بررسی جهش ‌یافته‌های حاصل از پرتودهی گاما در سویا

لاین‌های خالص جهش‌یافته زودرس سویا که حاصل جهش زایی در اثر پرتودهی گاما به وسیله Co۶۰ با دزهای جذبی ۱۰۰، ۱۵۰، ۲۰۰ و ۲۵۰ گری بودند، به منظور ارزیابی صفات زراعی و مقایسه عملکرد آنها با دو رقم تجارتی کلارک و ویلیامز، در دو منطقه کرج و الشتر (خرم آباد) در قالب طرح آزمایشی شبکه‌ای ساده ۷×۷ متر در دو تکرار کاشته شدند. در کرج، بین عملکرد لاین‌های جهش‌یافته و عملکرد آنها در مقایسه با رقم ویلیامز تفاوت معنی دار آماری در سطح ۱% و با رقم کلارک در سطح ۵% وجود داشت.
لاین شماره ۴۷ با عملکرد ۴۷۸۲ کیلوگرم دانه در هکتار، رتبه اول و لاین شماره ۳۸ با ۴۷۲۲ کیلوگرم دانه در هکتار رتبه دوم را داشت و تعدادی از لاین‌ها ۱۰ تا ۱۲ روز نسبت به ارقام تجارتی شاهد زودرس‌تر شدند. درالشتر، عملکرد دانه‌ای لاین‌های جهش‌یافته نسبت به رقم تجارتی و پرمحصول ویلیامز تفاوت معنی‌دار آماری در سطح ۵ % داشت. بالاترین عمکرد دانه‌ای به لاین ۴۷ اختصاص داشت که معادل ۳۱۴۷ کیلوگرم در هکتار بود.
دوره رویش آن نیز حدود دو هفته نسبت به رقم زودرس کلارک کوتاهتر بود. تجزیه و تحلیل عملکردهای دانه‌ای دو منطقه کرج و الشتر نشان دادند که عملکردهای دانه‌ای ۱۵ لاین جهش‌یافته نسبت به رقم تجارتی کلارک و ۳۶ لاین جهش‌یافته نسبت به رقم تجارتی ویلیامز برتری داشتند. لاین جهش‌یافته ۱۸ با عملکرد دانه‌ای ۳۶۴۳ کیلوگرم در هکتار رتبه اول را داشت و در هر دو منطقه نسبت به دو رقم تجارتی شاهد (کلارک و ویلیامز) زودرس‌تر بود.

مهدی ناصری تفتی
محمد رضازاده
فاطمه یوسفی
حسین سبزی
رامین اوجانی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی