لینوکس و سودای جایگزینی ویندوز

آیا یك كاربر دلسرد ویندوز میتواند از مایكروسافت دوری كند‚ لینوكس با وجود اصلاحات بسیار، همچنان پیچیده است ممكن است از در اختیار داشتن ویندوز XP بسیار راضی باشید اما این ویندوز نقاط ضعف فراوانی دارد. ناسازگاری این سیستم عامل جدید با نرمافزارهای قدیمی و مشكلات امنیتی آن، همچنان موجب عصبانیت بسیاری از كاربران میشود.
البته سوالی كه برای كاربران كامپیوترهای شخصی مطرح میشوداین است كه جایگزین ویندوز چیست؟ اگر چه لینوكس، رقیبی برای ویندوز محسوب میشود اما، نمیتوانیم بگوییم كه در تمامی موارد بهتر از ویندوز است .برای آنكه دریابیم آیا لینوكس سرانجام برای كاربران معمولی كامپیوترهای شخصی مناسب است یا خیر، یكی از نسخههای آن، یعنی SuSE Linux ۸.۰ Professional را بررسی كردیم می توانید آن را به صورت رایگان از سایت www.suse.com دریافت كنید SuSE . در اروپا بسیار شهرت دارد و بسته آن به همراه مجموعه ای از دفترچههای راهنما و نرم افزارهای مفید روی CD-ROM عرضه می شود .
اگر تصور می كنید ویندوز آن گونه كه میخواهید نیست و نخواهد شد، لینوكس سیستم عاملی است كه به شما امكان می دهد به بهترین وجه آن را سفارشی كنید، مثلا می توانید دسكتاپ خود را به طور كامل تغییر دهید. همچنین لینوكس در مقایسه با ویندوز، امنیت بسیار بالایی دارد و با سخت افزارهای بیشتری، از پردازنده های ۴۸۶ گرفته تا جدیدترین آن، یعنی پنتیوم ۴ سازگاری دارد .در بسیاری حالات، لینوكس به جای اینكه یك سیستم عامل متحدالشكل باشد، مجموعهای نامحدود از بلوكهای قابل سازماندهی مجدد است .
اما لینوكس همچنان مشكلات بسیاری را برای كاربران جدید ایجاد می كند. درایورهای لینوكس برای بعضی از سخت افزارها كمیاب است .فایل سیستمهای ناآشنا، پیغامهای خطای مبهم و نیازهای گاه و بیگاه به كامپایل برنامه های كاربردی از كدمنبع، كاربران ویندوز را نسبت به تغییر سیستم عامل خود مردد می سازد.
● چه كسی به لینوكس نیاز دارد؟
امروزه، عرضه كنندگان لینوكس بسیاری از ویژگیهای كاربر پسند را به آن افزوده اند كه مدتهای مدید، كاربران قدیمی ویندوز منتظر آن بودند. این ویژگیها عبارت اند از: نصب كنندههای خودكار، دفترچههای راهنما، رابط های گرافیكی منظم و پشتیبانی تلفنی.
از طرفی می توان گفت لینوكس بسیار ایمنتر از ویندوز است و این موضوع برای تمامی كاربران در هر كجا كه باشند اهمیت دارد. انجمن لینوكس به طور مرتب، برای مشكلات امنیتی، در همان روزی كه اشكالات گزارش می شوند، برنامه های ترمیمی عرضه می كند. همچنین كاربران لینوكس با افتخار می گویند تا به امروز هیچ ویروسی نتوانسته است این سیستم عامل را مورد هدف قرار دهد.
روشهای سفارشی سازی <در لینوكس، احتمالا بیش از حد مفید هستند و حتی میتوانند موجب ترس كاربران با تجربه كامپیوتر شوند. برخی از كاربران معتقدند، زمانی كه باید صرف نصب و پیكربندی لینوكس و یادگیری آن شود به نصب رایگان آن نمی ارزد .
آن دسته از كاربران ویندوز كه مایلند از لینوكس به صورت آزمایشی استفاده كنند، احتمالا افرادی نسبتا با تجربه و كنجكاو هستند و از ویندوز ناامید شدهاند .اما شما اگر كاملا از ویندوز راضی هستید و میتوانید با برنامه های كاربردی و سخت افزارهایی كه در اختیار دارید به خوبی كار كنید، ارزش این دردسر را ندارد كه به یك سیستم عامل دیگر تغییر مسیر داده و آن را از ابتدا بیاموزید.
