حج در قرآن و روایات

قال الله تعالی: ان اول بیت وضع للناس للذی ببكهٔ مباركا و هدی للعالمین. (۱)
براستی نخستین خانه‏ای كه برای عبادت مردم خلق شده آن است كه در مكه واقع شده و مایه بركت و هدایت جهانیان است.
انسان در باطلاق روزمرگی‏ها غرق می‏شود؛ نیازهای كاذب و صادق، گرفتاری‏های اداری و شغلی و اخبار و اطلاعات محدود محلی و منطقه‏ای، انسان را از آرمان‏های بلند و وظایف الهی و اساسی بازمی‏دارد. او را از هویت اصیل و وطن راستین غافل می‏سازد، و حج هجرتی است مقدس از وابستگی‏ها و عادت‏ها به سوی خدا و به سوی فطرت الهی خویش.
«حج» ‏حضور در مجمع عمومی سالانه مسلمین است و دیداری الهی همراه با همه آنها كه به یك دین معتقدند و به یك آرمان می‏اندیشند و خدای یگانه را می‏پرستند.
حضور در میقات و لبیك و طواف، نماز و سعی تقصیر همراه با وقوف در عرفات مشعر و منی، قربانی و سر تراشیدن هزاران راز و رمز نهفته دارد كه بیان آن در ضمن چهل حدیث كوتاه میسر نیست. اما یادآوری گوشه‏ای از اسرار این عبادت سیاسی، الهی، می‏تواند راهگشای پژوهشی بیشتر و مایه شور و شوقی افروخته‏تر گردد.
اندیشه‏های خرد و آرمان‏های كوچك در اجتماع بزرگ و سراسری مسلمین رنگ می‏بازد و بینش و خواسته‏های عمومی و بزرگ سراسری جای آن را می‏گیرد.
حاجی با شركت در اردوی ابراهیمی حج‏با تاریخ پیامبران پیوند می‏خورد و هویت تاریخی خویش را باز می‏یابد. فریاد مقدس لبیك اللهم لبیك عهد دیرین و میثاق فطرت را یادآوری می‏شود و انسان با پوشیدن جامه‏های سپید احرام از لمت‏خودخواهی‏ها، خودنمائی‏ها و لذت‏گرایی‏ها و عادات و رفتار زیانبار می‏گریزد و ستایش و نعمت و قدرت را ویژه خدا می‏بیند.
آداب حرم، اخلاق شایسته حیم قدس ربوبی را می‏آموزد. در مانور بزرگ حج، وحدت، عبادت و سیاست، ایمان و اتحاد و آزادی و مبارزه با كفر و شرك و شیطان یكجا جلوه می‏كند.
انسان با طواف در كوی دوست‏با فرشتگان آسمان هماهنگ می‏شود. و در مقام ابراهیم می‏ایستد و نماز می‏گزارد.
و با سعی بین صفا و مروه، موهای زاید از سر می‏زداید و با طوافی دیگر بنام نساء دوباره پروانه‏وار گرد خانه یار می‏چرخد و در نزد جایگاه خلیل الله علیه السلام نماز می‏خواند.
با استلام حجر الاسود و بوسیدن آن عهد الست را با مقام ربوبی تجدید می‏كند و با نوشیدن آب خوشگوار، زمزم زمزمه زندگی را دوباره در اعماق روحش می‏شنود.
وقوف‏ها و حركت ها به فرمان خدا و با یاد خدا راه و رسم زندگی ابراهیمی را به انسان می‏آموزد و انسان با انجام قربانی حنجره آزمندی‏ها و زفتی را می‏بُرد و با تراشیدن سر، آماده حضور دوباره در مسجدالحرام و خانه دوست می‏شود و با رمی جمرات با شیطان‏های بزرگ و میانه و كوچك درگیر می‏گردد و از هرچه شیطان و شرك است اعلام برائت می‏كند.
