آشنایی با چینی‌خانه اردبیل

چینی‌خانه یکی از زیباترین تالارهای دوران شاه‌عباس صفوی در اردبیل است که بیش از ۴۰۰ سال پیش توسط شیخ‌بهایی طراحی شده است.
این تالار در قسمت شرقی قندیل خانه یارواق اصلی مجموعه شیخ‌صفی‌الدین قرار دارد که دارای چهار شاه‌نشین و طاق‌نماهای زیبا و نفیس از مقرنس گچی است، نقاشی‌ها، طلاکاری‌ها و هماهنگی رنگ‌ها با سطوح مقرنس از اسلیم‌ها و گل‌های زیبا شاهکاری به وجود آورده است که هر بیننده‌ای را به شگفت و حیرت وا‌می‌دارد.
بنای این تالار از استحکام فوق‌العاده‌ای برخوردار است که حتی وقوع زلزله‌ای به قدرت ۲/۷ ریشتر اثری در آن نداشته.
چینی‌خانه ۱۲۵۶ محفظه دارد که در همه آنها چینی‌های اهدایی امپراتور چین به شاه‌عباس به مناسبت احیای جاده ابریشم و چینی‌هایی که از طرف دولت ایران به کشور چین سفارش شده بود، قرار داشته است.
ظروف چینی پس از رسیدن به ایران توسط هنرمندان حکاک در اصفهان به مهر «بنده شاه ولایت عباس» ممهور شده و به اردبیل فرستاده می‌شد و در محفظه‌های تالار چینی‌خانه قرار می‌گرفت.
شاه عباس زمانی که برای استراحت یا چله‌نشینی به اردبیل سفر می‌کرد، در تالار چینی‌خانه اقامت می‌کرده است.
گفته می‌شود پس از امضای عهدنامه ننگین ترکمن‌چای بیش از ۸۰۰ عدد ظروف چینی و حدود ۴ هزار کتاب‌ دست‌نویس نفیس با بسیاری از عتیقه‌جات مجموعه شیخ‌صفی‌الدین توسط ژنرال باسکویچ غارت شد که تعدادی از این آثار در موزه آرمیتاژ و موزه دیگری در روسیه به نمایش گذاشته شده است.
تعدادی از چینی‌های تالارچینی خانه اردبیل همچنین به موزه ملی در تهران و موزه‌های شیراز و اصفهان منتقل شد که در سال ۱۳۷۰ در روز جهانی موزه با انتقال بخشی از چینی‌ها از موزه ملی،‌تالار چینی‌خانه به‌طور رسمی گشایش یافت.
تالار چینی‌خانه علاوه بر ظروف چینی زیبا و گلدان‌های پرنقش و نگار، با اشیا دیگری مانند یک جلد قرآن نفیس به خط کوفی روی پوست آهو مربوط به بیش از ۱۱۰۰ سال پیش که از لحاظ قدمت تاریخی‌ سومین قرآن نفیس در ایران است و مهرسنگی سلاطین صفوی با شش اسم از اسما خداوند و گل‌های هشت پر به نشانه عرفان پادشاهان صفوی و دوازده پر به عنوان شیعه دوازده امامی بودن آنان فرامین و سکه‌های نقره‌ای دوره صفوی آراسته شده است.

منبع : همشهری آنلاین