ساباط‌ها

یکی‌ از ویژگی‌های‌ بارز محله‌های‌ قدیمی‌ یزد و اکثر شهرهای‌ کویری‌ ایران‌، کوچه‌ها و گذرهای‌ سرپوشیده‌ است‌ که‌ به‌ آنها "ساباط‌" گفته‌ می‌شود. هدف‌ از طراحی‌ و اجرای‌ ساباط‌ها این‌ بوده‌ است‌ که‌ انسان‌ را ازگرما و از تابش‌ تند خورشید و بادهای‌ گرم‌ موسمی‌ در امان‌ نگاه‌ دارد. نحوه استقرار ساباط ها به گونه ای است که آدمی، در مسیر خود، در یک توالی مناسب درفضای سایه‌دار قرار می گیرد. در خیلی از ساباط‌ها، ورودی چند خانه یکی است. این یگانگی از نظر افزایش حس همسایگی و همبستگی محله ای حائز اهمیت است.
‌ساباط وسیله ای حفاظتی در تقابل با وزش بادهای موسمی نیز هست. معمولا پشت بام ساباط‌ها مورد استفاده واحدهای همجوار قرار می‌گیرد که برخی از آنها به صورت اتاقی مشرف به کوچه جلوه‌گر می شود. نمونه ای از این دست، در شرق مسجد جامع یزد قرار دارد.در برخی‌ از کوچه‌های‌ بن‌ بست‌ که‌ ساباط‌دارند، به‌ منظور افزایش‌ امنیت‌ ساکنان کوچه موثر بوده در قسمت‌ ورودی‌، دری‌ محکم‌ موسوم‌ به‌ دربند کار گذاشته‌ می‌شده‌است.‌ مثل‌ دربند آقایی‌ها، کوچه‌ دکتر علایی‌ و لرد باجوردی. ‌‌

منبع : روزنامه آفتاب یزد