● تركیب لینوكس با ویندوز
اگر مطمئن نیستید كه لینوكس برای شما مناسب است یا خیر، میتوانید آن را در كنار ویندوز نصب كنید. در این صورت اگر متوجه شدید كه به گروه یاز برنامه های ویندوز نیاز دارید كه جایگزینی برای آنها در لینوكس وجود ندارد، می توانید به راحتی با راهاندازی مجدد، از لینوكس به ویندوز سویچ كنید .
ممكن است در برخی مواقع، راه اندازی دوگانه لازم نباشد. اغلب بسته های توزیع شده لینوكس به همراه نرمافزاری به نام Wine عرضه می شوند. این نرم افزار حدود ۱۱۰۰ برنامه كاربردی ویندوز به همراه تنظیم فایلهای پیكربندی را در لینوكس اجرا میكند .یكی از نقاط ضعف برنامه Wine این است كه بیش از هزاران برنامه كاربردی ویندوز، هنوز با آن سازگار نیستند و اجرای برنامه های كاربردی سازگار، حتی برای كاربران ماهر نیز مشكل آفرین است.
● طریقه نصب
به صورت كلی، نصب لینوكس SuSE با نصب ویندوز تفاوت چندانی ندارد .در مقایسه با ویندوز، نصب آن حدود نیم ساعت تا یك ساعت طول میكشد .در هنگام نصب لینوكس، لازم است برخی از تنظیمات را به صورت دستی انجام دهید. این تنظیمات ممكن است برای افرادی كه مهارت آنها در زمینه كامپیوتر كمتر از حد متوسط است، گیج كننده باشد.
اگر كامپیوتر شما به قدر كافی جدید باشد كه بتوانید از درایو CD یاDVD ،آن را راهاندازی كنید، نصب لینوكس بسیار آسانتر است. در غیر این صورت باید این كار را به كمك فلاپی انجام دهید .در مراحل اولیه، لینوكس بسیار شبیه ویندوز ۲۰۰۰ یا XP است :سیستم با دیسكت نصب راه اندازی می شود و سیستم عامل به صورت خودكار، سختافزار را شناسایی می كند؟ درایورهای مربوطه را بارگذاری كرده و در مورد پارتیشن بندی از شما سوالاتی میپرسد .
لینوكس پیش از آنكه فایلها را در هارددیسك كپی كند، لازم است كه پارتیشن ها را با فایل سیستمهای خودش راه اندازی كند .نصب كننده لینوكس نیز همانند ویندوز ممكن است در این كار به شما كمك كند .اما به خاطر داشته باشید، فضایی از هارددیسك كه برای لینوكس كنار گذاشته می شود، به وسیله ویندوز قابل استفاده نیست .بسته به نسخه لینوكس و گزینه هایی كه انتخاب میكنید، ممكن است برای نصب اولیه آن به همراه یك رابط گرافیكی و مجموعهOffice ، به ۸۰۰ مگابایت فضای هارددیسك نیاز داشته باشید -درست به اندازه ویندوز ۲۰۰۰ یا XP با برنامه های كاربردی آن .
گام مهم دیگر، انتخاب رابط گرافیكی كاربر برای نصب است. رابط های گرافیكی متعددی برای جلب توجه شما وجود دارند اما دو نوع پیشرفته آنها KDE و Gnome است كه از حیث عملكرد و شكل ظاهری همانند ویندوز هستند و منوها، نوار وظیفه و كنترلهای مشابه در پنجره ها را دارند .نسخه SuSE ازKDE ، درهم و برهم به نظر میرسد، اما مملو از ابزار است Gnome .كه روی یك سیستم مشابه اجرا میشود، شبیه سیستم عامل Mac OS X از شركت اپل است .اگر در لینوكس سبكی را دوست نداشته باشید، می توانید نوع دیگر آن را از اینترنت دریافت كنید و یا رابط خود را در زمان ورود به سیستم انتخاب كنید.
برنامه هایی كه با یك رابط گرافیكی سازگار هستند، تحت رابط دیگری نیز به خوبی كار میكنند .در نهایت لازم است تصمیم بگیرید كه كدام برنامه كاربردی و برنامه سودمند نصب شود .در این رابطه SuSE با مجموعه تنظیمات <Default System> خود كه معادل نصب <typical> ویندوز است، فرآیند تصمیمگیری را برای شما نسبتا آسان میكند .تعداد برنامههای كاربردی رایگان لینوكس بسیار زیاد است به طوری كه كاربران تازه كار را دستپاچه میكند !
