بیانیه هزاره و حقوق بین‌المللی اینترنت(۲)

اول ـ تا زمان اجلاس ژنو:
موضع‌گیری‌های عنان به عنوان دبیركل نشان از همراهی او با كشورهای در حال توسعه بود. كوفی عنان كه در ابتدای انتخابش به عنوان شخصی آمریكایی شناخته می‌شد و با حمایت ایالات متحده به دبیرخانه رفته بود پس از انتخاب مجددش به این پست موضع‌گیری‌هایی علیه ایالات متحده داشته است. از جمله آنها می‌توان به جریان جنگ عراق و همچنین مسأله جامعه اطلاعاتی پرداخت. ایالات متحده كه هم اكنون حاكم مطلق محیط اینترنت می‌باشد تصور نمی‌كرد كه حتی كوفی عنان نیز با دیگران همراه شده و بر لزوم تحولات در این عرصه تأكید نماید. وی ضمن اظهارنظری بیان داشت: بسیاری از آنچه هم‌اكنون در روی محیط وب قرار دارد با نیازهای اصلی مردم فاصله‌های عمیقی دارد. فعالیت‌های وی به همراه دبیركل ITV و همراهی كشورهای در حال توسعه بسیار مؤثر بود تا اجلاس ژنو به نتیجه برسد. همچنین پس از آنكه كشورهای آفریقایی صندوق همبستگی دیجیتال را تشكیل دادند كوفی عنان به حمایت از این مسأله پرداخت و گروه ضربت سازمان ملل درباره جامعه اطلاعاتی نیز نتیجه همدلی عنان با آفریقایی‌ها بود.
دوم ـ گروه WGIG:
گروه كاری حاكمیت بر اینترنت از نتایج اجلاس ژنو به شمار می‌رود. در این اجلاس تصمیم بر این شد تا كلیات موضوع مورد كنكاش و تصویب قرار گرفته ولی مباحث عملیاتی به اجلاس بعدی در تونس محول شود. تیمی كه مسوول آماده‌سازی مباحث عملیاتی شد گروه WGIG بود كه مدیریت آن به عهده كوفی عنان سپرده شد. هر چند بسیاری تصور می‌كردند كه این مسوولیت به عهده دبیركل ITV كه ریاست اجلاس WSIS را در ژنو به عهده داشت سپرده می‌شود لیكن عنان كه توانسته بود اطمینان در حال توسعه‌ها را به خود جلب كند مستقیماً كلیددار WGIG شد. تاكنون گروه كاری مذكور دو اجلاس برگزار كرده. در اجلاس روم دبیركل طی سخنانی از شركت‌كنندگان خواست تا هدف اصلی را از نظرشان دور نكنند و آن هدف كمك به اقصی نقاط دنیاست تا زندگانی آزاد و شایسته‌ای برای خود بسازند. عنان ادامه داد: هر آنچه می‌كنید باید كمكی باشد به توسعه انسانی. همراهی دبیركل با كشورهای در حال توسعه در مباحث توسعه و همچنین ایده‌های آنها درباره جامعه اطلاعاتی به همراه دلایل دیگر وی را تا حد استیضاح از پست دبیركلی نیز پیش برد و كم مانده بود به عنوان اولین دبیركلی كه مسأله استیضاح برای او مطرح می‌شود در تاریخ ماندگار گردد. لیكن اینجا نیز حمایت در حال توسعه‌ها و حتی اروپایی‌ها او را ماندنی كرد.
سوم ـ اجلاس تونس:
به نظر می‌رسد نقش محوری عنان در تونس نیز حفظ شود. وزنه دبیركلی كه هم‌اكنون مورد حمایت كشورهای در حال توسعه است از هم اینك به نفع همین كشورها سنگینی می‌كند وی در یك موضع‌گیری آشكار اعلام كرد: آینده اینترنت آنقدرها هم در دست كشورهای توسعه‌یافته نیست چرا كه بازارهای آنها اشباع شده است. عنان اضافه كرده است: آینده اینترنت در گرو رسیدن به میلیون‌ها انسانی است كه در جهان در حال توسعه هستند و هنوز انقلاب اطلاعاتی به آنها نرسیده است. به هر نحو كشورهای گروه جنوب امید فراوانی دارند تا با تلاش‌های خود و همچنین همراه داشتن دبیركل نتایج مثبتی از اجلاس تونس به دست آورند.
