جمعه, ۱۶ آذر, ۱۴۰۳ / 6 December, 2024
مجله ویستا

غروب سیاست خورشید درخشان در سئول


غروب سیاست خورشید درخشان در سئول
مردم کره جنوبی به امید اقتصادی پویاتر لی میونگ‌باک را به ریاست جمهوری انتخاب کردند اما تبعات انتخاب لی بیش از سئول، شاید پیونگ‌یانگ را تحت تاثیر قرار دهد که طی نزدیک به ۱۰ سال گذشته از کمک‌های همسایه جنوبی خود در قالب سیاست خورشید درخشان برخوردار بوده است.
انتخابات ریاست جمهوری کره جنوبی به پایان رسیده و با انتشار نتایج شمارش اولیه آراء به نظر می‌رسد لی میونگ‌باک، نامزد راستگرای «حزب بزرگ ناسیونال» پیروز قطعی این انتخابات باشد.
اما لی ۶۵ ساله که سابقه مدیریت موفق شرکت کره‌ای هیوندای را در دهه ۱۹۸۰ در سوابق خود دارد، در حالی به کاخ آبی ریاست جمهوری سئول نزدیک می‌شود که به تازگی پرونده‌ای برای تحقیق درباره نقش وی در جعل اسناد بازار بورس سئول باز شده است.
در حقیقت هفته گذشته طرح مساله تشکیل کمیته‌ای مستقل برای رسیدگی به پرونده لی از سوی نمایندگان حزب حاکم «حزب اتحاد نوین دموکراتیک» در صحن پارلمان کره جنوبی نمایندگان حزب بزرگ ناسیونال را بر آن داشت تا به شیوه‌ای کاملاً فیزیکی مانع تصویب این طرح شوند.
در نتیجه این واکنش از سوی نمایندگان حزب بزرگ ناسیونال، زد و خوردی بین نمایندگان دو حزب در گرفت که همان شب تقریباً در تمام شبکه‌های خبری تلویزیونی سراسر جهان پخش شد و تصویر یکی از زشت‌ترین رقابت‌های انتخاباتی را در تاریخ کره جنوبی کامل کرد.
با این حال و به رغم وجود این پرونده به نظر می‌رسد که مردم کره جنوبی از پیش تصمیم خود را گرفته و وعده‌های رشد اقتصادی چشمگیر را به اخلاق‌مداری و سیاست نزدیکی دو کره که محورهای اصلی تبلیغات حزب حاکم اتحاد نوین دموکراتیک بودند، ترجیح داده‌اند.
این در حالی است که رو موهیون، رییس جمهور فعلی که آخرین روزهای حضورش در کاخ آبی سئول را سپری می‌کند نیز هرگز یک شکست‌خورده اقتصادی نبوده است. طی دوران ۵ ساله ریاست جمهوری رو رشد اقتصادی کره جنوبی به عنوان دوازدهمین اقتصاد بزرگ جهان، به طور متوسط بین ۳ تا ۵ درصد بوده است.
اما لی، رقیب اصلی چانگ دونگ‌یونگ، جانشینی که رو از حزب اتحاد نوین دموکراتیک برای خود انتخاب کرده بود، وعده بازگشت به روزهای خوش اواسط ۱۹۹۰ را به کره‌ای‌ها داده است؛ روزهایی که به لطف متوسط نرخ رشد ۷ درصدی، ثروتمند شدن در زمانی کوتاه کار بسیار ساده‌ای بود.
از سوی دیگر به نظر می‌رسد افزایش قیمت مسکن و همچنین کاهش امنیت شغلی از دیگر مسائلی بوده است که نامزد حزب رییس جمهور رو را به شکست‌خورده این انتخابات تبدیل کرده است.
چانگ دائه ریونگ، استاد دانشکده تجارت دانشگاه یون‌سی کره جنوبی، درباره دلیل پیروزی لی می‌گوید: «لی میونگ‌باک از جنس دیگری ساخته شده و با دیگران فرق دارد. حمایت مردم از او از مرزهای تقسیمات حزبی فراتر رفته است. او پیش از هر چیز یک تاجر موفق است و این پیش‌زمینه موجب شده تا مردم تصور کنند که تجارت و کسب و کار در دوران ریاست جمهوری او رونق بیشتری داشته باشد.»