آنچه در اینجا گردآمده چهل حدیث‏برگزیده در باره این فریضه بزرگ - حج - است كه آداب و اهداف حج، قداست و امنیت اماكن مقدسه حج و نقش سازنده آن را در زندگی مسلمین مطرح می‏سازد. پیشوایان معصوم علیهم السلام در این احادیث كوتاه روزنه‏هایی به دنیای زیبای حج گشوده‏اند كه برای زائران بیت الله الحرام و دیگر مشتاقان دیار یار، مطالعه آن آموزنده و چشم‏نواز است.
●حجكم مقبول و سعیكم مشكور
۱- اهمیت‏حج
قال علی علیه السلام:
الله الله فی بیت ربكم لا تخلوه ما بقیتم فانه ان ترك لم تناظروا.
علی(ع) فرمود: خدا را! درباره خانه پروردگارتان در نظر داشته باشید تا هستید، آن را خالی نگذارید. زیرا اگر حج متروك شود نظر رحمت‏خدا از شما قطع خواهد شد. (بحارالانوار ج ۱۶۹۶)
۲ - حج و توجه به سوی خدا
عن ابی جعفر الباقر علیه السلام فی قول الله تبارك و تعالی:
«ففروا الی الله انی لكم منه نذیر مبین‏» (۲)
قال: حجوا الی الله.
امام باقر(ع) درباره آیه شریفه «ففروا الی الله انی لكم منه نذیر مبین‏» فرموده است: منظور از فرار به سوی خدا آن است كه آهنگ حج كنید. (معانی الاخبار ص ۲۲۲ )
۳- لبیك و قربانی
عن علی علیه السلام قال:
نزل جبرئیل عی النبی صلی الله علیه و آله و سلم فقال: یا محمد مر اصحابك بالحج و الثلج، فالحج رفع الاصوات بالتلبیهٔ و الثلج نحر البدن.
امام علی علیه السلام فرمود: جبرئیل بر پیامبر فرود آمد و گفت: ای محمد یارانت را به عج و ثج فرمان ده. عج ‏یعنی فریاد و لبیك برآوردن و ثج ‏یعنی قربانی كردن شتران. (معانی الاخبار ص ۲۲۴)
۴- حج اكبر و اصغر
عن معاویهٔ بن عمار، قال:
سئلت ابا عبدالله علیه السلام عن یوم الحج الاكبر فقال: هو یوم النحر و الاصغر العمرهٔ.
معاویهٔ بن عمار گوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم روز حج اكبر چه روزی است؟ حضرت فرمود: روز حج اكبر روز عید قربان است و حج اصغر عمره است. (معانی الاخبار ص ۲۹۵ )
۵- آثار حج
عن الرضا علیه السلام قال:
ما رایت‏شیئا اسرع غنا و لا انفی للفقر من ادمان الحج
از امام رضا علیه السلام نقل شده كه فرمود: هیچ چیزی را بیشتر از حج مداوم، در بی‏نیازی و فقر زدائی مؤثر ندیدم. (بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۳۱۸ )
۶- مرگ در راه حج
عن ابی عبدالله علیه السلام قال:
من مات فی طریق مكهٔ ذاهبا اوجائیا امن من الفزغ الاكبر یوم القیامهٔ.
امام صادق علیه السلام فرمود: هركس در راه رفت و برگشت مكه بمیرد از اندوه بزرگ روز قیامت ایمن خواهد بود.
۷- حرمت مهمانان خدا
عن ابی عبدالله علیه السلام قال:
الحاج و المعتمر وفدالله ان سالوه اعطاهم و ان دعؤه اجابهم و ان شفعوا شفعهم و ان سكتوا ابتداهم و یعوضون بالدرهم الف الف درهم
امام صادق علیه السلام فرمود: حاجی و عمره‏گزار مهمان خدایند. اگر چیزی بخواهند به ایشان دهد. اگر او را بخوانند، پاسخ می‏گوید. اگر شفاعت كنند. شفاعت ایشان را می‏پذیرد، اگر سكوت كنند، با آنان آغاز سخن می‏كند و در برابر هر درهمی كه خرج كرده‏اند، یك میلیون درهم به آنان می‏پردازد. (ملاذ الاخبار ج ۲۲۶۷)
۸- آمادگی برای احرام
عن حماد بن عیسی قال:
سئلت ابا عبدالله علیه السلام عن التهیؤء اللاحرام، فقال تقلیم الاظفار و اخذ الشارب و حلق العانهٔ.