● ورود به سیستم در لینوكس
ایجاد حسابهای كاربری گام مهم دیگری است كه احتمال دارد از نظر كاربران ویندوز جدید باشد .در ویندوز۹x ، حسابهای كاربری یك ویژگی كم اهمیت است، اما در لینوكس همانند ویندوز XP ، ۲۰۰۰ و(NT ، شخص مشخصی باید مسوول اعمال انجام شده در سیستم عامل باشد .در این سیستم عامل، شما حداقل با ۲ حساب رو به رو میشوید :حساب مدیریتی كه <root> نامیده میشود و حساب دیگری كه برای استفاده روزانه ایجاد خواهد شد .فقط كاربرانی كه با حساب <root>به سیستم وارد میشوند، میتوانند نرمافزارهای سیستمی را نصب كنند و یا تنظیمات سیستم را تغییر دهند .
لینوكس به شما امكان میدهد كه به طور موقت به عنوان مدیر به سیستم وارد شوید تا برنامه های خاصی را اجرا كنید .این قابلیت موجب امنیتی نسبتا بالا و صرفهجویی در وقت میشود .به عنوان مثال، ابزار راهاندازی و پیكربندی SuSE با نام YaST۲ به طور معمول پیش از آنكه تغییری ایجاد كند، كلمه عبور <root> را از شما سوال میكند .از طرفی دیگر، نسخه خانگی ویندوز XP در قالب تسهیلات، مشكلاتی در امنیت به وجود میآورد :تمامی كاربران مزایایی معادل حساب <root> در لینوكس دارند !از این نظر، لینوكس كاملا برتر است.
● زندگی در فضای لینوكس
در آخرین راهاندازی سیستم پس از نصب نهایی لینوكس، LILO راه انداز لینوكس به صورت مختصر، منویی از سیستم عاملهای قابل راه اندازی نمایش می دهد. اگر قصد دارید اغلب اوقات سیستم خود را با ویندوز راه اندازی كنید، ابزار پیكربندی همراه با نسخه لینوكس، میتواند تنظیمات پیش فرض LILO را تغییر دهد .اگر خوش شانس باشید، نصب كننده لینوكس، پیوندهایی به پارتیشن های درایو ویندوز شما روی دسك تاپ ایجاد می كند. اما اگر نسخه لینوكس شما با فایل سیستم NTFS ویندوز XP سازگار نباشد، ممكن است نتوانید به فایلهای پوشه My Documents یا جای دیگری در ویندوز دسترسی یابید .
درجایی كه ویندوز با یك صفحه نسبتا بزرگ ثابت، فرآیند راه اندازی را پنهان می كند، لینوكسSuSE ، لیست فایلهایی را كه بارگذاری می كند و چگونگی تكمیل شدن فرآیند را در یك اسكرول سریع نشان می دهد.
در برخی موارد، برپایی اتصال اینترنت در لینوكس میتواند به آسانی و یا شاید سادهتر از ویندوز باشد .اگر لینوكس را در شبكهای اجرا كنید، احتمالا بلافاصله پس از نصب لینوكس، اتصال شما با شبكه محلی و اینترنت برقرار خواهد شد فقط لازم است تا نام یك میزبان برای كامپیوتر خود انتخاب كنید .اگر كارت شبكه شما، درایورهای لینوكس داشته باشد، باید بتوانید فورا Online شوید .اما مودمهایی كه به ویندوز متكی هستند و به Winmodems موسومند، ممكن است در لینوكس كار نكنند .سایتLinmodems.org ، راهنماییهای لازم را برای این گونه مودمها ارائه می كند .
یكی از جالبترین مطالب در مورد ویندوز این است كه چگونه این سیستم به آسانی به چاپگرهای شبكه متصل می شود. لینوكس با استفاده از نرم افزاری به نامSamba ، این ویژگی را شبیه سازی می كند و اگر با مشكلی مواجه شوید، می توانید پاسخ سوالات خود را در سایت Linuxprinting.org بیابید .
همچنین لینوكس، بسیاری از دستگاههای USB را پشتیبانی می كند اما هیچ راه اندازی برای دوربینPowerShot S ۲۰۰ ` از شركت Canon و اسكنر Scanjet ۵۴۷۰c شركت HP وجود ندارد. اگر سازنده سخت افزار، راه انداز مورد نیاز شما را نداشته باشد، به سایت www.linuxhardware.org مراجعه كنید. اگر به محصولی نیاز دارید كه لینوكس از آن پشتیبانی نمی كند، راحتتر آن است كه از ویندوز استفاده كنید .
