تبعیض مثبت یا منفی؟

صدسالی می گذرد از آن زمان که زنان ایرانی خود را در محبس خوانده نامیدند و با زایش انقلاب مشروطه پرده ها را کنار زدند و در جامعه یی که آن را مردسالار نام گذاشته بودند با همان سالارمردان برای رسیدن به حقوق حقه ملت و خودشان که جزیی از همان ملت بودند تلاش کردند.و البته از همان قرن گذشته تا کنون در جهانی که دهکده خوانده می شود و زنان آن روز به روز و نوبت به نوبت از کشوری به کشور دیگر بر صدر می نشینند، داستان هم و غم زنان ایرانی برای رسیدن به حقوقشان ادامه داشته است. این روزها اما گروهی از زنان عرصه سیاست در گروهی به نام مجمع زنان اصلاح طلب و در قالبی به نام تبعیض مثبت و سهمیه ۳۰ درصدی حضور زنان در لیست های انتخابات آتی مجلس برآنند تا در این مسیر تلاش کند.
آنان بر این امیدند که با این سهمیه شاید آنچه در روزگاران دور و دراز این مرز و بوم بر زنان رفته است جبران شود و تبعیض جمع شده در آن ایام اکنون با این تبعیض مثبت جبران شود.حرکت این دست از زنان اهل سیاست اگرچه از آن جهت که گامی است برای دفاع از حق جامعه بیش از پنجاه درصدی زنان ایران، قابل تقدیر است و تامل، اما ذکر چند نکته در باب آن ضروری است؛
نخست آنکه در میدانی که معیار های حضور افراد در آن توانمندی ها، تجربه، دانش و حتی خلاقیت و نوآوری است چگونه می توان امیدوار بود که با فرض کسب رای همان ۳۰ درصد که تنها به خاطر سهمیه مشخص شده اند «و اگر بنا به توانشان بود پیش از این به نوعی خود را مهیا کرده بودند» بتوانند آن کنند که باید و از عهده تعهدشان در برابر مردم برآیند؟چرا که تجربه عکس آن را نشان داده است و نیازی به زیر و رو کردن تاریخی که در همین نزدیکی است، نیست.
دوم اینکه شاید این خالی از انصاف باشد که برای جبران یا حتی جلوگیری از تبعیضی که زنان همواره از آن رنج برده اند تبعیضی دیگر را بهانه ساخت و با پسوندهایی مثبت و منفی آن را توجیه کرد که کلمه همان کلمه است و معنا همان معنا. و اما در خصوص سومین نکته این گونه باید گفت که اگر چنین تجربه یی در باب رنگین پوستان زمانی در آن سوی مرزها پاسخی مثبت گرفته و نتیجه داده است دلیل بر آن نمی شود که در مورد زنان، در دوره یی که بسیاری از آنان در داخل کشور به درجات بالایی رسیده اند جوابگو باشد. چرا که آنچه این روزها زنان به آن نیاز دارند شانس برابر است؛ همان شانسی که در کنکور سراسری نصیبشان شد و با همان توانایی ها گوی سبقت از جنس مخالفشان ربودند و بیش از ۶۰درصد از صندلی های دانشگاه ها را به خود اختصاص دادند؛ همان شانس برابری که با طرح سهمیه بندی جنسیتی خواستار سلب آن از دختران انتظار ایران شده اند.و دست آخر آنکه زنان ما باید رقابت و دست و پنجه نرم کردن با محیط مردانه یی را که سال هاست تجربه زندگی در آن را داشته اند بیاموزند. این همان چیزی است که سالیانی بس دور انیس الدوله و تاج السلطنه از قلب حرمسرای ناصرالدین شاه، بی بی خانم استرآبادی در مبارزه اش با مجلس مشروطه برای بنا نهادن مدرسه دخترانه و مزین السلطنه برای انتشار روزنامه اش؛ شکوفه و... آن را بارها نشان داده و ثابت کرده اند.

نفیسه زارع کهن

منبع : روزنامه اعتماد