برای روز مبادا

پس انداز خیلی مهم است، حالا كه جیك‌جیك مستان‌مان است، فكر زمستان‌مان هم باشیم و برای روزهای سختی و بی‌پولی، یك منبع مطمئن داشته باشیم.
مادرهای قدیم هم همیشه همین طوری بوده‌اند؛ جدا از درآمد شوهرانشان، همیشه گوشه و كنار خانه، زیر فرش اتاق پذیرایی، گوشه دنج و دورافتاده كمد می‌شد حاصل ذخیره ذره، ذره یك عمرشان را دید، مادران قدیم، همیشه قابلیت این را داشتند كه موقع سختی‌ها و مشكلات، آدم را غافلگیر كنند، با طلاها و پول‌هایشان از راه برسند، دست‌شان را با بخشندگی پیش روی آدم بگشایند و بگویند: «بیا مادرجان این‌ها را از وقتی كه بچه بودی، برای یك همچین روزهایی نگه داشته بودم...»
این شماره قرار است در مورد راه و روش پس‌انداز كردن صحبت كنیم؛ نه این كه پس‌انداز كردن را بلد نباشیم یا مثلا قرار باشد برای پس انداز كردن كار خیلی عجیب و غریبی بكنیم، فقط گاهی اوقات روش‌های قدیمی، در دنیای مدرن كمتر جواب می‌دهد.
● سریع، مدرن، مطمئن
پس‌انداز هم مثل خیلی چیزهای مادی دنیا، خرد و كلان دارد. بعضی وقت‌ها آدم‌ها خروار خروار پول‌هایشان را پس انداز می‌كنند و این مال مردمی است كه یا خیلی خسیس هستند یا خیلی جیك‌جیك مستان‌شان است. بیشتر وقت‌ها هم ما آدم‌های معمولی، از همان یك قران دو زار درآمد كار بیرون‌مان می‌زنیم و برای آتیه‌مان راحتی خیال كوچكی فراهم می‌كنیم، یا از همان خرجی خانه‌مان، روزانه برمی‌داریم و توی قلك‌های‌مان می‌اندازیم.
به هر حال اگر از آن دسته آدم‌هایی هستید كه ماه به ماه حقوق ماهانه‌تان را پس‌انداز می‌كنید یا به جای پس‌انداز روزانه و هفتگی، پس‌انداز ماهانه دارید، یك گزینه مناسب برای شما، باز كردن حساب قرض‌الحسنه در بانك است. توجه داشته باشید در پس‌انداز از نوع بانكی، دو نكته خیلی اهمیت دارد:
● من برنده شدم هورااااا !
شما با هزار تومان می‌توانید حساب قرض‌الحسنه باز كنید، اما اگر جایزه بخواهید حداقل باید ده هزار تومان در حساب‌تان باشد.
اما برای افتتاح حساب، غیر از پول باید این‌ها را هم داشته باشید:
۱) باید اهلیت قانونی داشته باشید، یعنی عاقل، بالغ و رشید باشید. (قد كوتاه‌ها دلخور نشوند، منظور خوش قد و بالا نیست، منظور رشد یافته است!)
اگر این اهلیت را داشتید، ‌می‌توانید هم برای خودتان هم برای آن‌ها كه در سرپرستی شما هستند یا شما وصی یا وكیل آن‌ها هستید، حساب باز كنید.
۲ ) باید خودتان شخصا با شناسنامه عكس‌دار و تمام مداركی كه اعلام شده به بانك مراجعه كنید.
۳ ) اگر بی‌سواد هستید، لطفا اول به كلاس‌های نهضت سوادآموزی بروید، بعد این مقاله را بخوانید. بعد با شناسنامه عكس‌دار و دو تا عكس اضافی و مهر اسم و اثر انگشت به بانك بروید.
۴ ) اگر شما برای دیگری (بچه یا هر كسی كه سرپرست او هستید) حساب باز كردید، فقط خود شما حق برداشت دارید.
● پس‌انداز هدف‌دار
بعضی‌وقت‌ها ما پول‌مان را برای خرید چیز خاصی پس‌انداز می‌كنیم؛ مثلا برای خرید خانه. در این صورت، بهترین راه پس انداز این است كه پول‌مان را برای خرید آن شی خاص پس‌انداز كنیم. مثلا برای خرید خانه، یك گزینه خوب و مطمئن پس انداز كردن پول در بانك مسكن است.
