کاخ سفید نگران فرانسه پس از شیراک

بیرق رهبری فرانسه پس از شیراك به دست چه كسی خواهد افتاد؟ این پرسشی است كه بیش از همه ذهن آمریكایی ها را به خود مشغول داشته است. پاریس اگرچه در دوران رهبری گلیست ها، رفیقی صمیمی برای واشنگتن نبوده است اما الیزه تحت رهبری شیراك از در دشمنی و ضدیت با آمریكا وارد نشد.
مطابق آخرین نظرسنجی ها «نیكلا ساركوزی» می تواند رئیس جمهور منتخب انتخابات ۲۰۰۷ فرانسه باشد. كسی كه واشنگتن پست در معرفی اش، او را فردی شگفتی ساز معرفی می كنند.
ساركوزی كه در حال حاضر وزیر كشور فرانسه و رئیس اتحادیه جنبش مردمی است، در قیاس با رجال سیاسی فرانسه شهرت بالایی پیدا كرده است افكار عمومی داخل و خارج فرانسه دیدگاه های او را شناخته اند همه می دانند كه مثلاً او در تعریف جنگ با تروریسم گفته است مسأله ای جهانی است كه نباید به آمریكا منحصر شود. همچنین عقاید او در خصوص اقلیت ها و مسلمانان فرانسه را دریافته اند.
یا او به لحاظ مسائل اقتصادی از مدل اقتصادی انگلوساكسون استفاده می كند و مشتاق است سیاستمداران و حاكمان اقتصاد فرانسه را به ابداع و كارآفرینی تشویق كند.
آنهایی كه ساركوزی را جانشین بلافصل شیراك می دانند از امروز قطعات پازل افكار او را می چینند. شاید مهمترین سؤال این باشد كه اگر «نیكلا ساركوزی» سال آینده سكان هدایت فرانسه را به دست گیرد، در سیاست خارجی فرانسه بویژه روابط این كشور با آمریكا چه تغییراتی به وجود خواهد آمد؟
●ساركوزی و روابط خارجی با آمریكا
ساركوزی كه در حال حاضر از نفوذ سخن بالایی در اهدافش برخوردار است، دیدگاه های خاص سیاسی خود را بیان داشته تا بتواند برای احراز نامزدی اش در انتخابات مانیفست سیاسی اش به اطلاع همگان برساند او در این مانیفست تلاش می كند خود را جدا از سیاست سنتی پیروان ژنرال دوگل نگه دارد.
در خلال دیدار ماه سپتامبر وی از آمریكا، مشخص شد كه ساركوزی تا چه حد به دور نگه داشتن خود از اندیشه اسلاف اش علاقه مند است.
خشم شیراك زمانی شعله ور شد كه فهمید دیدار ساركوزی از آمریكا آن هم در آستانه پنجمین سالگرد ۱۱ سپتامبر تا چه حد با همدلی او و مردان كاخ سفید توأم بوده است. ساركوزی در خلال این سفر به گسترش روابط نه چندان گرم فرانسه و آمریكا علاقه مند نشان داد. سخنرانی او در سفارت فرانسه گویای همه چیز بود: «شما آمریكایی ها در یازده سپتامبر ۲۰۰۱ واقعاً مصیبت دیدید و هرگز متوجه عمق مخالفت ما با لشكركشی به عراق نشدید. حتی بعضی از شما این را یك خیانت آشكار دیدید...»
پیامد مخالفت شیراك با سیاست بوش، روابطی ناهنجار بین دو كشور بود كه تا امروز هم ادامه دارد. اما ساركوزی در مصاحبه ۹ سپتامبر خود با لوموند دوره ای را كه از آن به بحران روابط فرانسه - آمریكا یاد می شود، گفت: « آمریكایی ها در این دوران احساس می كردند از جانب قومی كه پیوندهای تاریخی نزدیكی با هم دارند و ارزش هایی همسان دارند، رها شده اند. تا جایی كه شیراك مجبور شد با توضیحاتی ، سخن ساركوزی را «اسفبار» و «نامعتبر» بخواند.
ساركوزی در بیان دیدگاه های خود در مورد جنگ اسرائیل و لبنان نیز طوری وانمود كرده كه گویی مخالف سیاست پاریس در خاورمیانه است. او از این كه «حزب الله» را محكوم كند، باكی به دل راه نمی دهد و حتی برخلاف سیاست خارجی كنونی فرانسه اظهار می دارد كه «اسرائیل حق دارد كه از خود در برابر آنها دفاع كند.»
