مقایسه اثرات اسیدهای چرب امگاـ۳، ویتامین C و تجویز توام آنها روی لیپوپروتیین ها، آپو A-I و آپو B در هیپرلیپیدمی

● مقدمه:
هیپرلیپدمی در بیماران قلبی ـ عروقی بر اهمیت زیادی است. اسیدهای چرب امگاـ۳ اثرات بارزی بر کاهش تری گلیسیرید، ترومبوز و آریتمی دارند اما باعث افزایش LDL و آپو B میشوند. با توجه به اینکه ویتامین C باعث القای گیرنده های LDL کبد و کاتابولیسم ذرات LDL میشود، این مطالعه با هدف به کارگیری توام اسیدهای چرب امگا ۳ و ویتامین C برای کاهش LDL، آپو B و بهبود سایر لیپیدهای خون، و همچنین مقایسه آن با اثرات هر کدام از این مکملها به تنهایی، انجام شد.
● مواد و روشها:
این کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور بر روی ۶۸ بیمار با هیپرلیپیدمی (کلسترول تام و تری گلیسیرید بیش از ۲۰۰mg/dL) صورت پذیرفت. افراد به طور تصادفی به ۴ گروه دریافت کننده ۵۰۰ میلی گرم ویتامین C، یک گرم امگاـ۳، ۵۰۰ میلی گرم ویتامین +C یک گرم امگاـ۳ و شاهد تقسیم شدند و به مدت ۱۰ هفته این مکمل ها را مصرف کردند. نمونه های خون ناشتا در شروع و پایان هفته دهم گرداوری گردید. TG، TC، LDL،HDL سرم به روش آنزیمی، آپو A-I و B به روش ایمونوتوربیدومتری و ویتامین C خون به روش کالری متری محاسبه شد. الگوی مصرف مواد غذایی، وضعیت اقتصادی اجتماعی و آنتروپومتریک نیز در این فاصله بررسی و تغییر معنی داری طی مطالعه ملاحظه نشد. برای آنالیز آماری از آزمون t، ANOVA، آزمون کای دو و آنالیز واریانس برای اندازه گیری متعدد استفاده شد.
● یافته ها:
افزایش معنی داری در مقدار ویتامین C خون در گروه ویتامین C (P=۰.۰۰۱)ویتامین +C امگاـ۳ (p=۰.۰۲) در پایان هفته دهم نسبت به شروع مطالعه وجود داشت. TG سرم در پایان هفته دهم در گروه امگاـ۳، کاهش معنی داری در مقایسه با گروه شاهد (P=۰.۰۱۳) و در مقایسه با ابتدای مطالعه (p=۰.۰۰۲) داشت. در گروه ویتامین C در پایان هفته دهم کاهش معنی داری در کلسترول تام (p=۰.۰۰۴)، آپو B و (p=۰.۰۰۵) و کاهش در apo A-I/apo B (p=۰.۰۵) نسبت به ابتدای مطالعه و افزایش معنی داری در مقدار ویتامین C خون نسبت به گروه شاهد (p=۰.۰۱) وجود داشت. در گروه امگاـ۳ میزان تری گلیسرید به HDL و apo B نسبت به ابتدای مطالعه کاهش معنی داری (به ترتیب P=۰.۰۴ و P=۰.۰۵) داشت و تری گلیسیرید به HDL در همین گروه در انتهای مطالعه نسبت به گروه شاهد به طرز معنی داری پایین تر بود (P=۰.۰۴). در تمامی گروهها و در کل مطالعه میزان HDL، apo A-I،LDL/HDL و LDL تغییر معنی داری نداشت.
● نتیجه گیری:
اگرچه مصرف توام اسیدهای چرب امگاـ۳ و ویتامین C تاثیر مفیدی بر پروفایل لیپیدی بیماران هیپرلیپیدمی نداشت، مقدار یک گرم اسید چرب امگاـ۳ خالص، به مدت ۱۰ هفته، ماده مغذی موثری برای کاهش TG و تری گلیسیرید به HDL در افراد هیپرلیپیدمی است، بدون آنکه باعث افزایش LDL و آپو B شود. همچنین مقدار ۵۰۰ میلیگرم ویتامین C در بیش از ده هفته احتمالا باعث کاهش معنی دار کلسترول تام و آپو B در افراد هیپرلیپیدمی در مقایسه با گروه شاهد میشود.

شیدفر فرزاد
کشاورز سیدعلی
سیاسی فریدون
جلالی محمود
میری سیدرضا
اشراقیان محمدرضا
یاراحمدی شهین

منبع : پایگاه اطلاعات علمی