کاخ بار کوروش ، مرودشت

در فاصله 600 متری شمال شرقی آرامگاه كوروش بقایای یك كاخ بزرگ وجود دارد كه یك ستون آن بر جای مانده است. وسعت این كاخ 2620 مترمربع و مشتمل بر تالار بزرگ هشت ستونی در وسط و چهار ایوان در چهار سمت و اتاق‌هایی در دو گوشه بوده است.
پایه‌های ستون‌ها، سرستون‌ها، كف آستان‌ها، سكوها و زینت كف ایوان‌ها از سنگ سیاه است. به كار بردن سنگ‌های سفید و سیاه در كاخ‌های پاسارگاد یكی از ویژگی‌های مهم معماری این كاخ‌ها است.
در بالای ستون‌های سنگی سفید ایوان‌های كاخ به خط میخی و به زبان‌های پارسی، بابلی و عیلامی جمله : «من هستم كوروش شهریار هخامنشی» منقور است. قسمت مهم فرش سنگی سفید تالار مركزی و ایوان جنوبی این كاخ را برای احداث بنایی دیگر در عهد شاه شجاع از بین برده‌اند.
در قسمت شرقی كاخ بار كوروش آثار بنای دیگری برجای مانده است كه نقش انسان بالدار بر سنگ سفید، مهم‌ترین نشانه و اثر موجود آن به شمار می‌رود و به كاخ عبادتگاه پاسارگاد معروف است. این بنا مشتمل بر تالار بزرگ هشت‌ ستونی بوده كه بر هر یك از جوانب شمال، شرق و غرب آن درگاهی قرار داشت. در درگاه شمالی، نقش برجسته‌ انسان بالدار روی سنگ سفید با دو بال رو به بالا و دو بال رو به پایین حجاری شده است. دست‌های انسان به حالت دعا و به آسمان بلند است و لباس بلندی مانند لباس عیلامیان بر تن دارد كه تاج مصری با نقش «دوشاخ» (شبیه شاخ قوچ) بر سر او قرار گرفته است.
كاخ عبادتگاه پاسارگاد قدیمی‌‌ترین بنای این محل و نقش برجسته فوق نیز قدیمی‌ترین نقش دوران هخامنشی است.