در حقیقت نیز باید اذعان کرد که اقتصاد در کانون سیاست‌های آتی لی میونگ‌باک قرار دارد و خود او نیز دوشنبه زمانی که پای صندوق رای حاضر شد، از هوادارانش تشکر کرد که به رغم آن چه او تهمت‌ها و افتراها خواند، به او رای داده‌اند، و با اشاره به قرار گرفتن اقتصاد در محور سیاست‌های خود گفت: «این باره باید بدون هیچ تردیدی شیوه عملکرد دولت را تغییر دهیم.»
اما در مقابل چانگ، رقیب لی از حزب حاکم که مدتی متصدی وزارت «اتحاد دو کره» در کابینه رو موهیون بوده است، با اشاره به اتهاماتی که متوجه رقیب‌اش است، انتخاب احتمالی او را به ریاست جمهوری برای مردم کره موجب سرافکندگی خواند و گفت: «این انتخابات در واقع جنگی است بین دروغ و حقیقت.» نظر سنجی‌های انجام شده قبل از این انتخابات نشان می‌دادند که لی با اختلاف حداقل ۳۰ درصد بر رقیب اصلی خود پیروز خواهد شد و به همین خاطر چانگ از پیش تقریباً از پیروزی لی در این انتخابات مطمئن بوده است.
به این ترتیب به رغم این که لی به احتمال قریب به یقین پیروز این انتخابات است، نمی‌توان مدعی شد راه او از امروز تا ماه فوریه که به طور رسمی قدم به کاخ آبی ریاست جمهوری بگذارد، راهی هموار و ساده است.
مساله دست داشتن او در جعل مدارک بازار سهام که پیش از این مطرح و پس از رسیدگی مراجع ذی‌صلاح رد شده بود، تنها چند روز قبل از انتخابات ریاست جمهوری با انتشار فیلمی که مخفیانه از جلسه ملاقات او با مدیران یکی از شرکت‌هایی گرفته شده بود که در اختلاس از بازار بورس نقش اصلی را به عهده داشت، بار دیگر مطرح شده و پس از زد و خورد جانانه‌ای که در صحن پارلمان در پی داشت، موجب شد با پذیرش حزب بزرگ ناسیونال، بار دیگر به کمیته تحقیقاتی مستقلی سپرده شود.
اکنون لی برای طرح ادامه مسیر دشوار خود تا کرسی ریاست جمهوری شاید باید منتظر بماند و ببیند که مسیر دور جدید تحقیقات درباره نقش او در این رسوایی مالی به کدام سمت هدایت می‌شود.
● انتخاب لی به معنای پایان کمک‌های سئول به پیونگ‌یانگ
اما فارغ از این که لی چه راه دشواری تا کاخ ریاست جمهوری باید طی کند، انتخاب او برای همسایه شمالی سئول به معنای پایان روزهای آفتابی است که با سیاست‌های خورشید درخشان در زمان ریاست جمهوری کیم دائه جونگ در اواخر دهه ۱۹۹۰ آغاز شده بود.
کیم دائه جونگ، رییس جمهور پیشین کره جنوبی از جناح چپ این کشور در سال ۱۹۹۸، یعنی یک سال پس از انتخاب به ریاست جمهوری، با طرح سیاست خورشید درخشان با هدف نهایی اتحاد دو کره در آینده نه چندان نزدیک، راه نزدیکی با کره شمالی را در پیش گرفت.
در سال ۲۰۰۳ نیز زمانی که کیم از ریاست جمهوری کنار می‌رفت سرمایه عظیم تبلیغاتی که او با موفقیت نسبی سیاست خورشید درخشان و همچنین رونق نسبی اقتصادی از خود به جای گذاشته بود برای حزب جدیدی که از ائتلاف احزاب چپ به ریاست رو موهیون پدید آمده بود کافی بود تا رو را به عنوان جانشین او بر کرسی ریاست جمهوری بنشاند.
اما آن چه در دوران ریاست جمهوری رو به عنوان تداوم سیاست خورشید درخشان اجرا شد بیش از آن که نوعی دیپلماسی هوشمندانه برای کشیدن پیونگ‌یانگ به تعامل سیاسی باشد (مانند آن چه در دوران کیم اجرا می‌شد) بیشتر به نوعی تقلید مضحک و نعل به نعل از کارهایی تبدیل شد که زمانی کیم دائه‌جونگ با در نظر گرفتن شرایط بین‌المللی و روابط دو جانبه انجام داده بود.
