دوست دولتی رسانه ها

اعطای لقب «دوست رسانه ها» به وزیر کشور اگرچه با جلب موافقت و مشورت رسانه ها صورت نگرفت اما مخالفتی نیز در پی نداشت و محافل سیاسی و اصحاب رسانه ترجیح دادند با سکوت از کنار اعطای نشان دولت به دولتمرد خویش بگذرند. هفته گذشته معاونت ارتباطات و اطلاع رسانی ریاست جمهوری مصطفی پورمحمدی را به عنوان «دوست رسانه ها» ملقب و از وی به خاطر استفاده از فرصت «چهارشنبه ها» تقدیر کرد تا نشان دهد دولت نهم رسانه ها را «اسب تروا» نمی داند. به اعتقاد دولتیان وزیر کشور توانسته بود از فرصت گفت وگوی مستقیم با خبرنگاران در حاشیه جلسه هیات دولت که چهارشنبه ها برگزار می شود به خوبی بهره ببرد.
تقدیری از این دست از سوی «خودی ها» بیش از آنکه نقش یکی از وزرای کابینه را در تعامل با رسانه ها برجسته کند نموداری از نحوه روابط دولت و رسانه ها را رسم کرد. پل ارتباطی آسیب دیده یی که معاونان رئیس جمهور را به فکر انداخته تا برای ترمیم اندکی از خرابی ها به چهره یی که کمتر رودرروی رسانه ها قرار گرفته متوسل شوند و از او برای نشان دادن چهره یی متفاوت از دولت نهم در ارتباط با اصحاب قلم سود بجویند چرا که به اعتقاد تحلیلگران در بیست و چند ماهه گذشته از عمر دولت نهم - دولتی که با «شعار مهرورزی» توانست گوی سبقت را از رقیبان برباید- نه تنها کارنامه درخشانی در این تعامل به چشم نمی خورد بلکه انتقادات شدیداللحن دولتمردانی که بیشترین ارتباط را با اصحاب رسانه دارند فصلی از بی اعتمادی را بین دولت و مطبوعات گشوده است.
اندکی پس از روی کار آمدن دولت نهم محمدحسین صفارهرندی سکاندار فرهنگ و ارشاد به همراه مهدی کلهر مشاور احمدی نژاد در امور رسانه ها و علی اکبر جوانفکر مشاور مطبوعاتی رئیس جمهور اضلاع مثلثی را تشکیل دادند که انتقاد از رسانه ها را در دستور کار خویش قرار داده بودند. اندکی بعد جواد شمقدری دیگر مشاور احمدی نژاد به این کارزار پیوست تا نشان دهد اگرچه عملکرد صفار را در وزارتخانه اش نمی پسندد اما با موضع وی در قبال رسانه ها همسو و همراه است. در همین حال محمود احمدی نژاد در راس مردان کابینه هرازگاهی مطبوعات را مورد انتقاد قرار داده و همین امر باعث می شد مثلث منتقدان با سرعت و حدت بیشتری به کار خود ادامه دهند.
در این میان صفارهرندی وزیر ۵۴ ساله کابینه که سابقه ۱۱ سال فعالیت در عرصه مطبوعات را در کارنامه خود داشت در راس این هرم قرار گرفت و طلایه دار انتقاد از مطبوعات شد چرا که هرندی پس از آنکه حسین شریعتمداری مدیرمسوول کیهان شد به عنوان معاون وی و سردبیر روزنامه سکان هدایت «کیهان» را به دست گرفت. وقتی نام احمدی نژاد به عنوان پیروز رقابت ریاست جمهوری نهم از صندوق های رای بیرون آمد «کیهان» به حمایت از او برخاست و در مقاله یی با عنوان «خودت را به نسیم بسپار» ارادتش را به رئیس جمهور نورسیده نشان داد؛ «بالاخره نام مردی که یاد رجایی را در ذهن و خاطره مردم تجدید می کند، همراه با رقیبی قدرتمند و بانفوذ، در صدر نام کاندیداها خوانده شد.» چندی بعد از انتشار این مقاله، صفارهرندی پس از یازده سال از «کیهان» استعفا داد تا مانند همتای دیگرش از رسالت، محمود فرشیدی، وارد کابینه شود.
اما ورود صفارهرندی به کابینه به عنوان کارآشنای عرصه مطبوعات نه تنها گرهی از مطبوعات کشور نگشود بلکه برخی اظهارات وی دغدغه هایی را برای اصحاب رسانه رقم زد.
