موافقت نامه های WTO

بطور کلی موافقت نامه های WTO، کالاها ، خدمات و مالکیت معنوی را در برمی گیرند. اصول آزادسازی تجارت و استثنائات مجاز را به وضوج معین می کنند و هم چنین شامل تعهدات تک تک کشورها مبنی بر کاهش تعرفه های گمرکی و دیگر موانع تجاری در جهت بازگشایی بازارها و حفظ آن می باشند.
موافقت نامه ها حاوی روشهایی برای جل و قصل مناقشات هستند و راه حل های ویژه ایی را برای کشورهای در حال توسعه تجویز می کنند . اجرای این راه حل ها مستلزم آنست که دولتها سیاستهای تجاری خود را شفاف و آشکار کنند و این کار به وسیله در جریان گذاردن WTO امکانپذیر است که یا می تواند به وسیله آگاه سازی از قوانین باشد و یا از طریق گزارشات معمولی باشد که به وسیله دبیرخانه رژیم تجاری کشورها به اطلاع WTO می رسد.
این موافقت نامه ها اغلب قوانین تجاری WTO نامیده می شوند و WTO نیز اغلب سازمان قانون محور توصیف می شود و بخاطر داشته باشیم که قوانین همان موافقت نامه هایی هستند که در اثر مذاکرات حاصل می شوند.
این مقاله بر پایه مذاکرات دور اروگوئه نوشته شده که پایه سیستم WTO را تشکیل می دهد، همه اینها نتیجه تصمیمات نشست کنفرانس وزیران، بویژه در دوحه در نوامبر ۲۰۰۱ است، در حالی که مذاکرات دیگری پایه ریزی می شد.
● شش موضوع اصلی:
جدول محتوای نتایج جلسات مذاکرات چند جانبه دور اروگوئه شامل ۶۰ موافقت نامه، ملحقات، تصمیمات و مفاهیم است. در واقع موافقت نامه ها را می توان به ساختاری ساده با شش جزء اصلی نشان داد:
۱) موافقت نامه چتری - ( موافقت نامه پایه ای WTO )
۲) موافقت نامه ای که خود شامل ۳ جزء است :
الف) کالاها
ب) خدمات
ج) مالکیت معنوی
۳) حل و فصل مناقشات
۴) بررسی مجدد رژیم تجاری دولتها
موافقت نامه هایی که دو گروه بزرگ خدمات و کالاها را در برمی کیرند در ۳ بخش مشترک هستند که البته برخی اوقات نیز در جزئیاتی تفاوت دارند.
۱) تمام آنها با اصول کلی شروع می شوند: موافقت نامه های عمومی مربوط به تجارت و تعرفه های گمرکی ۱( GATT ) ، و موافقت نامه عمومی تجارت در بخش خدمات ۲( GATS ) . البته بخش سومی نیز هست که مربوط به مفاهیم تجارت در مالکیت معنوی است ۳( TRIPS )، و در این گروه قرار می گیرد که فعلاً ملحقات و اضافات ندارد.
۲) پس از اصول کلی ملحقات هستند که احتیاجاتی خاص در موارد خاص را شامل می شوند.
۳) و در آخر جزئیات زمانبندی ها و یا لیستهای طویلی هستند که کشورها آنرا تصویب کرده و متعهد به اجرای آنها می باشند و به طور خلاصه موظف می شوند تا بازارها ی خود را بر روی کالاها و خدمات خارجی باز کنند.
از لحاظ GATT تمام اینها به معنی مقیدشدن به تعهدات تعرفه های کالاها به طور اعم است و ترکیبی از تعرفه ها و سهمیه بندی ها برای محصولات کشاورزی به طور اخص است . از لحاظ GATTS بیان کننده میزان دسترسی شرکتهای خدماتی به بخشهایی از بازار و همینطور لیستی از خدماتی است که تک تک کشورها به وسیله آن اعلام می کنند که در مورد کدامیک اصول MFN و یا" عدم تبعیض " را اجرا نکرده اند.
زیر ساخت همه اینها بر پایه حل و فصل مناقشات است که خود پایه موافقت نامه ها، تعهدات و بررسی مجدد رژیم تجاری است.
مذاکرات دور اروگوئه بیشتر دو بخش نخست را در برمی گرفت ، اصول عمومی و اصول مربوط به بخشهای خاص. البته در همان زمان، دسترسی به بازار کالاهای صنعتی نیز امکانپذیر بود. اصول عمومی انتشار یافت و سپس مذاکرات بر سر اصول بخشهای خاص نظیر خدمات و کشاورزی توانست ادامه یابد.
● موافقت نامه های دیگر:
گروه دیگری نیز هست که اهمیت دارد: دو موافقت نامه جانبی که به وسیله تمام اعضا امضاء نمی شود و شامل هواپیمایی غیر نظامی و اقدام دولتها
● تغییرات بعدی در افقهای آینده، کنفرانس دوحه
موافقت نامه ها ثابت نیستند و در زمانهای متناوب مورد بحث و مذاکره قرار گرفته و موافقت نامه های جدید به بسته های قدیمی اضافه می گردند در حال حاضر در طرح و توسعه دوحه، بسیاری از موافقت نامه ها زیر نظر وزیران تجارت WTO، که در نوامبر سال ۲۰۰۱ در دوحه قطر آغاز شد مورد بحث و مذاکره قرار گرفته اند.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان