دنیای دیجیتال در آغوش گشاده پهن‌باند

تعداد کاربران اینترنت از طریق ارتباطات پهن‌باند طی سال‌های اخیر افزایش قابل توجهی یافته و در حال حاضر به رقم ۲۵۰ میلیون مشترک در سراسر جهان نزدیک می‌شود.
اگرچه هنوز تفاوت قابل ملاحظه‌ای از نظر عددی میان دارندگان این ارتباطات و کسانی که دسترسی به چنین سرویس‌هایی ندارند، وجود دارد ولی چشم‌انداز رشد این شبکه در سرتاسر جهان مثبت ارزیابی می‌شود.
● لاک‌پشت محبوب، خرگوش دوست‌داشتنی
زمانی دسترسی به وب یک فرآیند زمان‌بر و نامطمئن همراه با صدای آزاردهنده اتصال به شبکه با روش
dial-up بود و در اکثر مواقع تنها خط تلفن موجود در منازل را به خود اختصاص می‌داد و در نهایت نیز ارتباطی حداکثر با سرعت ۵۶ کیلوبیت در ثانیه فراهم می‌کرد. با وجود تمامی این معایب، آمارهای اتحادیه جهانی مخابرات نشان می‌دهد که بیش از ۷۷ میلیون کاربر که اغلب آنها با روش dial-up به اینترنت متصل می‌شوند در سال ۱۹۹۶ به جمعیت کاربران پیوسته‌اند.در حالی که تعداد کاربران در ۱۹۹۴ فقط ۲۵ میلیون نفر بوده است. بدین معنا که تنها طی ۲ سال از ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ تعداد کاربران اینترنت ۳ برابر شده است.علاوه بر این، به همان نسبت که تعداد کاربران به سرعت افزایش می‌یابد و لوازم دارای قابلیت اتصال به اینترنت پیچیده‌تر می‌شود، تقاضا برای ارتباطاتی با سرعت تبادل داده بیش‌تر نیز افزایش می‌یابد.
به همین نسبت نیز کاربران بیش‌تری به شبکه پهن‌باند دسترسی یافته‌اند. تا سال ۲۰۰۵ نزدیک به ۲۱۷ میلیون نفر برای اتصال به اینترنت تنها از این روش استفاده کرده‌اند، به این معنا که تعداد کاربران شبکه پهن‌باند نسبت به سال ۲۰۰۲، سه برابر شده است.
از نظر تعداد کاربران، دانمارک، هنگ‌کنگ، ایسلند، هلند و جمهوری کره در زمره اولین کشورها هستند و از این میان ایسلند با جمعیت ۵/۲۶درصدی کاربران دارای بالاترین تعداد مشترکان شبکه پهن‌باند در سال ۲۰۰۵ بوده است.
از منظر نوع فناوری مورد استفاده برای اتصال به اینترنت، خطوط DSL در بین کشورهای توسعه‌یافته دارای بالاترین محبوبیت است. شبکه‌های کابلی نیز به ویژه در کشورهایی چون کانادا و آمریکا که قابلیت تلفیق این ابزار با سیستم‌های تلویزیون کابلی مشترکان را دارند، حضور برجسته و پررنگی یافته‌اند.Wi-Max, Wi-Fi یا Wi-Bro فناوری‌های بی‌سیم دیگری است که کم‌کم میان فناوری‌های اتصال به شبکه خودی نشان می‌دهد.
● تقاضا برای سرعت
ابزارهایی که به پهنای باند زیادی نیاز دارند، کم‌‌کم جزیی از زندگی افراد می‌شود تا مردم عکس‌های دیجیتالی‌شان را با یکدیگر به اشتراک بگذارند یا از طریق اینترنت با یکدیگر حرف بزنند، یا از وب‌سایت‌هایی چون Youtube که امکان نمایش محتوای ارایه شده توسط کاربران را فراهم می‌کند، استفاده کنند.تمامی این فعالیت‌ها به پهنای‌باند نیاز دارد و زمانی که تقاضا برای این ابزارها و فعالیت‌ها افزایش یابد، نیاز به اینترنت پرسرعت هم افزایش خواهد یافت.
اشکال جدیدی از سرویس‌ها نیز در حال شکل‌گیری است که به سرعت جای خود را میان سرویس‌های دیگر باز می‌کند. برای مثال طرح‌های چندرسانه‌ای که سرویس‌های مختلف (چون صوت، پهن‌باند و تلویزیون) را از طریق یک شبکه واحد ارایه می‌دهد، باعث می‌شود از هزینه‌های کاربران و پیچیدگی نصب و اتصال کاسته شود.
البته توان بالقوه زیاد و البته سوالات مهم و حیاتی نیز وجود دارد که باید پاسخ داده شود؛ مسایلی چون قانون و هزینه و ظرفیت در شبکه‌ها و راه‌اندازی.
● فضای رقابت
یک عامل اساسی برای موفقیت پهن‌باند فضای رقابتی است. ایجاد گزینه‌های انتخابی بیش‌تر و هزینه‌های نهایی کمتر برای مشتریان از عواملی است که موفقیت و محبوبیت پهنای باند را رقم زده است.
بازارهایی چون جمهوری کره، هنگ‌کنگ، آمریکا، فرانسه و انگلستان (که تنها چند نمونه از میان نمونه‌های متعدد هستند) با وجود سرویس‌دهندگان متعدد پهن‌باند به شدت رقابتی هستند.
البته این جریان‌های رقابت باید توسط یک بدنه قانونگذاری موثر نیز پشتیبانی شوند.