دیگر تلاش‌های سازمان ملل درباره جامعه اطلاعاتی:
هر چند اجلاس سران جامعه اطلاعاتی در سال ۲۰۰۳ به خوبی برگزار گردید ولی واقعیت آن است كه این همه ناشی از تلاش چندین ارگان بین‌المللی و از آن جمله سازمان ملل متحد می‌باشد چنانچه گذشت یكی از ركن‌های اصلی این تلاش دبیركل سازمان ملل بود. ولی علاوه بر او دیگر تلاش‌هایی نیز صورت گرفت كه از آن جمله می‌توان به تلاش‌های برنامه توسعه ملل متحد اشاره كرد. یونیرو در نیمه اول دهه ۱۹۹۰ برای توسعه زیرساخت‌ها تا حدود ۳۰ میلیارد دلار برای ارتباطات دور كمك كرده است. وقتی سال ۱۹۹۵ را با شرایط كنونی مقایسه كنیم زحمات فراوانی كه در این زمینه كشیده شده است بیشتر آشكار خواهد شد در سال ۱۹۹۵ ضریب نفوذ تلفن در كشورهای كمتر توسعه‌یافته یك خط تلفن برای هر ۳۵۰ نفر بود در سال ۱۹۹۸ در كل جهان مجموع ۸۴۴ میلیون خط تلفن وجود داشت حال آنكه این میزان در سال ۲۰۰۳ به یك میلیارد و یكصد و چهل و هفت خط رسید. وقتی آمار منفی رشد زیرساخت ارتباطات دور یعنی تلفن در ایالات متحده و كانادا را در كنار پیشرفت‌های سریع برخی دول در حال توسعه بگذاریم مشاهده این تحولات هر چه بیشتر ما را در این تلاش‌ها واقف خواهد كرد.
نیروی ضربت سازمان ملل نیز چنانچه قبلاً اشاره شد برای جامعه اطلاعاتی تشكیل شده و تلاش‌های مثمر ثمری در برگزاری اجلاس ژنو انجام داده است. این مسأله به پیشنهاد اتحادیه آفریقا به وقوع پیوست.
قصد اصلی سازمان ملل یافتن جایگاهی مناسب در مناسبات مربوط به ICT جهانی بود. این سازمان به عنوان تنها سازمان عام جهانی به خوبی دریافته بود كه قرن آتی كاملاً با تمدن اطلاعاتی در هم آمیخته است. به همین خاطر تلاش می‌كرد تا سهمی از این عرصه را به خود اختصاص دهد. در این میان هر چند ایالات متحده موافق نبود تا حاكمیت خود را بر اینترنت از دست بدهد لیكن همصدا شدن در حال توسعه‌ها و همچنین واقعیت پلورال اینترنت برای رشد و پیشرفت آن و البته بازارهای دول در حال توسعه كه ایالات متحده نمی‌خواست آنها را از دست دهد همگی دست به دست هم داد تا زمینه برای سازمان ملل فراهم شود.
بروز شكاف بین فقیر و غنی مسأله جدیدی نیست ولی جامعه اطلاعاتی موجب شد تا این شكاف به عمیق‌ترین میزان خود در سال‌های اخیر برسد. از این رو تمامی كشورها و البته در رأس آنها سازمان ملل متحد به فكر افتادند تا این وضعیت را كمی بهبود بخشند. بدون شك سازمان ملل در زمینه اجلاس‌های سران نقشی انكارناپذیر داشته و هم‌اكنون نیز مدیریت تحولات را بر عهده گرفته و امیدوار است در سال جاری میلادی و در تونس وضعیت را هر چه بیشتر مساعد گرداند.
