شیر سلطان کلسیم

شیر نوشیدنی مهمی در رژیم غذایی کودکان و نوجوانان به شمار می‌آید. این ماده غذایی، مواد مغذی مورد نیاز برای رشد شامل پروتئین، ریبوفلاوین و ویتامین ۱۲B و از همه مهم‌تر کلسیم را تامین می‌کند. شیر کامل گاو در زمانی که سن کودک به ۱۲ ماهگی می‌رسد می‌تواند به عنوان یک نوشیدنی اصلی مورد توجه قرار گیرد. قبل از ۱۲ ماهگی کودکان بیشتر بر مواد غذایی اضافی موجود در شیر مادر و یا فرمول‌های مخصوص به کودکان پیش از یک سالگی نیاز دارند.
● شیر میان‌وعده‌ای مناسب و سالم
قسمتی از تلاش‌ها در زمینه آموزش تغذیه به نسل کودکان امروزی، به آموزش کنترل وعده‌های غذایی اختصاص دارد زیرا این اعتقاد در میان محققان وجود دارد که وعده غذایی نامناسب در همه‌گیری چاقی نقش دارد. در دستورالعمل‌های مربوط به تغذیه کودکان در مراکز جمعی مانند مهدهای کودک و مدرسه‌ها تاکید بر کاهش اندازه وعده غذا و به خصوص میزان انرژی غذاهایی همچون شیرینی‌ها که موجب چاقی می‌شوند و همین‌طور در صورت امکان ارایه بسته‌های کنترل شده مواد غذایی و نوشیدنی است. به همین دلیل توجه به آن دسته از مواد غذایی که از این نظر‌ها سالم‌تر هستند، بیشتر شده است. شیر از جمله این مواد غذایی است که امکان فرآوری با توجه به اهداف مورد نظر و شرایط نگهداری درازمدت و کوتاه‌مدت را دارد.
● شیر و سلامت
مطالعات انجام گرفته نشان داده‌اند که مصرف شیر در کودکی و نوجوانی تاثیر مثبتی بر دست‌یابی به حداکثر حجم استخوان پیش از پایان دوره رشد دارد. کمک به نوجوانان در رسیدن به حداکثر رشد خود در تضمین ایجاد استخوان‌های خوب و سلامت در زندگی آتی آنها امر اساسی به شمار می‌رود. مصرف متناسب شیر و سایر لبنیات به ترمیم استخوان‌هایی که در معرض پیر شدن ناشی از کمبود مواد معدنی و پوکی ناشی از آن قرار دارند، کمک می‌کند.
تشویق کردن دختران جوان به مصرف شیر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، به دلیل آنکه نتایج مطالعات نشان می‌دهد که با وجود ‌آنکه دختران نوجوان بیشترین نیاز به شیر و کلسیم را دارند اما مقدار مصرف این ماده غذایی از سوی آنها کم است. همچنین فراخوان‌هایی برای تقویت ترویج نوشیدن آب و شیر به عنوان بهترین نوشیدنی برای کودکان و نوجوانان شده است که با توجه به نقشی که افزایش مصرف نوشیدنی‌های شیرین همچون نوشابه‌های گازدار بر چاقی این گروه‌ها دارند باید جدی گرفته شود. هدف تمامی‌تلاش‌های انجام گرفته، تشویق و ترغیب کودکان و نوجوانان به مصرف مناسب شیر و افزایش دریافت ریزمغذی‌هایی بوده است که از این طریق در اختیار فرد قرار می‌گیرد. در همین باره روش‌های متعددی برای دست‌یابی به این هدف پیشنهاد شده است. استفاده از شیر‌های طعم‌دار یکی از این پیشنهادها است.