از بعد بررسی منطقه‌ای، اروپا در سال ۲۰۰۵ بازار ۱۰۰درصد رقابتی سرویس‌های اینترنتی را رهبری می‌کرد. این اطلاعات که توسط اتحادیه جهانی مخابرات منتشر شده حاکی است، هیچ سرویس‌دهنده‌ای، انحصاری و به تنهایی در این بخش فعالیت نمی‌کرده است.
در منطقه آسیا-اقیانوسیه و ‌آمریکا نیز بازار رقابتی البته در سطح ۹۶ و ۹۳درصد وجود داشته است.
● نقش کلیدی دولت‌ها
با وجود این، نقش محرک دولت‌ها برای توسعه باند پهن‌ نباید نادیده گرفته شود.
مقامات دولتی به خوبی آگاهند که باندپهن موتور محرکه رشد اقتصادی و اجتماعی است.
به همان نسبت که به سرویس‌های عمومی چون دولت الکترونیکی یا آموزش مجازی اجازه عرض ‌اندام داده شده، پهن‌باند نیز به گشایش بازارهای جدید و رقابتی‌شدن –و البته ماندن- اقتصاد کشورها کمک کرده است.
در اقتصاد‌هایی که ضریب نفوذ پهن‌باند بالایی دارند، دولت‌ها نقش فعال و موثری برای بسط دسترسی به این فناوری بازی کرده‌اند عامل اساسی در رشد پهن‌باند بوده است.
● چشم‌انداز روشن کشورهای در حال توسعه
در حالی که تاکنون پهن‌باند رشد بی‌دغدغه‌ای را در کشورهای توسعه یافته دنبال کرده، اما این ماجرا در دیگر نقاط جهان به گونه‌ دیگری بوده است.
آمارهای اتحادیه جهانی مخابرات حاکی است که ضریب نفوذ اینترنت در آفریقا تا پایان سال ۲۰۰۴ در مرز ۶/۲درصد قرار داشته است.تغییر چنین شرایطی به کندی امکان‌پذیر است.
با وجود اینکه ضریب نفوذ پهن‌باند در کم‌توسعه‌یافته‌ترین کشورها بسیار پایین است اما باز هم جای امیدواری برای برخی شاخص‌های رشد وجود دارد.
نه تنها حجم ارتباطات راه دور در اغلب کشورهای کم‌تر توسعه‌یافته از سال ۲۰۰۰ به بعد تقریبا به بیش از دو برابر افزایش یافته، بلکه برخی از این ابزارهای ارتباطی با رشد سریع فناوری‌های سیار تا ۲۰ بار یا بیش‌تر تقویت شده است.ضریب نفوذ کاربران اینترنت نیز افزایش یافته است. این ضریب نفوذ در برخی کشورهای کم‌تر توسعه‌یافته به ۵درصد رسیده است. با این وجود، پهن‌باند هنوز به تمامی نقاط دنیا راه نیافته است. اما نیاز رو به رشد مردمان کشورهای مختلف به چنین سرویس‌هایی، دولت‌ها را نیز برای ارتقای شبکه‌های ارتباطی dial-up خود به پهن‌باند تشویق خواهد کرد.
برای مثال در سال ۲۰۰۵، نزدیک به ۸۹درصد از مشترکان اینترنت در سنگال و ۷۰درصد مشترکان در مالدیو با خطوط DSL به اینترنت وصل شده‌اند.البته فقدان زیرساخت‌های تلفن‌ثابت در تعداد زیادی از کشورهای در حال توسعه و کم‌تر توسعه‌یافته علاوه بر عوامل دیگر چشم‌انداز دراز مدت توسعه خطوط DSL را تا حدودی تیره می‌نماید.
● بهتر، بزرگ‌تر، سریع‌تر و سیار
پهن‌باند از سنگال گرفته تا سنگاپور و از ایسلند تا جمهوری کره، تمامی دنیا را تحت سیطره خود خواهد داشت.
این امر نحوه اتصال به اینترنت با روش dial-up را تا حدودی مهجور خواهد کرد.
کیفیت خدمات و هزینه، گزینه‌هایی است که اتصال به روش dial-up و پهن‌باند را از هم متمایز می‌سازد.
بدین معنا که تقریبا تمامی‌ کاربران باقی‌مانده از نسل dial-up خواهان اتصال هرچه سریع‌تر به شبکه پهن‌باند هستند.اما همه‌چیز با سرعت بالای اتصال به پایان نمی‌رسد. این شبکه نه تنها سرعت بالایی را برای کاربران فراهم می‌کند، بلکه اینترنت را سیار هم می‌سازد.
تماشای تلویزیون از طریق پروتکل‌های اینترنتی (IPTV) بازی‌های آنلاین، تماشای تصاویر و ابزارهای این چنینی که حجم بالایی از داده را جابه‌جا می‌کنند، شرکت‌ها را برای به‌روز رسانی سرعت ارتباطات پهن‌باند تشویق خواهد کرد. سرعت بالای دانلود ۳۰مگابیت در ثانیه واقعا اغواکننده است.باوجود چنین ابزارهایی نیاز برای بهبود زیرساخت‌ها، سرعت بالا و توانایی انتقال حجم بالایی از داده نیز تقویت می‌شود.پهن‌باند چه به صورت بی‌سیم و چه باسیم، بال‌های خود را بر دنیای دیجیتال ما خواهد گسترد.
فناوری‌هایی که اینترنت پرسرعت ارایه می‌دهند، بیش از پیش عرض‌اندام خواهند کرد و توان بالقوه بازارهای کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را توامان بهبود خواهند بخشید.

منبع: ITU
ترجمه: شیما حکیمی

منبع : روزنامه فناوران