اگزوپری ۱۱۶ ساله شد

امروز مصادف شده با ۱۱۶سالگی نویسنده ای كه آثارش تلقی چندین نسل از انسان های جهان را - هر چند برای ساعت هایی كوتاه - عوض كرده است. ۱۱۶ سال پیش و در روزی اینچنین آنتوان دوسنت اگزوپری دوران كودكی اش را آغاز كرد. او زندگی طولانی ای نداشت و بسیاری از ساعت های این زندگی كوتاه ۴۴ساله را هم بر فراز خاك و در میان آسمان ها گذراند. اگزوپری خلبان بود و از همان روزهای آغازین پروازهایش، نوشتن را آغاز كرد.
نخستین آثارش را در پایان دهه سوم عمرش منتشر كرد و نام خود را در حافظه مخاطبان و نویسندگان دیگر بر جای گذارد. او با وجود اینكه خلبان ارتش فرانسه بود، هیچ گاه نوشتن را فدای تعهدات نظامی اش نكرد و در واقع می توان این طور گفت كه اگزوپری خلبان تفاوت چندانی با اگزوپری نویسنده ندارد، زیرا نفس پرواز را به عنوان ابزاری برای جداشدن از قواعد روزمره و درك مكان ها و دنیاهای دیگر می دانست. این مرد با چنین روحیه شاعرانه ای، به سمت نوشتن آثاری حركت كرد كه در آنها چهره انسان و دنیایش از قواعد مرسوم دور شده، به سمت كشف دوباره زیبایی حركت می كند، پرسش می كند و در نهایت تنهایی نمادینی را برمی گزیند.
آثار درخشانی چون پرواز شبانه، زمین انسان ها، خلبان جنگی و در صدر تمام آنها «شازده كوچولو» فضاهایی را ساختند كه نوع «خاصی» از ادبیات را مشاهده و درك می كنیم. شاید به همین دلیل باشد كه می توانیم چشم های خود را بر برخی ضعف های ساختاری آثار او ببیندیم. اگزوپری نویسنده ای بود كه شاید ادبیات را نه به عنوان هدف بلكه ابزاری برای از خود نوشتن و انتقال تجربه اش از مكان ها و فضاهای دیگر می انگاشت.
آثار او تاثیرگذاری نویسندگانی چون ژید، موریاك، پروست، كامو و... را ندارند اما همیشه می توانند در بدترین حالت های روحی، التیامی برای مخاطبان خود باشند و این شاید رمز جاودان شدن كتابی چون «شازده كوچولو» باشد... اگزوپری در یكی از شب های سال ۱۹۴۴ به همراه هواپیمایش پرواز كرد و دیگر برنگشت. لاشه این هواپیما كه چند سال پیش پیدا شد، نشانی از انفجار یا حمله بر خود نداشت و همین بر پیچیده تر شدن گم شدن این نویسنده افزود. برای همین است كه بین خودمان قرارداد بستیم كه او مرد قضیه ای كه هیچ وقت برای مان ثابت نشد.

مهدی یزدانی خرم

منبع : روزنامه شرق