هفت خان مسافرت

یك جاده پربرف در پیش روی شماست. درختانی كه در كنار جاده سفیدپوش شده‌اند به قدری زیباست كه شاید اجازه فكر كردن به خطراتی كه در پیش روست را از شما بگیرند اما این محیط دل‌چسب، بسیار پرخطر است و اگر با مسائل ایمنی آشنا نباشید ممكن است روی دیگر خود را به شما نشان دهد. پس گول نخورید و به قول معروف با "دنده سنگین حركت كنید." اگر چه موارد احتیاط در چنین مسافرت‌هایی بسیار زیاد هستند اما می‌توان آنها را در هفت نكته خلاصه كرد.
● خان اول: سلامت جسم
خوشبختانه آنچنان پیشرفت‌های بشری زیاد بوده‌اند كه شما در حال حاضر طی كمترین زمان ممكن می‌توانید از یك شهر به شهر دیگری سفر كنید. فواصل با سرعت بالای وسایل نقلیه بسیار كم شد‌ه‌اند اما باز هم در طی همین مسافرت‌ها سلامت جسم می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد. این مساله به ویژه درمورد افراد مسن بسیارمهم است. به افراد سالمند توصیه می‌شود به ویژه در فصل سرما كمتر مسافرت كنند و در این مسافرت‌ها حتی‌المقدور تنها نباشند. مخصوصا در مورد مسافرت‌های طولانی مدت زمینی با اتومبیل بهتر است افراد بیمار حضور نداشته باشند و یا از وسایلی استفاده كنند كه نظیر هواپیما هم مدت زمان كمی را صرف می‌كنند و هم شرایط راحت و مطمئن‌تری را برای بیمار مهیا می‌كنند.
در صورتی كه به هر گونه بیماری جسمانی خاصی مبتلا هستید پیش از اقدام به مسافرت‌های دور و سنگینی حتما با پزشك خود مشورت كنید. در فصل سرما افرادی كه به بیماری‌های قلبی و همچنین بیماری‌های ریوی مبتلا هستند به شدت در خطر بروز عوارض و نیز تشدید بیماری می‌شوند. به بیماران قلبی توصیه می‌شود از مواجهه طولانی مدت با سرما پرهیز كنند.سرما از طریق تنگ كردن عروق خونی پوست، فشارخون را بالا می‌برد و با این حساب فشار روی قلب به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
پس قلب برای پمپ كردن خون باید نیروی بیشتری صرف كند كه این كار برای یك قلب بیمار نظیر قلبی كه دچار تنگی عروق كرونر است یا یك بیماری دریچه‌ای دارد، ممكن است كار چندان راحتی نباشد. همین احتیاطات برای بیماران مبتلا به بیماری‌های ریوی هم صدق می‌كند. این افراد هم ممكن است در مواجهه با سرمای شدید دچار تشدید بیماری و حمله تنگی نفس شوند. به ویژه در هنگامی كه هنوز به مقصد نرسیده‌اید و در جاده حضور دارید، سعی كنید از وسیله نقلیه كمتر خارج شوید و در معرض سرمای شدید كمتر قرار بگیرید.
● خان دوم: توشه راه
یكی از مهمترین نكته‌هایی كه باید در مسافرت به خاطر داشته باشید، این است كه به همراه آوردن داروهای مصرفی خود را فراموش نكنید. همان‌طور كه پیش از این گفته شد در سفرهای زمستانی به ویژه در افراد سالمند، مبتلایان به بیماری‌های قلبی عروقی و نیز كسانی كه سابقه بیماری‌هایی نظیر آسم و برونشیت دارند، احتمال تشدید و حمله بیماری هست. باید همیشه احتمال بروز این مشكلات را پیش‌بینی كنید و تدابیر درست برای مقابله با آنها بیاندیشید. مهمترین مساله این است كه به همراه بردن داروهای خود را فراموش نكنید.
اگر اسپری مصرف می‌كنید مطمئن شوید كه اسپری خالی نیست. از به همراه بردن داروی اضافی ضرر نمی‌كنید. در ضمن حتما سعی كنید آب سالم و تمیز همراه داشته باشید. غذا و مواد خوراكی را هم كه باید بسته به طول مسیر با خود ببرید. سعی كنید حتی‌المقدور به قدری مواد غذایی مناسب با خود داشته باشید كه نیاز كمتری به تغذیه در رستوران‌های وسط راه پیدا كنید. هر زمان كه نیاز به استفاده از مواد غذایی میان راهی دارید هم سعی كنید از غذاهای از پیش آماده شده مثل كنسرو استفاده كنید. با توجه به اینكه در فصل زمستان تعداد مسافرت‌های بین شهری كم می‌شود، ممكن است این غذاها قدیمی و تاریخ مصرف گذشته باشند. پس در این موارد حتما به اطلاعات روی قوطی یا بسته مواد غذایی كاملا دقت كنید.
