مصرف می‏کنم، پس مدرن هستم

مصرف، مصرف، و باز هم مصرف. انسانِ عصر جدید با «مصرف» قرین و همراه است. او باید مصرف کند تا چرخ صنعت بچرخد. «تولید» در ارتباط مستقیم با «مصرف» قرار دارد. بنابراین رونق تولید بدون رونق مصرف معنا نخواهد داشت. «رونق مصرف» همان «مصرف گرایی» است. برای «مصرف‏گرا» بار آوردن جماعت، بایستی غرایز و امیال او را هدف قرار داد. تولید کنندگان در دنیای صنعتی، بیش از آنکه به ساختار صنایع خود بیاندیشند به عطشناک نمودن مردم برای مصرف فکر می‏کنند.
«پروپاگاندا» (تبلیغات)، برای این است که لحظه‏ای مجال برای اندیشه در باب احتیاجات ضروری و واقعی را برای جماعت باقی نگذارد. چرا که اگر لَختی درنگ در جریان مصرف مردم ایجاد گردد، اقتصاد و صنعت به سمت اضمحلال خواهند رفت.
کافی است تا تفکر مردم، لحظه‏ای به نیازهای مصرفی واقعی خود معطوف گردد تا کمپانی‏های عظیم صنعتی به خاک سیاه بنشینند. به واقع، یگانه امید صاحبان بنگاه‏های تولیدی برای سرپا ایستادن، «عطش مردم برای مصرف» است.
شهروند دنیای جدید، از دمیدن صبح تا لحظه‏ای که چشم بر شب می‏بندد، در محاصره تبلیغات هیجان‏انگیز کالاهای مختلف و رنگارنگ قرار دارد. او به هر عنصری در کوی و برزن که نظاره می‏کند، آشکارا درمی‏یابد که همه در تلاش‏اند تا او را برای خرید و مصرف کالایی، ترغیب و تشویق کنند. برای آنکه تاثیر این فضاسازی عمیق‏تر گردد، جریان تبلیغ با ضرباهنگی مداوم و پیوسته بر ذهن مردم در حال بارش است تا اعصاب جماعت را مسخر ساخته و سرانجام او را در تقابل با خواهش درون، به تسلیم وادارد.
امروز دیگر مهم نیست که‌ آیا حقیقتاً به آنچه می‏خریم نیازمندیم یا نه؟ بلکه مهم این است که آن کالا در جامعه تبلیغ می‏شود و «خیلی‏ها» از آن خریده‏اند. تولیدکنندگان نیز، که همواره در حال رصد نمودن ذائقه‏ها هستند، در فواصل مختلف زمانی با تغییر شکل دادن یک نوع کالا، ظاهراً چیز جدیدی را عرضه می‏دارند ولی به واقع همان کالای قبلی است با اندک تغییراتی در ظاهر و رنگش.
سرعت و قوت این جریان به قدری وحشتناک است که اراده‏ها را در مقابل تولیدات بنجل و بی‏ارزش، سست ساخته. جامعه نیز در این شرایط، شبیه معتادی است، که می‏داند آنچه دلش می‏خواهد به زیانش است ولی نمی‏تواند ترکَش نماید.
مصرف‏گرایی از اقتضائات اقتصاد مدرن است. اقتصاد مدرن نیز بر مبنای حداکثر نمودن سود و منفعت بنا شده و هر عملی که به نوعی به این هدف مبنایی کمک نماید مشروع و قابل دفاع است. اما ای کاش، مدرنیته، «حداکثر سود» را برای «همگان» می‏خواست و نه برای درصدی کم‏شمار از صاحبان ثروت که مدام در حال افزایش منال‏اند. مناسبات اقتصاد مدرن به نحوی چیده شده که همواره باید بخش اعظم جمعیت دنیا در حال مصرف و خرج کردن باشند و معدودی در حال برداشت و انباشت.
و ما نیز جزء همان بخش اعظم هستیم که اراده‏ای جز مصرف نداریم. یعنی ما نیز اجیر شده برای ثروتمند نمودن میلیاردرها هستیم اما سرنوشت ما محتوم نیست و می‏توانیم از دام برهیم. و ای کاش اینگونه می‏شد!

روح الله رشیدی
http://asretadbir.blogfa.com/post-۱۱۷.aspx

منبع : مطالب ارسال شده