی ایران در عدم اجرای قرارداد کرسنت مشکلاتی را برای داناگاز به همراه داشت. داناگاز که با استفاده از تبلیغات روی قرارداد کرسنت بین ایران و این شرکت توانسته بود در ابتدای کار ۴۲۵هزار سهامدار را از بیش از یکصد کشور جهان به سوی خود جذب کند، با عدم اجرای این قرارداد، همان سهامداران مشتاق را این‌بار در برابر خود می‌دید.
در حقیقت هیچ‌یک از پروژه‌های دیگر همچون خرید شرکت نفت و گاز کانادایی یا افزایش دارایی‌های اکتشافی در مصر، تونس و غرب آفریقا، برای سهامداران جذابیت قرارداد کرسنت را نداشت و آنها به امید این قرارداد و سود حاصل از آن به داناگاز هجوم آورده بودند. در سال ۸۴ به دنبال تعویق در اجرای قرارداد کرسنت ارزش سهام داناگاز به میران ۶۳ درصد سقوط کرد و شرکت اماراتی با بحران روبه‌رو شد. داناگاز و در راس آنها مدیرعامل شرکت در پی این بحران به دنبال عقد قراردادهایی افتادند که دست‌کم اندکی به قرارداد کرسنت نزدیک بوده و سهامداران را راضی و ساکت کند.
در فروردین ماه سال ۸۶ داناگاز از نهایی‌شدن چند توافقنامه جدید از جمله یک پروتکل همکاری راهبردی با دولت منطقه‌ای کردستان عراق خبر داد. این توافقنامه در شهر اربیل کردستان عراق بین نوشیروان بارزانی نخست‌وزیر دولت منطقه‌ای کردستان و حمیدضیا جعفر مدیرعامل داناگاز به امضا رسید. براساس این قرارداد داناگاز و کرسنت پترولیوم در منطقه کردستان اقدام به اکتشاف در ضمن آن احداث یک شهر گازی خواهند کرد. هزینه این قرارداد ۳ میلیارد دلار برآورد شده است. همچنین داناگاز پروژه‌هایی را نیز در دو میدان گازی خورمور و چمچمال گرفت.
با این حال تحلیلگران عقیده دارند که این قراردادها نمی‌تواند تکیه‌گاه مطمئن برای داناگاز باشد. چرا که در صورت تصویب قانون نفت جدید برای عراق کلیه قراردادهای دولت منطقه‌ای باید به تایید دولت مرکزی عراق برسد و در این شرایط پیش‌بینی می‌شود بسیاری از قراردادهای فسخ شده یا در آنها تجدیدنظر اساسی صورت بگیرد. داناگاز در ادامه فعالیت‌های خود در منطقه در سال ۸۶ قراردادی را با ایکاروس پترولیوم کویت به امضا رساند. این قرارداد به طور ویژه روی پتروشیمی و بخش پایین‌دستی صنعت گاز تمرکز داشت.
با این حال این قراردادها نتوانستند از سقوط ارزش سهام شرکت داناگاز جلوگیری کنند. سهام داناگاز که در طول شش ماه پس از تاسیس از هر سهم یک درهم امارات به ۱۰درهم رسیده بود تحت تاثیر تعویق پروژه انتقال گاز ایران به امارات تا ۳درهم سقوط کرد. سقوط سهام داناگاز در برخی زمان‌ها موجب بسته شدن نماد این شرکت در بورس و توقف معاملات آن را فراهم کرد. داناگاز هم‌اکنون در حال توسعه فعالیت خود در عراق و مصر است و در این راه از مشاوران انگلیسی استفاده می‌کند.

منبع : شهروند امروز