اگرچه وزیر فرهنگ و ارشاد به صراحت می گفت؛ «من به واسطه سابقه مطبوعاتی ام از باقی اعضای دولت پوست کلفت تر هستم» اما وی برخی از مطبوعات را به کارکرد حزبی و انتشار اخبار نادرست متهم کرد و از اراده یی سخن به میان آورد که فضای بی رحمانه یی را برای منعکس نکردن خدمات دولت شکل داده است. صفارهرندی به کرات و به صراحت اعلام کرد تمام مطبوعات کشور مشمول حمایت های دولت نخواهند شد. وی با وارد کردن این اتهام که «برخی مطبوعات برای اجنبی یقه درانی می کنند» به این رسانه ها اولتیماتوم داد انتظار کمک از جانب دولت نهم را نداشته باشند. روزنامه کیهان که صفارهرندی تا قبل از انتصاب به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد، سردبیری آن را به عهده داشت، در سرمقاله روز یکشنبه خود مطبوعات و روزنامه نگاران را حامی اراذل و اوباش توصیف کرد. حسین شریعتمداری انتقاد مطبوعات از نحوه اجرای طرح امنیت اجتماعی را «حمایت مطبوعات از اراذل و اوباش» ارزیابی کرد و نوشت؛ «برای هر دو سوی ماجرا یعنی اراذل و اوباش و حامیان مطبوعاتی و سیاسی آنها هویت مشترکی قائلیم و البته برای غفلت زده ها نیز حساب جداگانه یی باز می کنیم.»
اما با روی دادن اتفاقات جدید در عرصه رسانه ها، انتقاد پاستورنشینان از اصحاب رسانه وارد فاز جدیدی شد. همزمان با رفع توقیف و بازگشایی دو روزنامه «شرق» و «هم میهن» و آنچه «بهار روزنامه های اصلاح طلب» خوانده می شد موج انتقادات اوج گرفت تا در دومین سالگرد سوم تیر مقامات دولتی، مشاوران و حامیان احمدی نژاد به صورت هماهنگ پازل جدیدی را علیه مطبوعات طراحی کنند که در آن رسانه ها با اتهاماتی نظیر تلاش برای «کودتای خزنده» و «حمله رسانه یی نرم» متهم شوند.
مطبوعات در حالی متهم به براندازی شده بودند که برای اولین بار مشاوران احمدی نژاد این اتهام را علیه مطبوعات مطرح کرده بودند.
به گزارش ایلنا، مهدی کلهر نماینده رئیس جمهور در شورای نظارت بر صدا و سیما که به مناسبت سوم تیرماه سالروز انتخاب احمدی نژاد به سمت ریاست جمهوری در تالار شهریار دانشگاه تبریز سخن می گفت تاکید کرد؛ «کودتای خزنده رسانه یی در داخل و خارج از کشور شکل گرفته است و امریکا و صهیونیسم در تلاش هستند مانع پیشرفت و رشد دولت نهم شوند.»
یک روز پس از اتهام «کودتای خزنده مطبوعات» روزنامه ایران بیانیه شدیداللحن معاون ارتباطات احمدی نژاد را اینگونه انتشار داد. «دفتر رئیس جمهور از لاک سکوت خارج شده و تهاجم بدخواهان علیه دولت را بی پاسخ نخواهد گذاشت.» معاون احمد ی نژاد با تاکید بر اینکه یک تیم و گروه باسابقه در مجموعه رئیس جمهوری وارد شده در این بیانیه آورده بود؛ «این باند (مطبوعات منتقد دولت) نه تنها با تبلیغات سیاه و غیربهداشتی و توطئه روزمره خود ضدبرنامه ها و عملکرد دولت مکتبی ادامه داده بلکه متاسفانه در این اواخر وارد فاز تمسخر و توهین مستقیم به شخص رئیس جمهور، تحریف و دروغ پردازی در انعکاس سخنان و مواضع ایشان شده که تحمل این رویه در واقع نادیده گرفتن آرا و اعتماد ده ها میلیون ایرانی به رئیس جمهور در انتخابات حماسی سوم تیرماه ۸۴ ارزیابی می شود.»
به این ترتیب دفتر امور رسانه های رئیس جمهور برای «صیانت از دولت در برابر دروغ پردازی ها» و «انگاره سازی های کثیف» وارد عمل شد به گونه یی که این دفتر تنها به ارسال تکذیبیه اکتفا نکرد و روزنامه های اصلاح طلب ناچار شدند بارها تکذیبیه های این دفتر را در صفحه نخست خود و با تیترهای تعیین شده به چاپ برسانند. چنان که روزنامه اعتماد ملی طی یک هفته سه بار تیتر یک خود را به چاپ جوابیه این دفتر اختصاص داد.