حماد بن عیسی گوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم. برای احرام چگونه باید آماده شد؟
فرمود: با گرفتن ناخن‏ها، كوتاه كردن شارب و تراشیدن موی بالای شرمگاه. (ملاذ الاخیار، ج ۳۰۸۷)
۹- نظر به كعبه
عن الباقر علیه السلام من نظر الی الكعبهٔ لم یزل یكتب له حسنهٔ و یمحی عنه سیئهٔ حتی یصرف بصره عنها.
امام باقر -علیه السلام- فرمود: هر كس به كعبه نگاه كند. تا وقتی به آن می‏نگرد مدام كار نیك برایش نوشته می‏شود و گناهش پاك می‏شود تا وقتی دیده از آن برگرداند. (بحار الانوار ج ۶۵۹۶)
۱۰- نیت‏حج
عن ابی عبدالله -علیه السلام- قال:
الحج‏حجان، حج لله و حج للناس، فمن حج لله كان ثوابه علی الله و الجنه و من حج للناس كان ثوابه علی الناس یوم القیامهٔ.
امام صادق -علیه السلام- فرمود:
حج دوگونه است: حجی برای خدا و حجی برای خلق، هر كس برای خدا حج گزارد، پاداشش آنست كه خدا كه وی را به بهشت درآورد و هر كس برای مردم حج گزارد، پاداش وی روز قیامت‏برعهده مردم خواهد بود. (بحار الانوار ج ۹۶ ۲۴ )
۱۱- روزه ایام تشریق در منی
سئل الصادق علیه السلام لم كره الصیام فی ایام التشریق؟ فقال:
لان القوم زوار الله و هم فی ضیافته و لا ینبغی للضیف ان یصوم عند من زاره و اضافه.
از امام صادق -علیه السلام- سئوال شد:
چرا روزه ایام تشریق «۱۱ - ۱۲ - ۱۳ ذی حجهٔ‏» نامطلوب است. حضرت فرمود: زیرا مردم، زائران خدا و مهمان وی هستند. و شایسته نیست كه مهمان در نزد میزبان و كسی كه به دیدارش رفته روزه بگیرد. (بحار الانوار ج ۹۶ ۳۴ )
۱۲- حج‏ یا جهاد
الصادق -علیه السلام- انه قال:
ما سبیل من سبیل الله افضل من الحج الا رجل یخرج بسیفه فیجاهد فی سبیل الله حتی یستشهد.
امام صادق -علیه السلام- فرمود:
هیچ راهی از راههای خدا برتر از حج نیست مگر اینكه مردی شمشیر بردارد و در راه خدا جهاد كند تا شهید گردد.
(بحار الانوار ج ۹۶ ۴۹ )
۱۳- ثواب طواف
عن النبی صلی الله علیه و اله و سلم انه قال:
من طاف بهذا البیت اسبوعا و احسن صلاهٔ ركعتیه غفرله.
پیامبر اكرم -صلی الله علیه و آله- فرمود:
هركس هفت‏بار به دور این خانه طواف كند و دو ركعت نماز طواف را بخوبی انجام دهد. گناهش آمرزیده شود.
(بحارالانوار ج ۹۶ ۴۹ )
۱۴- حج و تجدید میثاق
قال ابو جعفر علیه السلام والحجر كالمیثاق و استلامه كالبیعهٔ و كان اذا استلمه قال:
اللهم امانتی ادیتها و میثاقی تعاهدته لیشهدلی عندك بالبلاغ.