● خان سوم: سلامت اتومبیل
اگر با وسیله نقلیه شخصی خود مسافرت می‌كنید حتما باید از صحت و سلامت اتوموبیل خود اطمینان داشته باشید. در مسافرت‌های طولانی به ویژه در فصل سرما شاید سلامت اتوموبیل شما اهمیتی معادل سلامتی خود شما داشته باشد. وسایل ایمنی اتوموبیل نظیر كمربند، زنجیر چرخ، چراغ‌ها و غیره را پیش از شروع حركت كنترل كنید. به هیچ عنوان با اتوموبیلی كه نقص فنی دارد مسافرت نكنید. یكی از مهمترین قسمت‌های اتوموبیل شما در مسافرت‌های زمستانی بخاری است. حتما پیش از حركت آن را امتحان كنید. هیچ وقت سعی نكنید محیط داخل اتوموبیل را با وسایلی مثل گاز سفری و غیره گرم كنید. این قبیل اقدامات پرخطر تنها باعث تهدید جان شما و همراهان شما می‌گردند.
● خان چهارم: كودكان
بچه‌ها هم جزو گروه‌های حساس و در معرض خطر باید در نظر گرفته شوند. سعی كنید پوشش مناسب و گرم حتما برای آنها در نظر بگیرید و همراه داشته باشید. بچه‌ها ممكن است بدون توجه در ایستگاه‌ها از شما دور شوند و در معرض سرما قرار گیرند سعی كنید در مواقعی كه كنار جاده استراحت می‌كنید كاملا مراقب آنها باشید.
فعالیت‌های بدنی شدید بچه‌ها در شرایط بد آب‌وهوایی مثل ریزش باران و برف آنها را در معرض سرماخوردگی و دیگر صدمات بدنی قرار می‌دهد و اگر پدر و مادر و همراهان هشدارهای لازم را به آنها ندهند برای آنها آسیب‌های شدیدی ایجاد می‌گردد. سعی كنید با بچه‌ها صحبت كنید و آموزش‌های لازم را به آنها بدهید.
علاوه براین، در مورد بچه‌هایی كه سابقه بیماری‌های خاص دارند باید نكات خاصی را مدنظر داشت. در مورد بچه‌هایی كه آسم دارند سعی كنید از مواجهه آنها با سرما جلوگیری كنید. اسپری‌ها و داروهای آنها را فراموش نكنید. در مورد بیماری‌های دیگر هم به تناسب نوع بیماری مراقبت‌های لازم را انجام دهید.
● خان پنجم: كمك‌های اولیه
به طور قطع در مسافرت‌های زمستانی بیشتر از مسافرت‌های فصول دیگر سال احتمال حوادث هست. این حوادث چه به صورت تصادفات رانندگی و چه به صورت سوانح جسمانی همیشه در مسافرت‌های بین جاده‌ای در كمین هستند و شما باید نسبت به بروز آنها واكنش‌های صحیحی بدهید. چند توصیه جدی در برخورد با این موارد كمك كننده است:
۱. سعی كنید روی اعصاب خود مسلط باشید. استرس شدیدی در این موارد به شما و همراهان شما وارد می‌شود اما اگر خودتان را كنترل نكنید علاوه براینكه شرایط را بدتر می‌كنید، قابلیت كمك رسانی به دیگران هم از شما سلب می‌شود.
۲. سعی كنید بلافاصله حوادث را به پلیس راه یا اورژانس اطلاع دهید. گاهی اوقات كمكی كه از دست افراد خبره و پرتجربه این گروه‌ها برمی‌آید به هیچ عنوان شما قادر به انجام آنها نیستید.
۳. سعی كنید در اتومبیل خود یك جعبه كامل كمك‌های اولیه داشته باشید. قبل از مسافرت كنترل كنید كه محتویات جعبه كامل باشد. از دست زدن به اقدامات پزشكی كه در آن تجربه ندارید خودداری كنید چون گاهی اوقات باعث می‌شود كه آسیب‌های بیشتری به فرد مصدوم برسانید.
● خان ششم: بی‌خبر حركت نكنید
انجام مسافرت بدون اطلاع دیگران مخصوصا در فصل زمستان اصلا كار درستی نیست. سعی كنید خانواده و اطرافیان را پیش از مسافرت از نوع وسیله نقلیه، زمان حركت و زمان احتمالی رسیدن به مقصد مطلع كنید. حتما به آنها مسیر خود را بگویید. علاوه بر این سعی كنید خودتان نیز اطلاعات كافی از مسیری كه قرار است طی كنید داشته باشید.