قانون پس انداز پول در بانك مسكن و باقی بانك‌ها، مرتب در حال تغییر و تحول است، اما آخرین اطلاعات این است كه شما با خواباندن مبلغ شش میلیون تومان در بانك مسكن به مدت یك سال می‌توانید هیجده میلیون تومان وام خرید خانه بگیرید.
البته ممكن است شما دو، سه میلیون در بانك داشته باشید (حداقل سپرده هم مدام تغییر می‌كند) اما اگر دو یا سه سال بماند‌، می‌توانید تا ۱۲ میلیون وام بگیرید و شش میلیون هم وام بدون سپرده كه جمعا می‌شود ۱۸ میلیون.
البته در طول یك سال، به هیچ وجه حق ندارید به پول‌تان ناخنك بزنید چون اگر پول شما از حداقل كمتر شود و شما تا مدت معین حساب‌تان را پر نكنید، وام‌تان كم می‌شود. یك روش دیگر هم برای پس‌انداز در بانك مسكن این است كه بگذارید پول‌تان شش ماه در بانك بماند، بعد به همان مقدار وام مسكن بگیرید. گرفتن وام مسكن برای خرید خانه به این دلیل كه بهره این وام‌ها پایین است و اقساط طولانی مدت دارد به صرفه است.
● آفتی به نام كارت بانك
اول این كه به هیچ وجه به فكر باز كردن حساب كارت دار نیفتید چون همان طوری كه می‌دانیم كارت عابر بانك كیف پول الكترونیكی ماست و هیچ آدمی با عقل سلیم، پس اندازش را توی كیف پولش نمی‌گذارد. دوم این كه طوری برنامه‌ریزی كنید كه بیشتر از ماهی یك بار لازم نباشد به بانك مراجعه كنید، چون وقت‌گیر بودن مراجعه به بانك و شلوغی به حدی است كه آدم از مراجعه به بانك پشیمان می‌شود.
پس‌انداز قرض‌الحسنه یا درازمدت هم برای همین است كه معمولا دست نخورده باقی می‌ماند. چون تا آدم بخواهد برای خرج غیرضروری شال و كلاه كند و در این ترافیك و شلوغی به بانك برسد، خرج غیرضروری را بی‌خیال می‌شود.
اما انواع و اقسام حساب‌های قرض‌الحسنه‌ای كه می‌شود در بانك‌ها باز كرد: هر بانكی حساب قرض‌الحسنه خاص خودش را دارد. درست است كه این حساب‌ها در اصول با هم مشترك‌اند اما مزایا و امكاناتی كه هر بانك برای جذب مشتریان خودش فراهم می‌كند با بانك‌های دیگر متفاوت است.
به طور كلی، با افتتاح حساب سپرده قرض‌الحسنه در اجر معنوی این كار سهیم می‌شویم.
مزیت دیگر هم همان پس انداز كردن پول‌مان است و خیال‌مان راحت است از این كه پول‌مان دست نمی‌خورد و خرج نمی‌شود. و البته خدا را چه دیدی، شاید با پنج هزار تومان پس اندازمان، برنده یك خانه با وسایل در جزایر هاوایی شدیم!
● خرج كنید تا پولتان خرج نشود
گاهی اوقات راه پس‌انداز كردن از میان خرج كردن می‌گذرد، آدم‌هایی هستند كه تا چوب بالای سرشان نباشد، دست از ول‌خرجی برنمی‌دارند و پس‌انداز نمی‌كنند. این آدم‌ها به جای پس‌انداز، بهتر است كالاهایی را كه می‌خواهند به صورت قسطی خریداری كنند.
در این صورت مجبورند پولی را كه می‌خواهند هر ماه صرف كارهای بیهوده كنند، بابت قسط چیزهای مهم بدهند. در خرید قسطی به چند نكته دقت كنید:
۱) بهره‌ قسط كالایی كه می‌خرید پایین باشد وگرنه خرید به سود شما تمام نخواهد شد.
۲ ) جنس را حتما از جای مطمئن بخرید و حتما پس از پیش‌پرداخت آن را تحویل بگیرید. خیلی جاها تحویل جنس را به پرداخت قسط دوم و سوم موكول می‌كنند، باور می‌كنید؟
۳ ) همه می‌دانند شما دسته چك دارید. لازم نیست هی آن را از كیف‌تان دربیاورید و نشان بدهید. چك كشیدن در این دنیای وانفسا، با این حجم سوءاستفاده و كلاه برداری، كار درستی نیست؛ چه برسد به این كه برای تضمین پرداخت پول یك كالا باشد.
