چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
مجله ویستا
جسور باش نه پرخاشگر
همچنین با توجه به بررسی‌های به عمل آمده مشخص شده است که ۴۳ درصد تمامی بزرگسالان از اثرات نامطلوب فشار روانی بر سلامتی خود رنج می‌برند و ۷۵ درصد تا ۹۰ درصد ویزیت پزشکان مربوط به بیماری‌ها و مشکلات مربوط به فشار روانی است.
نتایج یک تحقیق که توسط پژوهشگران استرالیایی در مجله Expenimental Medicine منتشر شده است نشان می‌دهد که میان فشار روانی با ابتلا به انواع بیماری‌ها از سرماخوردگی تا سرطان ارتباط مستقیم وجود دارد. محققان موسسه گاروان در سیدنی دریافتند هورمون «نروپیتید وایNeuropeptide y» که به هنگام فشار روانی در بدن ترشح میشود دستگاه ایمنی بدن را تحلیل برده و انسان را بیمار می‌کند. تاکنون در مورد ارتباط میان مغز و دستگاه ایمنی بدن شواهد اتفاقی ارایه شده، اما اکنون این ارتباط به اثبات رسیده است. به هنگام فشار روانی مقادیر زیادی از این هورمون از اعصاب آزاد میشود که وارد جریان خون شده و از فعالیت سلول‌هایی در دستگاه ایمنی که به‌دنبال کشف و نابودی میکروب‌ها هستند جلوگیری می‌کند. اینکه فشار روانی بیماری‌زا است دیگر خیال نیست بلکه واقعیتی است که باید با اهمیت دانسته شود. تاثیر هورمون «نروپیتید وای» بر فشار خون و سرعت ضربان قلب در گذشته شناخته شده بود، اما کشف تاثیر آن بر دستگاه ایمنی بدن شناخت تازه‌یی در مورد برخی بیماری‌ها فراهم می‌آورد. این هورمون آسیب‌پذیری فرد را در هنگام ابتلا به سرماخوردگی یا آنفلوآنزا افزایش می‌دهد. به غیر
از سرماخوردگی و سرطان، بیماری‌های ام‌اس بیماری کرون و دیابت نوع اول نیز با فشار روانی مرتبط شناخته شده‌اند.
تهیه داروهایی برای مقابله با تاثیر این هورمون، سال‌ها به طول خواهد انجامید لذا مقابله با فشار روانی بهترین راه‌حل جهت جلوگیری اثرات این هورمون است. بهترین روش این است که با تغییر سبک زندگی، انجام ورزش و تمدد اعصاب، فشار روانی را از زندگی خود خارج کنیم.
از دیگر بیماری‌های ناشی از فشار روانی، سردرد است. امروزه تمام گونه‌های مختلف سردرد، بخصوص سردردهایی که به واسطه فشار روانی بروز می‌کنند برای افراد، بسیار عادی محسوب می‌شوند. عوامل متفاوتی موجب می‌شوند تا فرد برای مدت زمان طولانی از این عارضه رنج ببرد. از جمله مهم‌ترین این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
درگیری و عدم ارتباط نامناسب با آشنایان، دوستان، ارباب رجوع یا همکاران.
محیط نامناسب زندگی و کار.
استفاده طولانی مدت از رایانه.
اصرار برای انجام یک کار به مدت چندین ساعت و بدون استراحت.
عدم صرف بموقع صبحانه یا ناهار.
عدم استراحت کافی و کامل در هنگام شب.
متاسفانه امروزه فشار روانی یکی از دلایل کاهش عمر به شمار می‌رود. تغذیه مناسب، داشتن تفریحات سالم و ترک کارها و عادت‌هایی که تاکنون موجب بروز فشار روانی شده است همه می‌تواند نقش موثری در کاهش فشار روانی داشته باشد.
شرح بیماری
فشار روانی عبارت است از واکنش‌های فیزیکی، ذهنی و عاطفی که در نتیجه تغییرات و نیازهای زندگی فرد، تجربه می‌شوند. تغییرات زندگی می‌تواند بزرگ یا کوچک باشند و پاسخ افراد به تغییرات زندگی متفاوت است. فشار روانی مثبت می‌تواند یک انگیزش دهنده باشد در حالی که فشار روانی منفی می‌تواند در زمانی که این تغییرات و نیازها، فرد را شکست می‌دهند، ایجاد شود.
علایم شایع فشار روانی
علایم فیزیکی: گرفتگی عضلانی، سردرد، درد قفسه سینه، ناراحتی معده، اسهال یا یبوست، افزایش ضربان قلب، دست‌های سرد و مرطوب، خستگی، تعریق شدید، بثورات پوستی، تنفس سریع، لرز، تیک، تحریک پذیری، کم‌اشتهایی یا بی‌اشتهایی، ضعف، احساس خستگی، گیجی.
علایم عاطفی: عصبانیت، اعتماد به نفس پایین، افسردگی، بی‌تفاوتی، تحریک پذیری، ترس و پاسخ‌های هراسی، اشکال در تمرکز، احساس گناهکاری، نگرانی، بی‌قراری، اضطراب و وحشت.