امام باقر -علیه السلام- فرمود:
حجرالاسود مثل یك پیمان است و دست كشیدن بر آن چون بیعت [با خدا] است وقتی حضرت دست‏بر حجرالاسود می‏كشید می‏فرمود: خدایا! امانتم را ادا كردم. میثاق خود را تجدید كردم، تو گواه باش كه من وظیفه‏ام را بپایان رساند.
(بحار الانوار ج‏۹۶ ۴۸ )
۱۵- اهمیت‏حج
عن ابی عبدالله -علیه السلام- قال:
لایزال الدین قائما ما قامت الكعبهٔ.
اما صادق -علیه السلام- فرمود:
تا كعبه برپاست، دین برپاست. (بحار الانوار ج ۹۶ ۵۷ )
۱۶- فلسفه نام كعبه
عن ابی جعفر -علیه السلام- قال:
قلت له: لم سمی البیت العتیق؟ قال: لانه حر عتیق من الناس و لم یملكه، احد.
از امام باقر -علیه السلام- سؤال شد، چرا كعبه را بیت العتیق نامیده‏اند؟
فرمود: زیرا این خانه آزاد است و رها شده و در ملكیت هیچ كس درنیامده است. (بحارالانوار ج ۹۶ ۵۹ )
۱۷- مثلث مقدس
عن ابی عبدالله -علیه السلام- قال:
ان الله عزوجل حرمات ثلاث لیس مثلهن شی‏ء كتابه و هو حكمه و نوره
و بیته الذی جعله قبلهٔ للناس لایقبل من احد توجها الی غیره و عترهٔ نبیكم.
امام صادق -علیه السلام- فرمود:
خدای عزوجل سه ناموس محترم و مقدس دارد كه هیچ چیز به حرمت آن نرسد.
كتابش كه فرمان او و نور اوست و خانه‏اش كه آنرا قبله مردم قرار داده و توجه به جایی غیر آن از هیچ‏كس پذیرفته نیست و عترت پیامبر شما. (بحار الانوار ج‏۹۶ ۶۰ )
۱۸- نذر كعبه
عن علی -علیه السلام- قال:
لو كان لی وادیان یسیلان ذهبا و فضهٔ ما اهدیت الی الكعبهٔ شیئا لانه یصیر الی الحجبهٔ دون المساكین.
امام علی -علیه السلام- فرمود:
اگر دو رودخانه مواج از طلا و نقره داشته باشم هیچ چیز به كعبه اهدا نخواهم كرد، زیرا به پرده‏داران «ناشایست‏» می‏رسد نه به مساكین و مستمندان. (بحارالانوار ج ۹۶ ۶۷ )۱۹- امنیت‏حرم
عن عبدالله بن سنان، عن ابی عبدالله -علیه السلام- قال قلت:
ارایت قوله «و من دخله كان امنا» (۳) البیت عنی اوالحرم؟ قال:
من دخل الحرم من الناس مستجیرا به فهو امن و من دخل البیت من المؤمنین مستجیرا به فهو امن من سخط الله و من دخل الحرم من الوحش و السباع و الطیر فهو امن من ان یهاج او یؤذی حتی یخرج من الحرم.
عبدالله بن سنان گوید به امام صادق -علیه السلام- گفتم:
بفرمایید منظور از آیه «و من دخله كان امنا» چیست؟ كعبه مورد نظر است‏یا حرم؟ فرمود: هر كس از مردم به حرم پناه آورد در امان است. هركس از مؤمنین بر حرم پناه آورد از خشم خدا در امان است و هر حیوان وحشی و درنده و پرنده‏ای كه داخل حرم شود. در امان است از ارعاب و اذیت تا از آن بیرون رود. (بحار الانوار ج ۹۶ ۷۴ )
۲۰- چهار شهر برگزیده
قال رسول الله صلی الله علیه و آله ان الله اختار من البلدان اربعهٔ فقال عزوجل: و التین والزیتون و طور سینین و هذا البلد الامین. و التین المدینهٔ و الزیتون بیت المقدس و طور سینین الكوفهٔ و هذا البلد الامین مكهٔ.