● شیر طعم‌دار، راهکاری برای افزایش مصرف شیر
عادات و رفتار‌های تغذیه‌ای مصرف نوشیدنی کودکان و نوجوانان، حوزه وسیعی از تحقیقات علمی را دربرگرفته و شواهد خوبی در زمینه پشتیبانی از اضافه کردن شیر طعم‌دار به رژیم غذایی این گروه سنی وجود دارد. مطالعات قابل توجهی طی ۱۰ سال گذشته روی انواع نوشیدنی‌ها و تاثیرات آنها بر سلامت کودکان و نوجوانان انجام شده و نتایج حاصل از تحقیقات امروزه بر ارتباط همه‌گیری چاقی با افزایش مصرف نوشیدنی‌های غیرالکلی(عموما گازدار) به عنوان بخش مهمی‌از مشکل تاکید شده دارند.
تحقیقات انجام شده در دانشگاه ورمونت که در سال ۲۰۰۲ در مجله اتحادیه دیابت آ‌مریکا منتشر شده تایید می‌کنند که شیر طعم‌دار نوشیدنی سالمی برای کودکان و بزرگسالان است. مطالعه یاد شده داده‌های حاصل از مطالعه مداوم اتحادیه دیابت ایالات متحده در زمینه مواد غذایی مصرف شده از سوی افراد را برای تعیین نوشیدنی معمول مصرفی چهار هزار نفر از کودکان و نوجوانان سنین ۵ تا ۱۷ سال مدنظر قرار داده است.
نتایج بررسی مزبور نشان داد، کودکانی که شیر طعم‌دار می‌نوشند نسبت به کودکانی که شیر طعم‌دار مصرف نمی‌کنند، کمتر از نوشیدنی‌های غیرالکلی بی‌فایده و آب‌میوه (آن دسته از آب‌میوه‌ها که کمتر از ۱۰ درصد آب‌میوه طبیعی دارند) استفاد می‌کنند. مطالعه مزبور همچنین مشخص کرد که کودکانی که شیر شکلات و یا دیگر انواع شیرهای طعم‌دار را مصرف می‌کنند، مقدار بیشتری از کلسیم در مقایسه با کودکانی که شیر طعم‌دار مصرف نمی‌کنند، جذب می‌کنند و قند و یا چربی مصرفی در رژیم غذایی اطفالی که شیر طعم‌دار مصرف می‌کردند، در مقایسه با کودکانی که از شیر طعم‌دار استفاده نمی‌کردند، بالاتر نبوده اما کودکانی که شیر طعم‌دار مصرف می‌کردند، در مقایسه با کسانی که از این شیرها استفاده نمی‌کردند، مقدار شیر بیشتری مصرف می‌کردند. نی‌های طعم‌دهنده شیر، راه جدید و خوش‌آیندی برای تشویق بچه‌ها به نوشیدن شیر بیشتر است. هنگامی که زمان استفاده از یک لیوان شیر ساده فرا می‌رسد، کودکان بهانه‌گیر شده و به سختی راضی می‌شوند. اگر شما مانند تعداد بیشماری از پدران و مادران در حال پیدا کردن راه‌های جدید سرگرم کننده و جذابی هستید تا فرزندان خود را برای استفاده از سه بار شیر در روز ترغیب کنید، بهترین راه حل برای سرحال آوردن آنها، استفاده از نی‌های طعم‌دهنده شیرها است که شیر ساده را به شیر خوشمزه و طعم‌دار تبدیل می‌کند. یک عدد نی و شیر ۲۵۰ میلی‌لیتری برای دریافت یک وعده لبنیات کافی است.
● شیر یا نوشابه
تحلیلی در زمینه رژیم‌های غذایی روی بیش از سه هزار کودک که در نسخه ژانویه ۲۰۰۴ مجله سلامت نوجوان منتشر شده، نشان دهنده تاثیر مثبت استفاده از شیر و ماست طعم‌دار به جای نوشابه‌های قندی و گازدار بر رژیم غذایی کودکان است. مطالعه یاد شده نشان داد که کودکان در سنین ۶ تا ۱۷ سال که بیش از ۱۸۰ تا ۲۴۰ میلی‌لیتر محصولات لبنی طعم‌دار همچون شیر، ماست، بستنی و پودینگ در هر روز استفاده می‌کنند، در مقایسه با آنهایی که به طور منظم از نوشابه‌های قندی و گازدار میوه‌ای استفاده می‌کنند، از رژیم غذایی بهتری برخوردارند. آنهایی که مواد لبنی طعم‌دار بیشتری استفاده می‌کردند،در مقایسه با کودکانی که بیش از ۴۷۰ تا ۷۴۰ میلی‌لیتر نوشابه‌های گازدار و قندی میوه‌ای در هر روز مصرف می‌کردند، بیش از دو وعده از مواد غذایی لبنی دریافت کرده و کلسیم، فولات و آهن بیشتری جذب کرده و قند و چربی اشباع شده کمتری دریافت کرده‌اند. تحلیل مزبور همچنین نشان داد که تنها کودکان سنین ۶ تا ۱۱ سال که نوشابه‌های گازدار و قندی مصرف نکرده بودند، مقدار توصیه شده کلسیم در هر روز را دریافت کرده‌اند.
«زمانی که نوشابه‌های گازدار و میوه‌ای جایگزین مواد غذایی لبنی در رژیم غذایی می‌شوند، دریافت مواد غذایی کلیدی مورد نیاز کودکان برای رشد ‌آنها دشوار می‌شود». این گفته دکتر راشل جانسون، استاد تغذیه در دانشگاه ورمونت و یکی از مولفان مطالعه مزبور است. وی می‌افزاید:«تحلیل انجام شده از سوی ما نشان می‌دهد که محصولات لبنی طعم‌دار همچون شیر و ماست می‌توانند به عنوان ماده غذایی ارزشمندی در رژیم غذایی کودکان تلقی شوند به دلیل ‌آنکه آنها دارای مواد غذایی اساسی بوده و از قند پایین‌تری در مقایسه با نوشابه‌های جایگزین آنها برخوردار هستند.»
این مطالعه هم‌زمان با آخرین بیانیه تعیین استراتژی آکادمی متخصصان بیماری‌های کودکان آمریکا (AAP) انجام شد. در این بیانیه توصیه شده است که متخصصان سلامت برای محدود کردن فروش نوشابه‌های قنددار در مدارس به منظور کمک به جلوگیری از برخی از مشکلات سلامت مرتبط با بسیاری از نوشابه‌های گازدار و قنددار تلاش کنند. جایگزینی نوشابه‌های قند‌دار را با آب‌میوه و سبزی‌های واقعی، آب و شیر کم‌چرب و یا طعم‌دار از جمله توصیه‌های ارایه شده این بیانیه است. در این بیانیه تاکید شده که با افزایش مصرف نوشابه‌ قنددار، مصرف شیر کاهش یافته و شیر منبع اساسی کلسیم در رژیم غذایی کودکان و نوجوانان به شمار می‌آید.
در سال ۲۰۰۲ شورای مواد لبنی ملی ایالات متحده پیشینه مفصلی درباره مواد غذایی برای متخصصان امور سلامت با عنوان «شیر طعم‌دار در یک نگاه» منتشر کرد که در آن به تفضیل برخی از دیدگاه‌های موجود مربوط به ارتباط شیر طعم‌دار و سلامت اختصاص بررسی شده بود و در این مقاله فرضیه‌های مربوط به پوسیدگی‌های دندانی، اختلالات رفتاری، چاقی، دیابت، تاثیرات افزودن طعم‌دهنده‌ها بر جذب کلسیم و تاثیرات کافئین موجود در شیر با طعم شکلات و قهوه بر کودکان کاملا به صورتی علمی رد شد. بنابراین استفاده از روش‌های گوناگونی که بتواند با کنترل میزان قند و انر‍ژی شیرهای طعم‌دار، طعم‌های قابل قبولی تولید کند که ذایقه کودکان آنها را بپذیرد، می‌تواند با ترغیب کودکان و نوجوانان به مصرف روزانه شیر نقش موثری در حفظ سلامت آنها داشته باشد.

منبع : روزنامه سلامت