علایم رفتاری: مصرف الکل یا مواد مخدر، افزایش مصرف سیگار، اختلالات خواب، پرخوری، کاهش حافظه و منگی.افسردگی
افسردگی نیز می‌تواند از فشار روانی نشات بگیرد. احساس افسردگی بسیار قوی‌تر و ناخوشایندتر از دوره‌های کوتاه غمگینی است که همه ما گاه‌گاهی آن را تجربه کرده‌ایم و ممکن است روزها، هفته‌ها و ماه‌ها ادامه پیدا کند. بیشتر مردم در زمان افسردگی ۵ یا ۶ نشانه زیر را در خود احساس می‌کنند. شما نیز می‌توانید با پاسخگویی به پرسش‌های زیر وجود نشانه‌های افسردگی را در مورد خویش بررسی کنید.
بیشتر وقت‌ها احساس ناشادی می‌کنید؟ممکن است غروب‌ها کمی بهتر باشید.
علایق خود را از دست داده و از کسب لذت ناتوان هستید؟
نمی‌توانید مانند گذشته از پس مشکلات خود برآیید؟
احساس خستگی می‌کنید؟
احساس ناآرامی یا بی‌قراری دارید؟
کاهش وزن و اشتها در برخی افراد افزایش وزن و اشتها دارید؟
دیر به خواب می‌روید حدود یک تا دو ساعت و بر خلاف همیشه زود بیدار می‌شوید؟
اطمینان به خود را از دست داده‌اید؟
احساس بی‌ارزشی و ناامیدی می‌کنید؟
از مردم دوری می‌کنید؟
تحریک‌پذیر شده‌اید؟
احساس بدی در زمان‌های خاصی از روز دارید؟
در مورد خودکشی فکر می‌کنید؟
هیچ چیزی ثابت نمی‌ماند. با این همه به نظر می‌رسد که ما گاه این قانون طبیعت را فراموش می‌کنیم و رنج‌های زیادی را به خود تحمیل می‌کنیم. زندگی پویا است و همین پویایی است که آن را زیبا و غیرقابل پیش‌بینی می‌کند. نشانه‌های رفتاری زیر حاکی از این است که برای زندگی بهتر نیاز به تجدید نظر در تصور ذهنی خویش داریم.
۱ منفی صحبت‌کردن درباره خود ۲ اهمیت ندادن به نیازهای خویش ۳ ناتوانی در بیان عواطف ۴ ناتوانی در پذیرفتن و لذت بردن از عواطف و محبت دیگران ۵ انتقاد از دیگران ۶ مقایسه خود با دیگران ۷ محروم کردن بی‌دلیل خود از رفاه و آسایش ۸ احساس گناه ۹ حسادت.
روشهای کارآمد جهت کاهش فشار روانی
در زندگی امروزه نمی‌توان فشارهای روحی و روانی حاصل از وقایع روزمره زندگانی را بطور کل حذف و کنار گذاشت. بهتر است راه‌های مواجهه و مقابله با آنها را آموخت تا شدت نیابد و به افسردگی و درماندگی تبدیل نشود. در زیر به راهکارهای ساده جهت کاهش فشارهای روحی و روانی و حفظ بهداشت روانی اشاره شده است.
۱ نگرش مثبت داشته باشید.
۲ این حقیقت را بپذیرید که وقایعی در زندگی وجود دارند که تحت کنترل شما نیستند.
۳ ورزش منظم داشته باشید. بدن شما در صورتی که تناسب بیشتری داشته باشد بهتر با فشار روانی مقابله می‌کند. با دویدن و راهپیمایی روزانه از بار مشکلاتتان بکاهید. کارشناسان معتقد هستند که ورزش‌های هوازی بهترین روش از میان بردن فشارهای روانی روزانه است. حتی انجام فعالیت متعادل نظیر ۳۰ دقیقه پیاده‌روی در روز به بهبود وضع جسمی و روحی شخا می‌انجامد.
۴ غذای سالم و متعادل داشته باشید. متخصصان طی پژوهش‌هایی به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف کربوهیدرات‌ها باعث افزایش سروتونین در مغز انسان شده و تاثیر مثبتی بر خلق و خوی فرد گذاشته و در نتیجه تاثیر آرام بخشی بر کل بدن به جا می‌گذارد و عوارض حاصل از فشار روانی همچون خشم، تنش، زود رنجی و ناتوانی در تمرکز را کاهش می‌دهد. از آنجایی که تاثیر کربوهیدرات‌ها بر بهبود حالت روانی انسان نیاز به زمان دارد و فقط ۲ تا ۳ ساعت دوام می‌آورد بهتر است که در روزهای پرتنش، در چند وعده، غذای کم حجم و حاوی کربوهیدرات مصرف شود. ولی در عین حال میزان کل کالری مورد نیاز را در وضع مناسبی ثابت نگه داریم.
۵ خواب و استراحت کافی داشته باشید... یکی از عوامل عمده تشویق، داشتن برنامه سنگین و فشرده‌کاری است. هر روز به مدت نیم ساعت دست از کار بکشید. شما می‌توانید برنامه‌کاری خود را به نحوی تنظیم کنید که زمان فراغت و استراحتی هم برای شما در طول روز باقی بماند.