در هنگام مسافرت هیچ‌گاه بدون برنامه تغییر مسیر ندهید. از وارد شدن به مسیرهای ناشناخته پرهیز كنید. به ویژه اگر تنها مسافرت می‌كنید حتی‌المقدور سعی كنید تلفن همراه داشته باشید تا در صورت مواجهه با هر مشكلی به راحتی بتوانید با دیگران و مخصوصا پلیس راه ارتباط برقرار كنید. شاید فكر كنید این توصیه‌ها جزو بدیهیات هستند اما نگاهی به آمار سوانح و حوادث جاده‌ای نشان می‌دهد كه بسیاری از مردم به علت بی‌توجهی به همین مسائل ساده و پیش پا افتاده دچار مشكل و دردسر می‌شوند.
● خان هفتم: تفكرات غلط
▪ متاسفانه تفكرات افراد در جامعه معمولا در مورد سرمازدگی چندان صحیح نیست. به ۹ نكته زیر حتما توجه داشته باشید:
۱. سرمازدگی همیشه به كوهنوردی در ارتفاعات اورست و مواجهه با سرمای شدید احتیاج ندارد. اگر فرد خود رابه طور مناسب برای مقابله با سرما آماده نكرده باشد، سرمازدگی در مواجهه با درجات خفیف‌تری از سرما هم ایجاد می‌شود.
۲. نمی‌توان درجه خاصی از سرما را به عنوان حد و مرز سرمازدگی معرفی كرد چون عوامل متعدد مختلفی وجود دارند كه خطر سرمازدگی را تحت تاثیر قرار می‌دهند كه مهمترین آنها حساسیت خود فرد به سرما، مدت مواجهه با سرما، میزان لباس‌های وی،‌ میزان رطوبت هوا و سرعت باد است.
۳. افراد مسن، كودكان و نوزادان، افراد خسته و از پا افتاده و افراد دچار سوءتغذیه حساسیت بیشتری نسبت به سرما دارند و حتی در مواجهه با درجات خفیف‌تر سرما هم باید نسبت به افراد عادی بیشتری مراقب باشند.
۴. مبتلایان به دیابت (مرض قند)،‌ بیماری‌های تیروئید و اختلالات اعصاب و نخاع حساسیت بیشتری به سرما دارند و باید از پوشش مناسب‌تری برخوردار باشند.
۵. در مراحل اولیه سرمازدگی، اندام‌ها و به ویژه دست‌ها، صورت و پاها (مچ به بعد) دچار درد و احساس سوزن سوزن شدن می‌شوند. این قسمت‌ها سرد و رنگ پریده می‌شوند. اگر این حالت سرمازدگی شدیدتر شود، قسمت‌های فوق كرخت و بی‌حس می‌شود به هر حال برحسب علائم، نمی‌توان شدت سرمازدگی را به دقت تخمین زد.
۶. پس از گرم كردن اندام مبتلا، امكان بروز تورم و تاول‌های بزرگ وجود دارد. آسیب عروق خونی ممكن است به گانگرن، سیاه شدن و حتی عفونت نیز منتهی گردد.
۷. قبل از دسترسی به پزشك و بیماستان، ابتدا سعی كنید كه بیمار را به مكانی گرم منتقل كنید. پس از آن لباس‌ها و پوشش‌هایی را كه به بدن بیمار نچسبیده‌اند، خارج كنید اما اگر به بدن چسبیده‌اند آنها را تا زمان گرم شدن بدن، جدا نكنید.
۸. هرگز اندام یخ زده و سرمازده را جهت گرم كردن، مالش ندهید كه باعث افزایش تخریب خواهد شد. درضمن از آب داغ هم استفاده نكنید و حداكثر از آب گرم جهت گرم نمون استفاده نمایید.
۹. اما برای پیشگیری از سرمازدگی، بهترین اقدام، ممانعت از مواجهه با سرماهای بسیار شدید است. هنگام مسافرت به مناطق سرد (مثلا هنگام تصمیم‌گیری به كوهنوردی در مناطق مرتفع و سرد) حتما دیگران را از مقصد و زمان برگشت خود، خبر كنید، لباس و غذای كافی همراه داشته باشید. از نوشیدن الكل جدا خودداری كنید و حتی‌المقدور به طور جمعی (و نه تنها) مسافرت كنید.

دكتر علی‌ غلامرضانژاد

منبع : روزنامه سلامت