سیما راست می‌گوید، فوتبال حق دارد

فوتبال» مدعی است که تلویزیون بابت پخش بازی‌های لیگ برتر و یا لیگ یک بایستی سهم خود را بپردازد ولی تلویزیون نه‌تنها قائل به چنین موردی نیست بلکه برای پخش بازی‌های فوتبال سهمی را هم از درآمدهای اندک تبلیغاتی ورزشگاه‌ها طلب می‌کند.
در این کش و قوس آن چیزی که ضربه می‌خورد فوتبال است که در هر حال یک پدیده جذاب و تماشایی و سرگرم کننده است و به نظر می‌رسد از بابت نبود قوانینی شفاف و روشن بیشترین ضررها بر پیکرش وارد می‌شود.
در دنیای پیشرفته و در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی، عرف بر این است که حق پخش بازی‌های فوتبال از طریق مزایده به یکی از شبکه‌های معتبر واگذار می‌شود و این شبکه نیز مبالغ قابل توجهی به اتحادیه فوتبال همان کشور می‌پردازد تا اجازه پخش بازی‌های فوتبال را کسب کند. بالطبع گروهی که حق پخش بازی‌های فوتبال را خریداری می‌کنند آن را به سایر شبکه‌های داخل و خارجی به فروش می‌رسانند و کنار آن از مزایای تبلیغاتی فراوانی که دارند، سود و بهره می‌برند.
فرقی نمی‌کند این شبکه‌ها خصوصی باشند یا دولتی اما مهم اینجاست که قانون همه چیز را به صورت شفاف و روشن مشخص کرده است و در چارچوب قانون هم فوتبال حق خود را دریافت می‌کند و هم شبکه‌های تلویزیونی از سود ناشی از تبلیغات آن، صاحب درآمدهای سرشاری می‌شوند.
اتفاقا بخش قابل توجهی از هزینه‌های باشگاه‌های فوتبال از همین راه جبران می‌شود و رقم اختصاص یافته به باشگاه‌ها آنقدر بالاست که بعضا با همین درآمدها ادامه حیات می‌دهند. این موارد برای کشورهایی است که قانون به روشنی همه موارد را بیان کرده است و در راه اجرای آن بر مبنای قانون مشکلات چندانی به وجود نمی‌آید.
اما حکایت فوتبال و تلویزیون در ایران حکایتی متفاوت از دنیاست و هر چند که مخالفتی در قانون برای اجرای حق پخش تلویزیونی رقابت‌های فوتبال وجود ندارد اما چندان هم شفاف و روشن نیست و با تکیه بر این عدم شفاف‌سازی هر دو طرف خود را محق می‌دانند و حاضر نیستند حق فوتبال را به درستی پرداخت کنند.
صدا و سیما مدعی است که اگر رقابت‌های فوتبال از شبکه‌های آن پخش نشود اسپانسرها و بنگاه‌های تبلیغاتی به سراغ باشگاه‌های فوتبال نمی‌آیند، حالا که با پخش مستقیم رقابت‌های فوتبال باشگاه‌ها درآمدهای خوبی از بابت تبلیغات و اسپانسرها دریافت می‌کنند حق مسلم صدا و سیما است که از این سفره لقمه‌ای هم نصیب تلویزیون شود.
از طرفی تلویزیون در کشور ما دولتی است و با توجه به اینکه بیشتر باشگاه‌های فوتبال دولتی یا وابسته به دولت‌اند دیگر بحث پرداخت حق پخش تلویزیونی رقابت‌های فوتبال از سوی یک سازمان دولتی به سایر نهادها و باشگاه‌های دولتی بی‌معنا و مفهوم است.
اما در آن طرف قضیه اتحادیه فوتبال باشگاه‌های ایران هر چند که هنوز هم مانند اتحادیه‌های کشورهای پیشرفته شکل واقعی و قدرتمند به خود نگرفته در هر حال یک اتحادیه قانونی است که از مجموع باشگاه‌های فوتبال ایران شکل گرفته و دارای نظم و قانون و حساب و کتاب است و خلاف نظر صدا و سیما را دارد.
این اتحادیه بر این باور است که صدا و سیما بابت ساخت و پخش یک فیلم یا سریال ۹۰ دقیقه‌ای گاه تا ده‌ها میلیون تومان هزینه می‌کند و این هزینه‌ها در حالی صرف می‌شود که معلوم نیست چه بازتابی در جامعه داشته باشد یا اینکه چند درصد مخاطب را جذب کند.
ولی فوتبال مخاطب خاص خودش را دارد و رقابت‌های فوتبال داخلی و باشگاهی هنگام پخش از سیما به‌طور متوسط بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر را جذب می‌کند. از طرفی تاثیری که پخش مسابقات فوتبال روی جامعه دارد قابل مقایسه با سریال‌های پخش‌شده از سیما نیست و بر همین اساس است که بیشترین و بهترین آگهی‌های تبلیغاتی تلویزیون در جریان پخش رقابت‌های فوتبال به نمایش درمی‌آید و تلویزیون چندجانبه از بابت پخش یک مسابقه فوتبال سود می‌برد.
اتحادیه فوتبال و سران باشگاه‌های بزرگ بر این باورند که در اینجا به فوتبال ظلم بزرگی می‌شود و اگر تلویزیون منصفانه به قضیه نگاه کند باید حق فوتبال را به درستی پرداخت کند.از آنجا که هر دو طرف حرف‌هایی برای گفتن دارند و به نظر می‌رسد دود این اختلاف به چشم فوتبال می‌رود بد نیست نهاد دیگری همچون مجلس شورای اسلامی با توجه به فراگیری موضوع در میان جامعه با بررسی همه جوانب راهی را برای خروج از این بن‌بست فراروی جامعه ورزش قرار دهد تا نه صدا و سیما متضرر شود و نه فوتبال از حق خود محروم بماند.

سیدرضا فیض‌آبادی

منبع : روزنامه تهران امروز