دوتار

دارای شکمی گلابی شکل و دسته ای نسبتا دراز است.تعداد ۱۷ تا ۲۰ دستان بر دسته ی آن بسته می شود-برخی از دوتارهای محلی در نواحی مختلف جنوب فاقد دستان است.سطح روی شکم چوبی است. تعداد سیم های آن-چنان که از نام ساز بر می آید-۲ تا است که به فاصله های مختلف کوک می شوند-طول دسته حدود ۶۰ و مجموعا تمام ساز حدود یک متر است.
وسعت صدای ساز از نت ((دو)) تا ((سل)) است-با تمام فواصل کروماتیک مخصوص موسیقی ایرانی
دو تار غالبا با انگشت_یعنی بدون مضراب_نواخته می شود.این ساز جنبه ای بیشتر محلی دارد و در نواحی جنوب کشور ما بسیار متداول است.
این ساز را می توان در آسیای مرکـزی، خاورمیانه، و شمال شرقی چـین پـیـدا کرد. جـد این ساز به احتمال زیاد، تـنـبـور خراسانی، است که شکـل آن در کـتاب الموسیقی الخبر، فارابی در قـرن دهـم شرح داده شده است.
در ایران، نواختن دوتار در نواحی شمال، جنوب و شرق استان خراسان، بخوصوص در بـین *تـرکمن ها، و گـرگـان ، گـنـبـد و جنوب شرق ایران نیز متداول می باشد. دوتار را در فاصله چهـار یا پـنج کوک می کـنند كه طریـقـه کوک کردن آن در مناطق مختـلف کـمی با هـم فرق دارد.
دو نوع مختـلف از چوب در ساختمان دوتار مورد استـفاده قرار می گیرد. قسمت گـلابی شکـل آن را از چـوب درخت شاه توت و قسمت گـردن آن را از چوب زردآلو یا درخت گـردو تهـیه می کـنـند.
در قـدیم زه هـای آن را از روده حیوانات تهـیه می کـردند، ولی امروزه آن را از نایلون یا سیم های فولادی تـهـیه می کـنـند که هـم بهـتر مقاومت می کـند و هـم ارزان تر است.
تکـنیک نواختـن دوتار مرکب است از کـشیدن تارها بدون استـفاده از مضراب و بـدنبال آن حرکات نزولی و صعـودی که تـقـریـباً تمام انگـشتان را درگیر نواختـن آن می کـنـد.

منبع : سازها