حدود دو هفته از انعکاس اظهارات صفارهرندی درباره کودتای خزنده مطبوعات و مواجه شدن این گفته ها با انتقادات فراوان وی، اظهارات خود را از اساس تکذیب کرد.
به گزارش واحد مرکزی خبر صفارهرندی ادعای کودتای خزنده مطبوعات علیه دولت از سوی خود را دروغ محض خواند؛ «الان می گویم هر کس که برای آنچه به عنوان کودتای خزنده به من نسبت داده اند یک کد یا شاهد شفاهی بیاورد که من این حرف را زده ام به او جایزه می دهم و او را به عنوان روزنامه نگار واقعی معرفی می کنم.»
وزیر فرهنگ، مطبوعات را نمایندگان جریان فکری موجود در جامعه معرفی کرد و به کار بردن تعبیر کودتای خزنده برای کارکرد آنها را درست ندانست. وی همچنین در گفت وگو با مهر گفت از کارکرد مطبوعات در شرایط حاضر کودتای خزنده برداشت نمی کند و با وجود مشکلاتی که در این عرصه وجود دارد تعبیر کودتای خزنده را تعبیر قشنگی نمی داند و آن را بیشتر یک داستان تلقی می کند.
اما تکذیبیه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از آنکه با واکنش منتقدان روبه رو شود عکس العمل مشاوران احمدی نژاد را در پی داشت. جواد شمقدری مشاور هنری رئیس جمهور وجود «کودتای خزنده در مطبوعات» را تایید کرد و صفارهرندی را به «انکار شتاب زده و سردرگمی» متهم کرد؛ «یکی از ابزارهای کودتا و انقلاب رنگین رسانه ها هستند ولی دوستان ما ابتدا در واکنش به طرح موضوع کودتای خزنده توسط برخی مطبوعات شتاب زده موضوع را انکار کردند.»
وی در گفت وگویی با مهر مدیریت وزارت ارشاد در حوزه مطبوعاتی را بی برنامه و سردرگم خواند و با انتقاد از اتخاذ مواضع دوگانه دولتمردان در برابر موضوع کودتای خزنده رسانه ها تاکید کرد مطبوعات از ابزارهای کودتای رنگین هستند.
همچنین مهدی کلهر دیگر مشاور احمدی نژاد در حاشیه گردهمایی مسوولان روابط عمومی دستگاه های اجرایی خراسان رضوی انتشار اظهارات صفارهرندی مبنی بر وجود کودتای خزنده در مطبوعات را مورد اشاره قرار داد و بعد با توجه به اینکه وزیر فرهنگ این اظهارات را تکذیب کرد همین امر را مصداق کوتاهی رسانه یی دانست.
وی رسانه ها را «خاله زنک» خطاب کرد و گفت؛ «دولت تمام انرژی اش را برای ساخت و ساز می گذارد، اما برخی رسانه های ما به جای نقل اتفاق تولید، ساخت و ساز، اختراع و پیشرفت، مثل خاله زنک ها دنبال این هستند که این چی گفت و آن یکی چه جواب داد.»
به این ترتیب تکذیب اتهام کودتای خزنده از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد بیشتر به این بحث دامن زد تا دولتمردان همچنان تلقی «اسب تروا» را از رسانه های منتقد داشته باشند.
اما خلاف آنچه پیش بینی می شد «بهار روزنامه های اصلاح طلب» خیلی زودتر از یک فصل به خزان نشست.
در حالی که هنوز بیلبوردهای تبلیغاتی در خیابان های پایتخت خبر ورود «شرق» و «هم میهن» به جامعه رسانه یی را به اطلاع مردم می رساندند، این دو روزنامه به فاصله کمتر از یک ماه از هم به محاق توقیف رفتند و با خاموشی این دو رسانه تب تند ارسال تکذیبیه ها و تعیین تیتر از سوی نهاد ریاست جمهوری به عرق نشست.
به این ترتیب معاونت ارتباطات و اطلاع رسانی در حالی که روزهای کم کاری را می گذراند ترجیح داد به مرور میان دولتمردان نهم پرداخته و از میان آنها، چهره یی را به عنوان دوست رسانه ها معرفی کند.
مصطفی پورمحمدی وزیر کشور با لقب «دوست رسانه ها» معرفی شد بلکه حافظه مطبوعات از خاطرات دو سال گذشته دولت پاک شود.

فرناز حسنعلی زاده

منبع : روزنامه اعتماد