● آینده لینوكس
به دلیل مبهم بودن آینده لینوكس، عاقلانه تر آن است كه اشخاصی كه از نظر تكنیكی مهارت چندانی ندارند و یا سخت افزاری دارند كه لینوكس از آن پشتیبانی نمی كند، همچنان از ویندوز و برنامه های كاربردی آن استفاده كنند .
با آنكه مدت زیادی از ارائه لینوكس می گذرد، اما هنوز خیلی مانده است تا نظر تمامی جهان را به خود جلب كند .ظرف ۲ سال گذشته، شركتهایی كه محصولات لینوكس را میفروختند برنامه های راه اندازی، رابط گرافیكی و خدمات پشتیبانی فنی خود را بهبود بخشیده اند، اما بسیاری از قابلیتهای ابتدایی آن همچنان باقی مانده است .
اما لینوكس برای كاربرانی كه مهارت كافی دارند و مایلند گزینه های گوناگون آن را امتحان كنند، یك تجربه پردازشی ثابت، ایمن و ارزان است .لینوكس با بخشهایی كه به تازگی در اختیار كاربران گذاشته و با ظاهری آراسته تر می تواند یك سیستم عامل سطح بالا باشد .
● معایب لینوكس
▪ باید یك فرد خبره باشید:
توزیع كنندگان تجاری و سازندگان رابط گرافیكی كاربر(GUI) ، تسهیلاتی در برخی از برنامه ها ایجاد كرده اند، اما هنوز لازم است بسیاری از روالها به خط فرمان بروند، پیامهای رمزی سیستم را رمزگشایی كنند و یا امكان ویرایش دستی فایلهای پیچیده پیكربندی را فراهم سازند. اگر حتی نتوانید بخش كوچكی از پیچیدگیهای لینوكس را بیاموزید، باز هم نخواهید توانست كار زیادی در این سیستم عامل انجام دهید.
▪ كمبود پشتیبانی سخت افزاری :
گروه طراحان لینوكس، كار تحسین برانگیزی برای پشتیبانی از انواع جدید سخت افزار انجام داده اند. با این وجود، اگر به سازندگان سختافزار در مورد درایورهای لینوكس فشار نیاورید، نسخه لینوكس شما ممكن است هیچ گاه از برخی از دستگاههای جانبی پشتیبانی نكند
▪ نرم افزار درجه دو :
میتوانید هر برنامه سودمند قابل تصوری را برای لینوكس به دست آورید .اغلب آنها رایگان هستند، اما بسیاری از آنها با بهترین برنامه های كاربردی ویندوز یا مكینتاش سازگاری ندارند. مهمترین برنامه های كاربردی لینوكس مانندStar Office ، Evolution و GIMP فقط گروهی از ویژگیهای برنامه هایMicrosoft Office ، Microsoft Outlook و Adobe Photoshop را ارائه می دهند. آنچه آنها ارائه می كنند ضروری نیستند، مگر آنكه به یكی از ویژگیهایی كه در سایر نرم افزارها وجود ندارد، نیاز پیدا كنید.
▪ اختلال در توزیع:
از آنجایی كه لینوكس رایگان است، هر شخصی می تواند این سیستم عامل را به صورت بسته نرم افزاری در آورد و آن را بفروشد .زمانی كه تصمیم گرفتید لینوكس را امتحان كنید، باید ببینید كدام بسته برای شما مناسب استMandrake :،Red Hat ، SuSE و یا یكی از دهها بسته دیگر .پشتیبانی سخت افزاری این بسته ها متفاوت است و برخی از آنها كاربر پسند نیستند.
● مزایای لینوكس
▪ رایگان بودن:
اگر چه توزیع كنندگان میتوانند با افزودن نصبكنندهها، كتابهای آموزشی و ارائه سیستم عامل روی چندین CD و یا چندین DVD قیمتی برای لینوكس تعیین كنند و آن را از حالت رایگان خارج سازند اما آنها این كار را نمیكنند .میتوانید تمامی نرمافزارهای نسخه SuSE را به صورت رایگان از وب سایت SuSE دریافت كرده و نصب كنید .هر تعداد كپی كه مایل هستید از این سیستم عاملدریافت كرده و منتشر كنید .این نسخهها را در هر تعداد كامپیوتر شخصی كه مایلید نصب كنید .تنها هزینهای كه باید پرداخت كنید، برای دفترچه راهنما، پشتیبانی فنی از طریق تلفن و یك بسته نرمافزاری جالب به همراه دیسكهای مربوطه است .