از این روست كه رسانه های آمریكا سیاست خارجی ساركوزی را باید همگام با آمریكا و بازتابی از این نوع سیاست در قبال خاورمیانه، در اروپا دانست.
یك سال بعد از شروع حمله آمریكا به عراق، نیمی از مردم فرانسه به این باور رسیدند كه آمریكا برای تفوق بر جهان، جنگ با تروریسم را دستاویز قرار داده است. امروزه نیز ۷۶ درصد مردم فرانسه اعتقاد دارند جنگ آمریكا در عراق ، جهان را به مكانی ناامن تبدیل ساخته است. اما موضع گیری ساركوزی در قبال این مسائل به گونه ای دیگر است. او برخلاف همه فرانسوی ها مدعی است كه حادثه یازده سپتامبر می توانست به همان سادگی در فرانسه روی دهد.
بنابراین سیاست خارجی جدید ساركوزی پیامی قدرتمند را به قلب اروپا ارسال می كند. روابط گرم او با «آنگلا مركل»، صدراعظم آلمان روی هم رفته شكاف در حال رشد بین شیراك و جانشین بالقوه اش، چیزی است كه مورد توجه آمریكایی ها نیز قرار گرفته است. محافل سیاسی واشنگتن خوشبینانه به این نظرسنجی ها چشم دوخته اند كه شانس ساركوزی در بردن انتخابات زیاد است. پیروزی ساركوزی به این معنا است كه شانس آمریكا برای این كه بتواند با یك ائتلاف جدید، سیاستی مشابه آنچه كه در افغانستان داشت، پیدا كند، بیشتر می شود. لذا در وضعیتی كه یك شكست گریبان جناح حاكم بر كاخ سفید را گرفته است واشنگتن امیدوار است كه یك حامی بالقوه در اروپا ظهور كند . آن هم در فرانسه كه با افكار ضد آمریكایی كه در عصر مدرن جزیی جدایی ناپذیر از سیاست خارجی آن شده است !
●ساركوزی و اتحادیه اروپا
ساركوزی در مسیر دوستی با اروپا ساز جدایی از ائتلاف اروپایی را نخواهد نواخت. ساركوزی خواهان نفس كشیدن در فضایی تحت نظام نامه اروپا است. در مباحثاتی كه در خلال رفراندوم فرانسوی برای اساسنامه اروپا به وجود آمد، ساركوزی گفت: وی نخستین مرد ۵۰ ساله در تاریخ فرانسه است كه پیشنهاد نزاع برای كشورش را نمی دهد. او دلیل آن را چنین ذكر كرد: «یك دلیل ساده: اروپا.»
پیش نویس این اساسنامه حاكی از شكاف بین اروپا و دولت آن سوی آتلانتیك است كه از ۱۹۴۵ تاكنون ضامن صلح اروپا بوده است. در رده بالا این اساسنامه اروپا را به عنوان رقیبی سیاسی برای ایالات متحده مطرح خواهد كرد كه وزیر امور خارجه «ساركوزی» در پیوستگی و هماهنگی اش با «آنگلا مركل» صدراعظم آلمان، شاید در پی احیای محور برلین - پاریس باشد.از این روست كه اروپایی ها نگران سیاست خارجی ساركوزی نیستند. آنها می گویند، بنیاد دیپلماسی پاریس بر محور دوستی با اروپا شكل گرفته است بنابراین هر اندازه واشنگتن امیدهایش را به یك دوست فرانسوی جدید بسته باشد اما مرد آینده الیزه حلقه اول دوستانش را از قاره سبز برخواهد گزید.
توصیه این گروه از اروپایی ها به كاخ سفید این است كه ایالات متحده در صورت نشستن «ساركوزی» بر مسند ریاست جمهوری نباید انتظار تغییرات فوری در سیاست خارجی فرانسه را داشته باشد. زیرا جانشین فردای شیراك قبل از هر چیز با سنت ها و اعتقادات دیرپای فرانسوی ها روبرو خواهد شد.
اعتقاداتی كه باعث می شود مردان پاریس جهان و روابط بین الملل را از زاویه ای متفاوت از واشنگتن بنگرند.

منبع : روزنامه ایران