رسول خدا -صلی الله علیه و آله- فرمود:
خداوند از شهرهای چهار شهر برگزیده است و فرموده: والتین و الزیتون و طور سینین و هذا البلد الامین. منظور از تین مدینه و منظور از زیتون بیت المقدس است و مقصود از طور سینین كوفه و مقصود از این شهر امن، مكه معظمه است.
(بحار الانوار ج ۹۶ ۷۷ )
۲۱- حج از مال حرام
قال ابو جعفر علیه السلام لایقبل الله عزوجل حجا و لاعمرهٔ من مال حرام
امام باقر -علیه السلام- فرمود: خداوند عزوجل، حج و عمره از مال حرام را قبول نمی‏كند. (بحارالانوار ج ۹۶ ۱۲۰ )
۲۲- آداب حج
عن ابی جعفر قال:
ما یعبؤ بمن یؤم هذا البیت اذا لم‏یكن فیه ثلاث خصال:
ورع یحجزه عن معاصی الله و حلم یملك به غضبه و حسن الصحابهٔ لمن صحبه.
امام باقر -علیه السلام- فرمود:
كسی كه قصد این خانه می‏كند اگر سه خصلت نداشته باشد، مورد اعتنا قرار نخواهد گرفت:
۱- ورعی كه او را از گناهان بازدارد.
۲- بردباری كه جلو خشمش را بگیرد.
۳- حسن معاشرت با همراهان.
(خصال ج ۱ ۹۷ و بحار الانوار ج ۹۶ ۱۲۱ )
۲۳- معافیت‏بانوان در مناسك حج
عن ابی جعفر علیه السلام قال:
لیس علی النساء اجهار التلبیهٔ و لاالهرولهٔ بین الصفا و المروهٔ ولااستلام الحجر الاسود و لادخول الكعبهٔ و لاالحلق انما یقصرون من شعورهن...
امام باقر -علیه السلام- فرمود:
برای زنان در حج این امور لازم نیست:
۱- بلند گفتن لبیك
۲- هَروَله بین صفا و مروه [كه نوعی دویدن است)
۳- دست كشیدن بر حجرالاسود
۴- ورود به كعبه ۵
۵- سرتراشیدن، تنها باید قدری از موی خود را كوتاه كنند.
(بحارالانوار ج ۹۶ ۱۸۹ )
۲۴- توزیع و رحمت در اطراف كعبه
عن ابی عبدالله -علیه السلام- قال:
لله تبارك و تعالی حول الكعبهٔ عشرون و مائهٔ رحمهٔ منها ستون للطائفین و اربعون للمصلین و عشرون للناظرین.
امام صادق -علیه السلام- فرمود:
خداوند تبارك و تعالی در پیرامون كعبه صد و بیست ‏بخش رحمت دارد؛ شصت قسمت آن برای طواف كنندگان، چهل قسمت ‏برای نمازگزاران، و بیست قسمت ‏برای ناظران كعبه است. (بحارالانوار ج ۹۶ ۲۰۲ )
۲۵- حجر اسماعیل
قال ابوعبدالله علیه السلام ان اسماعیل دفن امه فی الحجر و جعل له حائطا لئلا یوطا قبرها.
امام صادق -علیه السلام- فرمود:
اسماعیل -علیه السلام- مادرش را در حجر دفن كرد و برای آن دیواری قرار داد تا قبرش زیر گامها قرار نگیرد.
(بحار الانوار ج ۹۶ ۲۰۴ )
۲۶- ۳۶۰ طواف
عن ابی عبدالله -علیه السلام- قال:
یستحب ان تطوف ثلاث مائهٔ و ستین اسبوعا عدد ایام السنهٔ فان لم تستطع فما قدرت علیه من الطواف.
امام صادق -علیه السلام- فرمود:
مستحب است كه ۳۶۰ طواف به تعداد روزهای ایام سال به جای آوری، اگر نتوانستی هر قدر كه ممكن شد طواف كن.