▪ سازگاری:
توزیع كنندگان لینوكس مانند SuSEمیتوانند برای مخاطب قرار دادن گروه خاصی از كاربران، نسخه لینوكس خود را سفارشی كنند .برنامهنویسان میتوانند كد منبع آن را تغییر دهند تا مطابق با نیازهای آنان باشد و این نرمافزار را مجددا به صورت رایگان توزیع كنند. نتیجه این كار، سیستم عاملی است كه میتواند به طور كامل سفارشی شود و برای انجام كارها به یك شیوه خاص محدود نمیشود.
▪ امنیت بالا:
لینوكس اغلب قربانی ضعفهای امنیتی شبكه نمی شود و زمانی هم كه این گونه شود، معمولا بسیاری از برنامه نویسان لینوكس، با عرضه برنامه های ترمیمی این مشكل را ظرف ۲۴ ساعت بر طرف می كنند. با این حال لازم است كاربران باز هم این برنامه های ترمیمی را از شبكه دریافت كرده و استفاده كنند. نویسندگان ویروس هنوز لینوكس را هدف اصلی خود قرار نداده اند .
▪ راهنماییهای Online متعدد:
اگر نمی توانید پاسخ سوالات خود را در مورد لینوكس در اسناد ضمیمه آن بیابید، میتوانید صدها پرسش و پاسخ، دستورالعمل و پیام را در وب پیدا كنید.
▪ یك سیستم عامل سازگار با تمامی سیستمها:
تمامی نسخههای لینوكس، در كلیه سیستمها از ۴۸۶ با حجم حافظه ۸ مگابایت گرفته تا مجموعه ای از سرورهایی با سرعت بالا، اجرا میشود. اگر چه نسخه های متفاوت لینوكس برنامه های كاربردی مختلفی را اجرا میكنند، اما در جایی كه مایكروسافت دستگاهها را به علت نداشتن حداقل ملزومات سیستم برای نصب ویندوز تنها می گذارد، لینوكس با آنها سازگار است .
● امكان استفاده كاربران متعدد از یك كامپیوتر شخصی
در حالی كه ویندوز از ریشههای عمیق تك كاربره MS-DOS دوری میكند، قابلیتی كسب كرده تا میزبان چندین كاربر باشد كه هر كدام از این كاربران، دارای كنترلهای امنیتی ورود به سیستم و دسترسی به فایلها هستند .ویندوز با كمك نرمافزارهای اضافی حتی می تواند به چندین كاربر راه دور امكان دهد تا به طور همزمان به سیستم متصل شوند.با این حال، لینوكس به صورت عادی هم از چندین كاربر واتصالات همزمان پشتیبانی می كند
● فراوانی گیج كننده پانلهای كنترل
لینوكس چنان مجموعه درهم برهمی از اجزا را در اختیار می گذارد كه دشوار می توان مكانی مناسب برای عیبیابی و پیكربندی یافت. رابط های GUI لینوكس، یك پانل كنترل دارند و برنامه های آنمانند Yast از شركت SuSE نیز گاهی اوقات پانل كنترل مخصوص به خود را دارند. تقریبا همه چیز در لینوكس، از جمله خط فرمان، قابل پیكربندی است كه امكان دارد كاربران جدید ندانند از كدامیك استفاده كنند .ویندوز، تقریبا تمامی ملزومات را در پانل كنترل خود ارائه می كند، اما مستند سازی ضعیف، مانع ابزارهای قدرتمند خط فرمان آن می شود.
● رابط گرافیكی كاربر با قابلیت سفارشی شدن در لینوكس
اغلب نسخه های لینوكس به شما امكان میدهند تا از بین دو رابط گرافیكی KDE و Gnome یكی را انتخاب كنید. این ویژگیهای اشتراكی برای كاربران ویندوز آشنا هستند، مانند دكمه Start در گوشهای از صفحه، كه از طریق آن می توانید برنامه ها را اجرا كنید و یك آیكون سطل آشغال روی دسك تاپ كه فایلهای حذف شده در آن جای داده می شوند.
در سخت افزارهای قدیمیتر، می توان لینوكس را بدون نیاز به رابط گرافیكی كاربر و یا با یكی از رابط های گرافیكی متعدد آن اجرا كرد .ویندوز دارای یك رابط گرافیكی كاربر است كه برای تمامی سیستمها به كار می رود. هیچ یك از برنامه های كاربردی ویندوز -حتی ابزارهای خط فرمان -در خارج از رابط گرافیكی كاربر ویندوز اجرا نخواهند شد و این امر موجب می شود كه ویندوز XP در سیستمهای قدیمی تر و كندتر، غیرقابل استفاده باشد.

فرناز رجبی مهر

منبع : وب ایران