جامعه اطلاعاتی و نقش آن در جامعه جهانی:
دگرگونی وسایل ارتباطی و پیشرفت‌های چشمگیری كه در این عرصه به وجود آمد نوعی بازشناسی درباره آنها را ضروری ساخته است. پس از اینكه در سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ اولین اندیشه‌ها درباره ایجاد جامعه اطلاعاتی رونق یافت آماده‌سازی جهان برای این تمدن جدید شكل محكم‌تری به خود گرفت. اولین تفكرات در آثار چند اقتصاددان و جامعه‌شناس دانشگاه‌های ایالات متحده به خصوص فرتیز ماكاروپ و دانیل بل مشاهده می‌گردد. تفاوت عمده جامعه اطلاعاتی با جامعه صنعتی در آن بود كه كارگران اطلاعاتی جای كارگران صنعتی را گرفتند چنانچه حتی یك طبقه جدید معرفتی كه دانش‌مدار بود و بر پایه دانایی خلق شده است نیز پدید آمد.
تفاوت دیگر این دو جامعه در آن بود كه یك ساختار تكنولوژی فكری در كنار تكنولوژی صنعتی ایجاد كرد كه به مراتب كارآمدتر و مفیدتر نیز عمل می‌نماید. جامعه اطلاعاتی نیز به فراخور خود ملزوماتی دارد. همان قدر كه كارخانه‌های جامعه صنعتی به وسیله مواد اولیه مختلف به كار می‌افتند عنصر اصلی مورد استفاده در جامعه اطلاعاتی نیز، اطلاعات بسته‌بندی شده و طبقه‌بندی شده (ICT) می‌باشد.
تفكرات ابتدایی درباره جامعه اطلاعاتی، آن را جامعه پساصنعتی می‌خواند و از نظر آنها جامعه جدید یك شیوه جدید اقتصادی نبود بلكه وسیله‌ای برای غلبه بر پیچیدگی‌هایی بود كه هر روز در حال افزایش بود.
علاوه بر آن مسأله مهمی كه در جامعه اطلاعاتی وجود دارد امكان ایجاد حق ارتباط به واسطه آن است. اكنون و پس از یك دوره طولانی ارتباطات یك سویه، فناوری‌های جدید امكان ارتباط دوسویه را فراهم آورده است. دو نوع مهم تكنولوژی‌های نوین یعنی تلفن سیار و اینترنت جایگاه رفیعی را به خود اختصاص داده‌اند ولی ارتباطات دوسویه‌ای كه به واسطه آنها و علی‌الخصوص اینترنت سازماندهی می‌شود وضعیت جالب توجهی را فراهم كرده كه تاكنون هیچ گاه برای بشر فراهم نبوده است.
سازمان ملل نیز با توجه به همه این ویژگی‌ها تصمیم گرفته است تا آنجایی كه می‌تواند به قانونمندی این شبكه كمك نماید. اجلاس WSIS نمونه بارز این تلاش‌هاست. كه در آن سران كشورها حاضر شدند. چون فناوری‌ اطلاعات ترجمان جدید ثروت و قدرت است و این دو مؤلفه بسیار مهم بوده و به ایجاد یك جهان چندقطبی و چندوجهی كمك می‌نمایند از این رو فراهم آوردن مجمعی از وزرای اقتصاد یا وزرای ارتباطات كافی نبود به همین خاطر بود كه تصمیم گرفته شد مستقیماً از سران دعوت گردد. علاوه بر آن دور هم جمع كردن سران فرصتی را پدید می‌آورد تا آنها را در جریان اهمیت و اعتبار قضیه قرار داد و حساسیت‌های بیشتری را برای آن ایجاد نمود. سازمان ملل هم اكنون امیدوار است تا اجلاس تونس در سال جاری میلادی نیز با موفقیت به انجام رسد كه در این صورت وظیفه مذكور به نحو احسن به انجام خواهد رسید

منبع : خبرگزاری ایلنا