(بحار الانوار ج ۹۶ ۲۰۴ )
۲۷- دست كشیدن بر ركن حجرالاسود
قال رسول الله صلی الله علیه و آله طوفوا بالبیت واستلموا الركن فانه یمین الله ارضه یصافح بها خلقه.
پیامبر خدا -صلی الله علیه و آله- فرمود:
دور خانه خدا طواف كنید، ركن «حجر الاسود» را دست ‏بسائید، زیرا به منزله دست است ‏خدا در زمین است كه با بندگانش دست می‏دهد. (بحار الانوار ج‏۹۶ ۲۰۲ )
۲۸- نماز در مسجد الحرام
عن الباقر -علیه السلام- قال:
صلاهٔ فی المسجد الحرام افضل من مائهٔ الف صلاهٔ فی غیره من المساجد.
امام باقر -علیه السلام- فرمود:
یك نماز در مسجد الحرام از صد هزار نماز در مساجد دیگر برتر است. (بحار الانوار ج‏۹۶ ۲۴۱ )
۲۹- آب زمزم
قال رسول الله صلی الله علیه و آله ماء زمزم شفاء لما شرب له
پیامبر اكرم -صلی الله علیه و آله- فرمود:
آب زمزم به هر قصدی بنوشد برای آن شفاست. (بحار الانوار ج‏۹۶ ۲۴۵ )
۳۰- دعا در عرفات
عن الرضا -علیه السلام- قال: كان ابو جعفر یقول:
ما من بر و لا فاجر یقف بجبال عرفات فیدعو الله الا استجاب الله له.
اما البر ففی حوائج الدنیا و الاخرهٔ و اما الفاجر ففی امر الدنیا.
امام رضا-علیه السلام- فرمود:
هیچ نیكوكا و بدكاری در كوههای عرفات دعا نمی‏كند مگر اینكه خدا دعایش را می‏پذیرد. دعای نیكوكاران را در حوائج دنیا و آخرت و دعای بدكاران را در كار دنیا می‏پذیرد. (بحار الانوار ج‏۹۶ ۲۵۱ )
۳۱- اهمیت عرفات
عن النبی -صلی الله علیه و آله- قال:
اعظم اهل عرفات جرما من انصرف و هو یظن انه لن یغفرله.
پیامبر اكرم -صلی الله علیه و آله- فرمود:
گناه كسی از همه بزرگتر است كه از عرفات برگردد و خیال كند آمرزیده نخواهد شد. (بحار الانوار ج ۹۶ ۲۴۸ )
۳۲- ثواب رمی شیطان
عن ابی عبدلله -علیه السلام- فی رمی الجمار قال:
له بكل حصاهٔ یرمی بها تحط عنه كبیرهٔ موبقهٔ.
امام صادق -علیه السلام- درباره رمی جمرات فرمود:
با هر سنگریزه‏ای كه حاجی می‏زند یك گناه كبیره هلاكت‏بار از وی فرو می‏ریزد. (بحار الانوار ج ۹۶ ۲۷۳ )
۳۳- فلسفه رمی
عن علی بن جعفر عن اخیه موسی -علیه السلام- قال:
سئلته عن رمی الجمار لم جعل قال:
لان ابلیس اللعین كان یتراءی لابراهیم -علیه السلام- فی موضع الجمار. فرجمه ابراهیم -علیه السلام- فجرت السنهٔ بذلك.
علی بن جعفر می‏گوید: از امام كاظم -علیه السلام- پرسیدم: چرا رمی جمرات واجب شده است؟
فرمود: چون ابلیس لعین در جایگاه این سنگها برای ابراهیم -علیه السلام- ظاهر شد و آن حضرت او را سنگسار كرد، این كار در حج ‏سنت ‏شد. (بحار الانوار ج ۹۶ ۲۷۳ )
۳۴- قربانی حج
قال علی بن الحسین -علیه السلام- فی حدیث له:
اذا ذبح الحاج كان فداه من النار.
امام سجاد -علیه السلام- در ضمن یك حدیث فرمود:
وقتی حاجی قربانی را ذبح كند در برابر آتش جهنم فدیه او خواهد بود. (بحار الانوار ج ۹۶ ۲۸۸ )
۳۵- دفن مو در منی
عن جعفر عن ابیه -علیه السلام- قال:
ان الحسن و الحسین كانا یامران بدفن شعورهما بمنی.
امام باقر -علیه السلام- از پدرش نقل كرده است كه حضرت فرمود:
امام حسن و امام حسین علیهم السلام دستور می‏دادند موهایشان در منی دفن گردد. (بحار الانوار ج ۹۶ ۳۰۲ )
۳۶- زیارت پیامبر صلی الله علیه و آله
عن النبی -صلی الله علیه و آله- انه قال:
من رای [زار] قبری حلت له شفاعتی و من زارنی میتا فكانما زارنی حیا.
پیامبر اكرم -صلی الله علیه و آله- فرمود:
هر كس قبر مرا زیارت كند شفاعت من برای او روا گردد. و هر كس پس از مرگ به زیارت من بیاید گویا در زندگی مرا دیدار كرده است. (بحار الانوار ج ۹۶ ۳۳۴ )
۳۷- وداع كعبه
عن ابراهیم بن محمود قال:
رایت الرضا -علیه السلام- ودع البیت فلما اراد ان یخرج من باب المسجد خر ساجدا ثم قام فاستقبل الكعبهٔ و قال:
اللهم انی انقلب علی ان لا اله الا الله.
ابراهیم بن محمود گوید:
امام رضا -علیه السلام- را در حال وداع كعبه دیدم. وقتی می‏خواست از در مسجد بیرون رود. به سجده افتاد سپس برخاست و رو به كعبه كرد و گفت: خدایا! من با عقیده توحید «لا اله الا الله‏» بازمی‏گردم. (بحار الانوار ج ۹۶ ۳۷۰)
۳۸- حج و رهبری
عن ابی جعفر -علیه السلام- قال:
انما امر الناس ان یاتوا هذه الاحجار فیطوفو بها ثم یاتونا فیخبرونا بولایتهم و یعرضوا علینا نصرهم.
امام باقر -علیه السلام- فرمود:
مردم مامور شده‏اند بیایند دور این سنگها طواف كنند سپس نزد ما بیایند و اعلام وابستگی و حمایت و یاری نمایند.
(بحار الانوار ج ۹۶ ۳۷۴ )
۳۹- استقبال و مصافحه حاجیان
عن ابی عبدالله علیه السلام من لقی حاجا فصافحه كان كمن استلم الحجر.
امام صادق -علیه السلام- فرمود:
هر كس با حاجی دیدار كند و با او مصافحه نماید گویا بر حجرالاسود دست كشیده است. (بحار الانوار ج ۹۶ ۳۸۴ )
۴۰- ولیمه حج
قال رسول الله صلی الله علیه و آله:
لا ولیمهٔ الا فی خمس فی عرس او خرس او عذار او وكار او ركاز فاما العرس فالتزویج، و الخرس النفاس بالولد و العذار الختان و الوكار الرجل یشتری الدار و الركاز الذی یقدم من مكهٔ.
رسول خدا -صلی الله علیه و آله- فرمود:
ولیمه‏ای نیست مگر در پنج مورد:
۱- در عروسی ۲- در تولد كودك ۳- در ختنه سوران ۴- در خرید منزل ۵- در بازگشت از سفر مكه (بحار الانوار ج ۹۶ ۳۸۴ )

پی‏نوشت‏ها:
۱- آل عمران ۹۷
۲- سورهٔ الذاریات آیه ۵۱
۳- سورهٔ آل عمران آیهٔ ۹۷
كتاب: چهل حدیث
تهیه و تنظیم: محمود مهدی‏پور

منبع : تبیان