۴ ) بار قسط را سنگین نكنید. خرید تعداد زیادی كالای قسطی و پرداخت قسط‌های متعدد سر برج، غیر از فشار مالی زیاد شما، همسرتان و به تبع شما فرزندان‌تان را عصبی می‌كند و هیچ پس‌اندازی ارزش متشنج كردن فضای خانه را ندارد. قسم می‌خورم!
● پس‌انداز‌های مادرانه
نگرانی بزرگ مادرهایی كه دختر دارند، اصولا یك چیز است: خرید جهیزیه! برای همین هم خیلی از مادرها از سنین خیلی پایین برای دخترشان وسایل زندگی می‌خرند و آن‌ها را گوشه‌ای از خانه انبار می‌كنند.
این جور خریدها، چند جورمشكل دارند، اول این كه بی‌خود بخشی از فضای خانه اشغال می‌شود و در جابه‌جایی یا در اثر مرور زمان این وسایل آسیب می‌بینند، دوم این كه بعد از گذشت ده، پانزده سال كه موقع شوهر كردن دختر می‌شود، این وسایل آن قدر قدیمی و از مد افتاده شده‌اند كه هیچ عروسی رغبت بردن آن‌ها را به منزل خودش ندارد، برای شمایی كه دلتان شور خرید جهیزیه بچه‌تان را می‌زند، راه حل بهتری وجود دارد. خرید طلا یا سكه.
این طلا می‌تواند گردن‌بند و به خصوص النگو باشد، چون النگوهای ساده با كارمزد بسیار كم، موارد خوبی برای پس انداز به حساب می‌آیند. می‌توانید سكه هم بگیرید. خرید سكه از این نظر كه قیمت ثابتی دارد و كارمزد بسیار پایینی دارد، اقتصادی و به صرفه است.
● خانه ای برای بچه‌ها
اگر از آن دسته پدر و مادرهایی هستید كه به محض بچه‌دار شدن به فكر پس انداز كردن برای بچه و تامین آینده فرزندتان می‌افتید، بعضی از بانك‌ها، حساب‌های مخصوصی برای این كار دارند كه برای شمایی كه پس‌انداز ناچیز ماهانه می‌خواهید برای فرزندتان كاری بكنید، خوب است؛ مثل حساب پس‌انداز مسكن جوانان بانك مسكن، مالك این حساب شما هستید، نه فرزندتان.
جریان به این صورت است كه شما باید سالانه مقداری را كه در قرارداد ذكر شده، در حساب بریزید. اگر پدر و مادر حرف گوش كنی باشید و این مبلغ را هر سال به حساب جوانان واریز كنید، بعد از شش سال می‌توانید از بانك وام مسكن جوانان بگیرید.
یك حساب مخصوص جوانان دیگر هم هست به نام حساب پس انداز قرض‌الحسنه ویژه جوانان. این جور حساب‌ها، برای تشویق خود بچه به پس‌انداز بسیار پسندیده است. می‌توانید به بهانه‌های مختلف، ‌به آن‌ها یك چنین دفترچه‌های پس اندازی هدیه بدهید و از آن‌ها بخواهید مقداری از پول توجیبی ماهانه‌شان را پس انداز كنند.
مالك این حساب خود بچه‌ها هستند و این حساب قرعه‌كشی مخصوص به خودش را دارد، وقتی بچه‌ها بزرگ شدند و به سن قانونی رسیدند، حساب‌شان خود به خود از ویژه جوانان خارج می‌شود و تبدیل به حساب قرض‌الحسنه عادی می‌شود.● سكه های قلابی
خرید سكه و طلا كار ساده‌ای نیست. طلا را حتما باید از جای آشنا خرید، هنگام خرید سكه (طرح جدید بهار آزادی) حواس‌تان باشد كه حتما سكه بسته بندی شده و نام و مهر مغازه روی آن خورده باشد و از خرید سكه‌های باز جدا خودداری كنید.
باورش سخت است، ولی گاهی اوقات بعضی از این سكه‌ها به قدری قلابی از كار درمی‌آیند كه هنگام فروش می‌بینید آن را سه تا چهار هزار تومان بیشتر از شما نمی‌خرند. از نظر نگهداری، خرید سكه طلا ارجحیت دارد چون به هر حال سكه را نمی‌شود دست كرد یا توی گردن انداخت و باید حتما جایی بی‌استفاده گذاشت تا موقع فروشش برسد.