۶ جسور باشید نه پرخاشگر! به جای عصبانی شدن و حالت دفاعی گرفتن، احساسات و عقایدتان را ابراز کنید.
۷ در هنگام عصبانیت و ناراحتی این سه سوال را از خود بپرسید:
الف آیا این موضوع مهم است؟
ب آیا واکنش من در مقابل مساله بجا و مناسب است؟
ج آیا این جریان تغییرپذیر است؟۸ با خنده، تنش‌زدایی کنید. خنده‌یی که از ته دل باشد، ماهیچه‌ها را شل کرده، فشار خون را کاهش می‌دهد و هورمون‌های تنش‌زا را متوقف ساخته و دستگاه ایمنی را هم تقویت می‌کند.
۹ هر روز شیر و ۸ لیوان آب بنوشید.
۱۰ پاکیزه باشید و نظم را رعایت کنید.
۱۱ صادق و راز نگهدار باشید.
۱۲ به کسانی که دوستشان دارید ابراز علاقه کنید و همه کائنات را دوست بدارید.
۱۳ به خود و دیگران احترام بگذارید و مودب و مهربان باشید.
۱۴ گذشته را رها کنید و در زمان حال زندگی کنید.
۱۵ بخشش کنید و خود و دیگران را ببخشید.
۱۶ اهداف خود را تعیین و برای رسیدن به اهداف خود برنامه‌ریزی داشته باشید.
۱۷ به خدا ایمان داشته باشید و شکرگزار نعمات الهی باشید.
۱۸ عبادت کنید. افراد وقت بسیار زیادی را صرف یادآوری رخدادهای تلخ و ناگوار گذشته یا نگرانی از آینده می‌کنند. رمز کاهش فشار روانی این است که یاد بگیریم از نظر احساسی و عاطفی چگونه در زمان حال زندگی کنیم. به نظر پزشکان، آرامبخش‌ترین آیین مذهبی هنگامی است که هر روز صبح عبادت کرده و نماز بخوانیم.
این موضوع به اثبات رسیده که عبادت و راز و نیاز با پروردگار، تاثیر هورمون‌های تولید فشار روانی همچون آدرنالین و نور آدرنالین را در بدن تقلیل می‌دهد. روانشناسان اضافه می‌کنند که پزشکان هیچ‌گاه نمی‌توانند نظام آرام‌بخشی درونی بیماران را به آنها بازگردانند بلکه چنین آرامشی به خود شخا بستگی دارد. پس هرگاه از فشار روحی رنج می‌برید از راه عبادت و انجام فرایض دینی، خود درمانی کنید. دکتر الکسیس کارل، بیان زیبایی پیرامون اهمیت عبادت دارد. وی می‌گوید: انسان همچنان که به آب و اکسیژن نیازمند است به خداوند نیز محتاج است. اجتماعاتی که احتیاج به نیایش را در خود کشته‌اند معمولا از فساد و زوال مصون نخواهند بود. حتی وقتی که عبادت و دعا کردن تا سطح بسیار پایینی تنزل پیدا می‌کند و به صورت بیان طوطی‌وار و فرمول‌های معینی در می‌آید این خود تمرینی برای پیدایش یک زمینه کاملا لازم روحی به شمار می‌رود.
نتیجه‌گیری
اگر در زندگی روزمره خود اندکی بیشتر دقت کنیم، ریشه همه نابسامانی‌ها و گرفتاری‌های زندگی فردی اجتماعی خود را در کمبود توجه به معنویات و ضعف در پرورش استعدادهای مثبت روحی خود خواهیم یافت و البته برای به وجود آمدن این ضعف‌ها و کاستی‌ها نیز علل بسیاری می‌توان ذکر کرد که شایسته است برای رفع آنها بطور جدی از طرف کارشناسان علوم انسانی، عالمان و مبلغان دینی و مسئولان حکومتی در این امر راهکارهای سودمند و عملی در نظر گرفته شود و گام‌های مثبتی برای کلیه اقشار جامعه برداشته شود. موضوع بهداشت روانی و تامین آن برای «مردم، سازمان‌ها و دولت‌ها» بسیار مهم است، چرا که کارایی فردی و اجتماعی افراد، با پیشرفت‌های «علمی و صنعتی» جامعه گره خورده است. امروزه اکثر کشورها منابع زیادی را برای بهبود بهداشت روانی جامعه صرف می‌کنند و در کنار آن با تدوین برنامه‌های جامع از «سازمان‌ها و منابع محلی اجتماعی» نیز استفاده می‌کنند. متاسفانه ایران از این حرکت به دور مانده است.
بهتر است به این امر واقف باشیم که در هر مسئولیتی که هستیم اگر با روح و روان سالم و با تسلط، به ایفای نقش و اجرای مسئولیتمان بپردازیم هم موفق‌تر خواهیم بود و هم دیگران در کنار ما احساس آرامش خواهند کرد.
مریم میراب نژاد
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست