دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا
۲۴ دی ـ ۱۴ ژانویه ـ سالروز درگذشت " انتونی ایدن " دولتمرد انگلیسی که زبان فارسی و تاریخ ایران تحصیل کرده بود و در حذف رضا شاه و درگیری با دکتر مصدق نقش داشت
«رابرت انتونی ایدن» دولتمرد انگلیسی كه نام او مكررا در تاریخ معاصر ایران آمده است ۱۴ ژانویه ۱۹۷۷ ، دو روز پس از هفتاد و نهمین زادروزش درگذشت. وی كه ده سال وزیر امورخارجه انگلستان و ۲۱ ماه نخست وزیر این كشور بود زبان فارسی ، تاریخ سیاسی و تاریخ ادبیات ایران را در دانشگاه آكسفورد فرا گرفته بود و یک انشاء ( پرزنتیشن - تکلیف درسی ) او در تفسیر یك شعر فارسی با مضمون « به دو چیز گیرند مر مملكت را ؛ یكی زعفرانی و پرنیانی ( تطمیع کردن و رشوه دادن به مقامات موثر و فرماندهان نیروها - زعفرانی یعنی سکه طلا و پرنیانی به معنای هدیه از پارچه های گرانبها ) و دگر، آهن آبدیده یمانی ( شمشیر و راه جنگ ) » هنوز مورد استفاده قدرتمداران جهانی است ( دو نمونه آن اشغال نظامی آسان ایران در شهریور ۱۳۲۰ و در سال ۲۰۰۱ ، بركنار كردن طالبان در افغانستان).
وی به عنوان وزیر امور خارجه چرچیل از طراحان نقشه اشغال نظامی ایران ، بركناری رضا شاه كه ملی گرایی پیشه ساخته بود و سپس روی كار آوردن پسرش بود كه از دیدگاه ایدن مردی ترسو ، مطیع قدرت بالادست، علاقه مند به « بله قربان شنوی و شنیدن تملق » بود و تمایل به خوشگذرانی داشت. ایدن در یك مصاحبه در دهه ۱۹۶۰ ،یك مورد از ایام سخت خدمت دولتی خود را درگیری با دكتر مصدق بیان داشته و گفته بود كه مصدق به هیچ صراطی جز تامین حقوق كامل و حاكمیت ایران مستقیم نبود و در این راه حاضر به كوچكترین گذشت نمی شد.
وی در همین مصاحبه از سیاست معتدل هری ترومن رئیس جمهوری وقت آمریكا و دین آچسن وزیر امور خارجه او در قبال دكتر مصدق انتقاد كرده و این سیاست را باعث طولانی شدن مسئله ایران و در نتیجه پیدایش تحول مشابهی در مصر( روی كار آمدن ناصر و ملی كردن آبراه سوئز كه منجر به كناره گیری ایدن در ۱۹۵۶ شد ) خوانده بود .
وی در عین حال گفته بود كه همراهی آیزنهاور و وزیر خارجه اش دالس با مساعی مربوط یه بركناری دكتر مصدق ( براندازی ۲۸ مرداد) به خاطر انگلستان نبود بلكه این دو تن می خواستند آمریكا جای انگلستان را در خاورمیانه بگیرند و به انگلستان نقش بازیگر دوم داده شود. ایدن در ۱۹۵۲ با " کلاریسا " ۳۲ ساله برادر زاده چرچیل كه ۲۰ سال جوانتر از او بود ازدواج كرد و یكی از شوخی های سیاسی دكتر مصدق این بود كه به مناسبت این ازدواج گفته بود: چه خوب است كه ماه عسل این مرد (ایدن) دائمی شود تا به دور از توطئه های او ما فرصت داشته باشیم كارمان را بكنیم .
ایدن که در ۳۶ سالگی وزیر امورخارجه انگلستان شده بود و در دهه ۱۹۳۰چند ملاقات با هیتلر و موسولینی داشت گفته است که بر خلاف تصور عمومی ، موسولینی مذاکره کننده ای آرام و خونسرد بود ، ولی به آسانی و بدون ملاحظه زیر قولهایش می زد. او به هیچیک از تعهدات خود در قبال منطقه مدیترانه و اتیوپی که به انگلستان سپرده بود عمل نکرد و از اتیوپی به سومالی و نقاط اطراف تعرض کرد و در مدیترانه از یونان و آلبانی چشم برنداشت و به هر دو سرزمین تعرض کرد . هیتلر شخصیت دیگری داشت ؛ قول نمی داد و تعهد نمی سپرد .
هیتلر برای گفتن بله؛ آنقدر اما ، اگر و مگر و پیش نیاز مطرح می ساخت که به گرفتن توافق از او نمی ارزید. هیتلر از بکار بردن سریع آن چه که در دسترسش بود و امکانات آلمان اباء نمی کرد و همین خصیصه سبب شده بود که در دل سایر دولتها هراس افکند. ایدن و هیتلر در سال ۱۹۱۸ (آخرین سال جنگ جهانی اول ) به عنوان دو نظامی متخاصم در جبهه " سم " با هم جنگیده بودند.
● این نکات (جملات قصار ) از ایدن به یادگار مانده است:
▪ صلح به هر بها مانع جنگ نمی شود.
▪ کوتاه آمدن در مذاکرات ، اشتهای طرف مقابل را افزایش می دهد.
▪ جنگ ،باید پس از شکست همه تلاشهای سیاسی مورد بررسی قرار گیرد زیرا که نتیجه بکار بردن سرباز قابل پیش بینی نیست.
▪ پیش از ورود به جنگ ، باید راه خروج از آن را پیدا کرد.
ایدن یک امیر زاده انگلیسی صاحب لقب و یک محافظه کار بود.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران رهبر انقلاب رافائل گروسی حج انتخابات مجلس شورای اسلامی دولت شورای نگهبان حجاب دولت سیزدهم حسین امیرعبداللهیان رسانه
تهران شهرداری تهران هواشناسی وزارت بهداشت قتل قوه قضاییه فضای مجازی آموزش و پرورش سلامت سازمان هواشناسی شهرداری باران
ایران خودرو قیمت دلار قیمت طلا بانک مرکزی خودرو قیمت خودرو بازار خودرو دلار قیمت مسکن حقوق بازنشستگان بورس
تئاتر محمدعلی علومی نمایشگاه کتاب تلویزیون سریال مهناز افشار دفاع مقدس سینمای ایران صدا و سیما سینما صداوسیما مهاجرت
مغز دانشگاه آزاد اسلامی دانش بنیان
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین آمریکا حماس جنگ غزه روسیه اوکراین طوفان الاقصی رفح طالبان
پرسپولیس فوتبال استقلال لیگ برتر لیگ برتر ایران نساجی رئال مادرید بازی بارسلونا سپاهان جواد نکونام باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی اپل سامسونگ آیفون گوگل باتری مایکروسافت اندروید اینستاگرام ناسا ماهواره
رژیم غذایی بیمه زیبایی ویتامین چای کاهش وزن آلرژی دندانپزشکی