برای مثال در حالی که دیدار کیم دائه جونگ و کیم جونگ ایل، رهبر کره شمالی یکی از نقاط عطف تاریخ شبه جزیره کره به شمار می‌رفت، دیدار رو مو هیون با رهبر کره شمالی با دستپاچگی تمام در آخرین روزهای ریاست جمهوری رو تنها به بهای واگذاری امتیازهای متعدد به پیونگ‌یانگ بدون هیچ گام موثری در جهت یکپارچگی دو کشور که هدف اصلی سیاست خورشید درخشان بود، برگزار شد.
به این ترتیب در حقیقت در دوران رو به جای این که سیاست خورشید درخشان دیپلماسی سئول برای به بازی گرفتن پیونگ‌یانگ باشد، این پیونگ‌یانگ بود که از نقطه ضعف رو (که سرمایه زیادی روی پیشبرد این سیاست گذاشته بود) استفاده کرده و با به دست گرفتن ابتکار عمل در این زمینه تنها به گرفتن امتیازاتی نظیر کمک‌های بلا عوض اقتصادی و کمک‌های بشر دوستانه (مانند مواد غذایی و دارو) از همسایه سخاوتمند و ثروتمند جنوبی خود بسنده کرد، بی آنکه هیچ گام مثبتی در جهت هدف اصلی سیاست خورشید درخشان برداشته شود.
امسال نیز رو با تصور این که سیاست خورشید درخشان همچنان برگ برنده‌ای در دست احزاب چپ‌گرای کره جنوبی محسوب می‌شود و با این خیال که هنوز با اتکا به احساسات مردم کره جنوبی درباره اتحاد نهایی دو کره می‌توان آرای خوبی برای حزب به ارمغان آورد، چانگ را که قبلاً وزیر اتحاد دو کره در کابینه‌اش بود، به عنوان نامزد حزب اتحاد نوین دموکراتیک انتخاب کرد.
اما در مقابل این لی بود که در انتخابات پیروز شد (این طور که تا کنون به نظر می‌رسد)؛ کسی که معتقد است شرط تداوم کمک‌های کره جنوبی به کره شمالی نشان دادن حسن نیت از سوی همسایه شمالی است. لی می‌گوید سئول به اندازه کافی تا امروز به پیونگ‌یانگ کمک کرده و به همان اندازه از سوی پیونگ‌یانگ پاسخ مثبت نشنیده است. به اعتقاد او اکنون نوبت آن است که کره جنوبی کمک‌ها را به کره شمالی قطع کرده و منتظر بنشیند تا پیونگ‌یانگ تمایل خود را به تداوم این سیاست‌ها با گام‌هایی موثر در جهت هدف نهایی سیاست خورشید درخشان ثابت کند.
به این ترتیب پیروزی لی نه فقط به مثابه شکست نحوه اجرای سیاست خورشید درخشان در دولت رو بلکه در حقیقت زنگ خطری نیز برای پیونگ‌یانگ است که فارغ از کمک‌های اقتصادی و انرژی که در قالب همکاری با اجلاس شش جانبه (یک میلیون تن سوخت یا کمک اقتصادی معادل آن در قبال توقف فعالیت‌های هسته‌ای و پیاده سازی و انهدام تاسیسات هسته‌ای کره شمالی) برای بقای خود به مواد غذایی نیازمند است که در قالب کمک‌های بشر دوستانه از کره جنوبی به این کشور ارسال می‌شود.
کره شمالی در سال‌های گذشته به خصوص از اواسط دهه ۱۹۹۰ تا کنون بارها دچار قحطی شده و در این مقطع زمانی خاص که کره جنوبی احتمالاً سیاست‌های خود را در قبال این کشور تغییر خواهد داد بیش از همیشه به مواد غذایی اهدایی از سوی همسایه جنوبی خود محتاج است چرا که در سال گذشته مناطق زیر کشت کره شمالی شاهد چندین سیل ویران کننده بوده و میزان تولیدات مواد غذایی در این کشور به شدت کاهش پیدا کرده است.
منبع : دیپلماسی ایرانی