بلوغ و آموزش

پیش از هر چیز یادآوری این نکته ضروری به نظر می‌رسد که آگاهی دادن به نوجوانان درباره ارزش‌های مذهبی و اجتماعی، آناتومی و فیزیولوژی دستگاه تولید مثل و مشاوره و برقراری ارتباط صحیح با آنان باید در برنامه تربیتی والدین و اولیای مدرسه قرار گیرد. در میان تغییرات ناشی از بلوغ تغییرات ایجاد شده در دستگاه تولید مثل و میل جنسی، آشکارترین تحولات این دوره هستند.
نوجوانان به سازگاری با تغییرات به وجود آمده در اعضای بدن و ایجاد تصویری جدید و نو از خود در ذهن نیازمند هستند و باید هماهنگی لازم میان نقش‌های دوگانه فعالیت جنسی یعنی لذت‌بخش بودن این امر و نقش آن در تولید مثل و بقای نسل بشر را در ذهن خود بپرورانند. برای انتقال این اطلاعات به نوجوانان و جوانان نیازمند درک صحیح از فیزیولوژی بلوغ، برقراری ارتباط مناسب و ایجاد حس اعتماد در آنها هستیم.
بلوغ جنسی پسران طی فرآیند بلوغ به حداکثر خود می‌رسد. در این دوره توانایی انزال در ‌آنها ایجاد می‌شود. این انزال اولین بار اغلب در خواب و به صورت خود به خود یا طی رویاهای خواب روی می‌دهد. اگر نوجوان از این تجربه آمادگی لازم را کسب نکند، نگران خواهد شد. نوجوانی که راهنمایی لازم را در این باره از والدین خود دریافت نکرده است، اغلب با روی آوردن به دوستان و هم‌سالان خود اطلاعات غلطی را در این مورد دریافت می‌دارد.
اغلب دختران با آغاز اولین دوره عادت ماهیانه حساسیت بیشتری نسبت به دستگاه تولید مثل خود پیدا می‌کنند. سوال درباره اطلاعات و احساس او نسبت به شروع قاعدگی می‌تواند در ارایه خدمات بهداشتی و راهنمایی‌های لازم در این باره به او مفید باشد. در برخی کشورها شروع قاعدگی با مراسم جشنی همراه است که پذیرش این مساله را برای نوجوانان آسان‌تر می‌سازد. در دین مبین اسلام بر این نکته تاکید شده و در سالیان اخیر این مهم در مدارس اجرا می‌شود. برخی از بزرگان دینی آغاز بلوغ فرزندشان را جشن گرفته‌اند. در دوران بلوغ، قرار گرفتن در معرض تحریکات زیاد می‌تواند پاسخ‌های جنسی را در آنها تقویت کند.
مسوولیت آموزش به کودکان و نوجوانان از مهم‌ترین موارد تربیتی است که اگر چه بر عهده والدین و اولیای مدرسه (به ویژه مربیان پرورشی که باید مسایل شرعی و تربیتی را بیان کنند) گذاشته شده است، اغلب به فراموشی سپرده می‌شود. به‌طور کلی به نظر می‌رسد مادران نقش بیشتری در انتقال اطلاعات جنسی به فرزندان دارند و در بسیاری موارد پدران این مسوولیت را از خود سلب کرده و تمامی این نقش را به مادران واگذار می‌کنند. با این حال حتی در بسیاری از مواردی که پدر و مادرها به نظر خودشان اطلاعات کافی را در اختیار بچه‌ها گذارده‌اند، فرزندان از میزان اطلاعات ارایه شده راضی نیستند و اغلب والدین نیازهای فرزندان‌شان را درباره آموزش‌های جنسی دست‌کم می‌گیرند.

دکتر غلامحسین قائدی
روانپزشک کلینیک سلامت جنسی عضو هیات علمی دانشگاه شاهد

منبع : روزنامه سلامت