نکاتی درباره حافظه و خاطرات

سریع‌تر فكر كنید، بیشتر به خاطر بیاورید:
چگونه یك حافظه ساخته می‌شود؟
ملاقات‌های تازه حس كنجكاوی را برمی‌انگیزند. معمولاً ما شخصی را كه برای اولین بار دیده‌ایم به دقت زیر نظر می‌گیریم. به قد او، اندازه موهایش، تن صدایش، رایحه مخصوص موهایش یا عطری كه استفاده می‌كند توجه خواهد شد. این افكار توجهات راهی را در هیپوكمپس مغز شما، (جایی در بخش جسمانی و موقتی مغز كه شبیه اسب آبی است) پیدا می كند كه تمام این اطلاعات خارجی را همزمان به حافظه شما منتقل می‌كند. تمام خاطرات و افكار شما قبل از ثبت در مغز باید از این دروازه عبور كنند. اما هیپوكمپس فقط بخش اول این پروسه پیچیده یعنی جایگاه نگهداری اطلاعات است. پس از این كه یك حافظه ساخته شد، محتویات آن داخل قطعات سنسورهای گوناگون و مختلف جمع آوری می‌شود كه از آن جا در قسمت‌های مختلف پخش می‌شود. سپس وقتی شما به فردی فكر می‌كنید یا چهره او را می‌بینید، صدایش را می‌شنوید و یا بوی عطر او را استشمام می‌كنید تمام آن قطعات سنسورها با هم به كار افتاده و آن فرد را برای شما تصویرسازی می‌كند.
نقش مخرب الكل:
استفاده بیش از حد از مشروبات الكلی باعث اثر گذاشتن روی عملكرد هیپوكمپس درساختن حافظه، باعث یك فراموشی موقتی می‌شود، زیرا عملكرد هیپوكمپس برای مدتی متوقف می‌شود (كه به این حالت Blackout یا فراموشی موقت گفته می‌شود)
چرا زمان تولد خود را به خاطر نمی‌آوریم؟
ممكن است تصور كنید هیچ موضوعی به اندازه تولد نمی‌تواند مهم و شاید دردناك باشد. اما شما هیچ چیزی از آن در حافظه خود ندارید و شاید تنها چیزهایی را كه به خاطر بیاورید مربوط به سن ۵ سالگی و یا بیشتر شود.اغلب افراد قبل از آن را به خاطر نمی‌آورند اما چرا؟ یكی از تئوری‌ها در این رابطه به چربی و پیه غلاف عصب اشاره می‌كند. این پی روكش محافظ سلول‌های عصبی است كه به هدایت سیگنال‌ها در مغز كمك می‌كند. قبل از سن ۵ سالگی مقدار این «پی» در مغز كودكان كم است. این پی وجودش برای حافظه درازمدت بسیار ضروری و مهم است. تئوری دیگری نیز می‌گوید: وقتی یاد می‌گیریم صحبت كنیم دیگر دسترسی به خاطرات دوران قبل از به حرف افتادن امكان پذیر نیست، زیرا در آغاز به حرف افتادن روش تفكر افراد تغییر پیدا می‌كند و یادآوری خاطرات گذشته غیرممكن می‌شود.
خاطرات در كجا ذخیره می‌شوند؟
بخش خاكستری بهترین منطقه برای ذخیره است. برخلاف كامپیوترها كه همه اطلاعات در آن‌ها در بخش‌هایی ویژه ذخیره می‌شود، خاطرات در مغز انسان‌ها در نورون‌های زیادی توزیع می‌شود. این بدین معناست كه از دست یك نورون در عملكرد حافظه اثر نخواهد گذاشت.
تستسترون چگونه به حافظه شما كمك می‌كند؟
وجود تستسترون به اندازه ماهیچه‌ها برای ساختن حافظه و خاطرات ضروری است. چنانچه تستسترون كلاً متوقف شود، كاهش چشمگیری در ارتباط سن نورونها ایجاد می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد مردانی كه دارویی برای توقف تولید تستسترون استفاده كردند در حافظه كلامی خیلی ضعیف‌تر از دیگر مردانی هستند كه دارو را استفاده نمی‌كنند.
چرا هیچوقت نحوه دوچرخه سواری را فراموش نمی‌كنیم؟
وقتی كه كودكی یاد می‌گیرد چگونه دوچرخه سواری كند، دو دسته حافظه در مغز او ساخته می‌شود. سری اول حافظه صریح نام دارد كه چیزهایی از قبیل رنگ دوچرخه و شادی ناشی از دوچرخه سواری در آن ثبت می‌شود. دسته دوم حافظه مجازی نام دارد كه گاهی آن را حافظه ماهیچه‌ای نیز می‌نامند. این حافظه حركات مكانیكی بدن و حركات فیزیكی را كه برای راندن دوچرخه لازم است ثبت و نگهداری می‌كند.
چرا گاهی اوقات هیپونتیزم مؤثر واقع می‌شود؟
اگر گاهی اوقات حادثه‌ای، نام چیزی یا صورت كسی را به خاطر نمی‌آورید، این بدین معنا نیست كه قسمتی از مغز شما درست كار نمی‌كند و یا هیپونتیزم فعال می‌شود. بلكه بدین دلیل است كه مغز ما در آستانه ساخت حافظه كل و كامل است و هیپونتیزم این آستانه را كاهش می‌دهد و باعث می‌شود تا ناگهان چیزی را به خاطر بیاوریم.
چرا برخی از خصوصیات كلیدی را فراموش می‌كنیم؟
به خاطر سپردن تمام جزئیات زندگی روزمره كار غیرممكنی است. بنابراین مغز ما این فقدان را با ساخت حافظه عمومی به نام «اسكیما» (طرح، برنامه) جبران می‌كند. به‌طور مثال به جای به خاطر سپردن تعداد سیب‌هایی كه تاكنون خورده‌اید. مغز شما «اسكیمایی» از سیب خلق می‌كند. سخت، قرمز و شیرین است. همین مسأله در مورد برخی از خصوصیات و شخصیت‌های كلیدی در مغز شما اتفاق می‌افتد.
چگونه حافظه خود را بازگردانیم؟
اغلب كمبود حافظه با بالا رفتن سن افراد، اتفاق می‌افتد و شما اطلاعاتی مثل نام افراد را فراموش می‌كنید. یك راه مناسب برای مبارزه با این حالت استفاده بیشتر از حس بینایی است. زیرا حس بینایی ۶۰ درصد از مغز افراد را فرا می‌گیرد. بنابراین چنانچه می‌خواهید نام فردی را به خاطر بیاورید، تصویر او را مجسم كنید و آن را با قسمت‌هایی از ظاهرش ارتباط دهید. این كلیدی است كه باعث می‌شود تا ناگهان آن لغت و یا اسم را به خاطر بیاورید.

منبع : روزنامه ایران