یك نكته مهم دیگر هم این كه اگر قصد خرید طلا یا سكه و به خصوص سكه برای پس انداز كردن دارید، لطفا دهان‌تان قرص باشد و هرجا نشستید نگویید من فلان مقدار سكه خریدم. چون علاوه بر خطر سرقت نگه داشتن سكه در منزل خود، توقع افراد را بالا می‌برد و همه را به فكر قرض گرفتن از شما می‌اندازد و البته می‌دانید پول قرض دادن آسان است و بازپس گرفتن مشكل!
خرید طلا برای خانم‌هایی كه درآمد ماهانه دارند هم، فكر خوبی است. چون این مزیت را دارد كه هم از زیبایی آن می‌شود، استفاده كرد و هم چیزی است كه با استفاده از بین نمی‌رود. تا حالا هم ندیده‌ایم قیمت طلا از آنچه ما روز اول خریده‌ایم، پایین‌تر بیاید و كسی از خرید طلا ضرر كند.
● فقط برای جوانان
این حساب برای تشویق جوانان به پس‌انداز در نظر گرفته شده تا تامینی برای آینده آنان باشد. افرادی كه سن آنان كمتر از ۲۵ سال است، می‌توانند این حساب را افتتاح كنند.
حداقل مبلغ برای افتتاح این حساب، فعلا هفتصد تومان است و به محض این كه صاحب حساب به سن ۳۰ سال تمام رسید، این حساب در ردیف حساب‌های قرض‌الحسنه عادی منظور می‌شود.
جوایزی جداگانه هم برای این حساب‌ها در نظر گرفته شده كه هر سال به قید قرعه به صاحبان آن تعلق می‌گیرد. اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه برای مصارف تحصیل دانشگاهی، اشتغال و... و خیلی چیزهای دیگر از امتیازات دیگر این حساب‌هاست.
● پس‌انداز دسته‌جمعی
گاهی اوقات، پول‌مان به تنهایی به قدری ناچیز است كه آدم را از پس‌انداز كردن ناامید می‌كند. در این موارد، بهترین راه، راه‌اندازی صندوق پس‌انداز خانوادگی است، كاری ندارد. كافی است چند تا از اعضای فامیل دور هم جمع شوید و ماهی مثلا ده هزار تومان در یك صندوق خاص پس انداز كنید.
بعد از گذشتن چند ماه و جمع شدن پول می‌بینید صندوق قابلیت پرداخت وام‌های خوبی دارد كه بسته به تعداد افراد عضو و میزان پرداخت ماهانه از ۵۰۰ تا دو یا سه میلیون تومان وام می‌تواند باشد. اما اگر قصد راه ‌اندازی چنین صندوق‌هایی دارید، چند نكته را فراموش نكنید:
حساب، حساب است و كاكا برادر. هرچه‌قدر هم كه با هم صمیمی و ندار باشید وقتی پای پول و پس‌انداز به میان می‌آید، كلاه‌ها ممكن است توی هم برود. پس از همان روز اول، یك آدم باسواد اهل حساب را به عنوان مسوول صندوق انتخاب كنید و از اول دفتر و حساب و كتاب دقیقی به او بدهید تا ریز به ریز حساب‌ها و برداشت‌ها را توی دفتر بنویسد. لطفا خوش قول باشید؛ ادامه حیات صندوق بستگی به پرداخت‌های به موقع و سر وقت قسط‌های شما دارد .
سن و سال كسی كه صندوق را سرپرستی می‌كند، مهم نیست، بلكه سواد و هوش و البته و صد البته توانایی مدیریت، بیشترین اهمیت را دارد. پس در رودربایستی نیفتید، مثلا اگر بزرگی از فامیل كه عزیز و محترم و مهربان هم هست، اما توانایی نگه داشتن حساب و كتاب ندارد، از سر خیرخواهی یا خواندن صفحه گنجه همشهری خانواده، به این فكر بیفتد كه صندوق راه بیندازد؛ راحت نپذیرید.هیچ وقت به توصیه این و آن، عضو این صندوق‌ها یا هر مورد مالی دیگری نشوید و اگر واقعا قصد این كار را دارید،‌خوب تحقیق كنید.
آدم پولش را توی جوی بریزد بهتر است تا آن را جایی بگذارد كه بالا بكشند. شاید باورش سخت باشد، اما دادگستری پر است از پرونده‌های افرادی كه افراد متقلب یا نادان، به اسم قرض‌الحسنه، كلاه از سرشان برداشته‌اند و مال‌شان را برده‌اند.
