بررسی عملکرد لوله نزدیک کلیه در کودکان تحت شیمی درمانی در بیمارستان حضرت علی اصغر (ع)

● زمینه و هدف:
شیمی درمانی در کودکان می تواند اختلالات توبولی و گلومرولی به درجات خفیف تا متوسط ایجاد کند. هدف از این مطالعه، بررسی عملکرد لوله نزدیک کلیه در کودکان تحت شیمی درمانی در بیمارستان حضرت علی اصغر(ع) بوده است.
● روش بررسی:
از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴، کودکانی که به دلیل سرطان در بخش یا درمانگاه خون بیمارستان حضرت علی اصغر(ع) تحت شیمی درمانی یا پیگیری قرار می گرفتند، وارد مطالعه مقطعی آینده نگر می شدند. بیماران در سه گروه شروع درمان، حین درمان و قطع درمان قرار می گرفتند. اطلاعات مربوط به سن، وزن، قد، فشارخون، تاریخچه شیمی درمانی و سابقه نفرکتومی، رادیوتراپی یا سابقه مصرف آنتی بیوتیک ها در فرم مخصوص ثبت می شد. کلیرانس کراتینین، کسر دفعی آمیلاز، منیزیوم، فسفر و نسبت کلسیم به کراتینین، پروتئین به کراتینین و منیزیوم به کراتینین و کلسیم محاسبه می شد. مجموع دوز هر دارو و گروه دارویی، جداگانه محاسبه می شد. شدت نفروتوکسیسیتی با دادن امتیاز به اختلال در هر کدام از تستها، به خفیف (۳-۰)، متوسط (۶-۴) و شدید (۹-۷) تقسیم بندی شد. جهت مقایسه فراوانی، از تست Chi-square، میانگین، از T Test و از تست کندال ـ تاو، جهت تعیین ارتباط استفاده شد. P کمتر از ۰.۰۵ معنی دار تلقی شد.
● یافته ها:
۲۳۳ کودک (۱۴۰ پسر و ۹۳ دختر) در مطالعه قرار گرفتند. میانگین (انحراف معیار) سن کودکان در شروع بیماری، ۶ سال (۳.۶۵)، مدت درمان، ۲۸.۶۵ ماه (۲۷.۱۴) و مدت قطع درمان، ۲۵.۰۴ ماه (۳۷.۱۳) بوده است. ۱۵۴ کودک به بیماری های لنفوپرولیفراتیو مبتلا بودند و ۷۹ کودک تومور Solid داشتند. ۲۲ کودک در مرحله شروع درمان، ۶۳ کودک در مرحله طول درمان و ۱۴۸ کودک در مرحله قطع درمان بودند. ۲۸ کودک فشار خون بالا داشتند. ۳ مورد گلوکوزوری، ۹ مورد هیپرمنیزیوری، ۹۶ مورد ادرار رقیق، ۱۲۵ مورد اسیدوز متابولیک، ۵۱ مورد فیلتراسیون گلومرولی کمتر از ۸۰ سی سی در دقیقه، ۵۵ مورد فسفاتوری، ۹۶ مورد هیپرکلسیوری، ۳۶ مورد آمیلازوری و ۶۲ مورد پروتئینوری یافت شد. ۲۰۷ نفر آسیب خفیف تا شدید کلیوی را نشان دادند. بیش ترین آسیب کلیوی در شیمی درمانی با پلاتینیوم، اپوپدوفیلوتوکسین و ایفوسفامید دیده شد (P<۰.۰۵). همچنین سن زیر ۵ سال، وجود سابقه مثبت از نظر نفرکتومی، رادیوتراپی یا تجویز آنتی بیوتیک های نفروتوکسیک، با افزایش شدت نفروتوکسیسیتی همراه بوده است (P<۰.۰۵).
● نتیجه گیری:
شیوع آسیب کلیوی در کودکان تحت شیمی درمانی زیاد می باشد. بیش ترین آسیب کلیوی با ترکیبات پلاتین، اپوپدوفیلوتوکسین و ایفوسفامید دیده شد. برای کاهش شدت آسیب کلیوی، انجام بررسی کامل عملکرد توبولی و گلومرولی و اجتناب از آنتی بیوتیک های نفروتوکسیک، توصیه می شود.

نکیسا هومن
خدیجه ارجمندی رفسنجانی
پروانه وثوق

منبع : پایگاه اطلاعات علمی