● پس‌اندازی به نام بورس
بورس، ناخودآگاه آدم را یاد سالن‌های عظیمی می‌اندازد كه داخلش یك عالم آدم عصبی این ور و آن ور می‌روند و ارقام میلیونی را فریاد می‌زنند.
جالب است بدانید، یكی از راه‌های پس‌انداز كردن، سرمایه‌گذاری در بورس است. بورس آن قدرها هم كه می‌گویند جای نامطمئنی برای سرمایه‌گذاری نیست. بورس‌بازی، فقط مهارت می‌خواهد و دقت، كمی هم ریسك‌پذیری! برای این كه تبدیل به یك بورس باز بشوید، لازم نیست پول زیادی داشته باشید.
سرمایه‌گذاری در بورس را با هفت هزار تومان هم می‌شود آغاز كرد. اگر هم خوب از پس كار بربیایی و اتفاق عجیب و غریبی نیفتد، می‌شود سرمایه‌های اندك را به طرز چشم‌گیری افزایش داد. آدم‌های زیادی با سرمایه كم بوده‌اند كه بورس از آن‌ها افرادی ثروتمند ساخته است.
بنابراین، توصیه ما به شما این است كه اگر سرمایه اندكی دارید كه در خانه مانده و فعلا به كار شما نمی‌آید، سرمایه‌ای كه با از دست دادن احتمالی آن ضربه سنگینی به اقتصاد خانواده وارد نمی‌شود، از طرف دیگر، پسر یا دختر دانشجو و معامله‌گری دارید، سرمایه و فرزندتان را در خطر بورس بیندازید.
ضرر و زیان‌های بورس، معمولا قابل پیش‌بینی است و اگر كشوری دچار بحران نشود یا به اقتصاد كشور ضر خطر،احتیاط كنید
خرید اقساطی خودرو هم آفت‌های خاص خودش را دارد. اولین و بزرگ‌ترین این آفت‌ها هم كلاه‌های بی‌شماری است كه با عنوان لیزینگ خودرو از سر خلق برمی‌دارند.
بزرگ‌ترین و آشكارترین آن‌ها هم این است كه پول‌ پیش را می‌پردازیم و هرچه صبر می‌كنیم از ماشین خبری نمی‌شود. بلند می‌شویم می‌رویم سراغ دفتر شركت لیزینگ خودرو، می‌بینیم ای بابا! جا تر است و بچه نیست. اثری از آثار شركت نیست و پشت در هم پر است از آدم‌های شبیه خودمان كه پول‌هایشان را داده‌اند و ماشین نگرفته‌اند. كلاه‌برداری‌های لیزینگ انواع پیچیده‌تری هم دارد.
مثل جعلی بودن سند ماشین و یا فروش یك ماشین در آن واحد به چند نفر. پس در خرید لیزینگ باید حواس‌مان را جمع كنیم و اول از همه، به جای مطمئنی مراجعه كنیم. مطمئن شویم جایی كه داریم از آن ماشین می‌گیریم، ثبت دولتی شده باشد و دست آخر هم، اگر قرار است چیزی به عنوان پول پیش بپردازیم، حتما تضمین لازم را از شركت بگیریم.به اساسی نخورد، بورس، بهترین جا برای افزایش سرمایه خانواده و كمك به اقتصاد جامعه است.
● وام خرید ماشین
غیر از لیزینگ خودرو، راه مطمئن و بی‌خطر دیگری هم هست كه اگر كسی حال و حوصله پیگیری داشته باشد، جواب می‌دهد. گرفتن وام خودرو. همه بانك‌های دولتی ایران وامی به نام وام خودرو دارند كه مبلغ آن پنج میلیون تومان است و درستش این است كه به همه افراد جامعه تعلق بگیرد.
اگر بتوانید از هفت خان ضامن آوردن و آشنا پیدا كردن در بانك و غیره رد شوید و دو میلیون تومان پول هم در حساب‌تان در همان بانك داشته باشید، بعد از گذشت چند ماه (چند ماهش بستگی به سرعت عمل و پیگیری خودتان دارد) شما می‌توانید هفت میلیون تومان پول خود را كه هزینه خرید خودروی پیكان صفر است، از حساب بردارید و ماشین‌تان را بخرید. از مزیت‌های این وام، بهره پایین و اقساط طولانی مدت آن است.

زهرا سپیدنامه

منبع : روزنامه همشهری