جنبشی که با تیزبینی یک خبرنگار آغاز شد

حلزون به آهستگی راه می‌‌رود تا ما از یاد نبریم که سرعت و شلوغی دنیای اطرافمان را خودمان ایجاد کرده ایم و چند سالی است که خودمان هم اسیر چنگال پرقدرت آن شده‌ایم. سرعتی که تا چند سال پیش از این، آرزویمان بود و حالا بلای جانمان شده است...
این حلزون، نماد جنبشی است که اولین بار توسط کارلو پترینی به منظور مخالفت با Fast food طراحی شد و در حال حاضر بیش از ۸۳ هزار عضو در ۱۲۲ کشور دنیا دارد. درسال ۲۰۰۴ این سازمان اقدام به تاسیس دانشگاه علوم گاسترونومیک در شهر پولونزو و کولورونوی ایتالیا کرد که کارلو پترینی و ماسیمو مونتاناری این دو دانشگاه را هدایت می‌کنند.
کارلوپترینی که یک خبرنگار ایتالیایی است، به مناسبت حرفه‌‌ای که داشت توسط سردبیر روزنامه‌اش مامور می‌شود درباره Fast food‌ها تحقیقاتی به عمل آورد. او در این مسیر پر پیچ و خم متوجه می‌شود خودش به واسطه شغل پر استرس و هیجانی‌اش بیش از هر کس دیگری قربانی خوردن Fast food‌ها است بنابراین لحظه‌‌ای به خودش می‌آید و متوجه می‌شود او نیز سال‌هاست بدون اینکه متوجه باشد در این گرداب رقابت و سرعت گرفتار آمده و شاید اگر زود دست به کار نشود برای همیشه سلامتی خود را از دست بدهد. این بود که با کمک چند تن از دوستان و همفکرانش هم‌زمان با افتتاح شعبه مک دونالد در رم، دست به یک اقدام نمادین می‌زند و با انتشار مقاله و ایراد چند سخنرانی آغاز به کار جنبش آهسته خوری را اعلام می‌دارد. البته امکانات مالی محدود و پشتیبانی ضعیف مردم و دولت و البته مخالفت و تهدید‌های صریح و بی‌وقفه صاحبان صنایع Fast Food در همان ابتدا به کارلو و همقطارانش می‌فهماند که قدم در راهی پر خطر نهاده‌اند اما از آنجایی که حرف دل لاجرم بر دل می‌نشیند، در کمال تعجب مردم و به خصوص دانشگاهیان استقبال گسترده‌‌ای از چارچوب فکری او به عمل می‌آورند و این انگیزه‌‌ای بود برای وی تا به سرعت افکارش را به صورت اساسنامه‌‌ای مدون درآورد.
او از همان ابتدا براین باور بود که تنها حرف زدن و نصیحت کردن کاری از پیش نمی‌برد و برای نیل به هدف اصلاح الگوی خوردن لازم است جنبشی سازمان یافته تاسیس شود تا هر کدام از افراد درگیر در آن، به‌‌عنوان عضوی فعال عمل کنند. به این ترتیب هرکس ضمن تلاش برای اصلاح روش غذا خوردن خود سعی خواهد کرد عزیزان، دوستان و اطرافیانش را نیز به سمت این الگوی آرمانی هدایت کند.
● لذت بردن حق ماست
اعضای جنبش آهسته‌خوری معتقدند که لذت بردن، حق اولیه و مسلم هرانسانی است بنابراین برای اینکه بتوانیم از غذا خوردن لذت ببریم، لازم است از قوانینی که این امر را میسر می‌سازد، تبعیت کنیم. خوشبختانه این قوانین شفابخش به وفور در سنت‌های فرهنگی و آداب مذهبی ما یافت می‌شود و وظیفه ما تنها عمل کردن و و ترویج آنهاست.
یک جمله معروف آنها این است که رابطه محکمی بین بشقاب شما و سیاره‌‌تان وجود دارد. غذای آهسته چیزی نیست مگر، غذای خوب و پاک! شما تنها در صورتی می‌توانید به آن دست پیدا کنید که رفتارتان با کره خاکی خوب، پاک و البته منصفانه باشد.
● چاقی، آب گل آلود
متاسفانه با روند روبه رشد چاقی در جهان به تازگی شاهد به بازار آمدن رژیم‌هایی بسیار نامتعارف و گاهی عجیب و غریبی هستیم که همگی در این واقعیت تلخ مشترک هستند و آن به سرعت لاغر شدن است. در واقع این رژیم‌ها نیز اسیر سرعت خواهی بشر هیجان زده و عجول شده‌اند. در این رژیم‌های غیر علمی به راحتی مقادیر کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها دستکاری می‌شود و در انتها برای دادن یک وجهه خوب به آن از بیمار درخواست می‌شود به مقدار زیاد سبزیجات و میوه‌جات مصرف کند. گویی طبیعت می‌تواند این دستکاری‌های نابه‌خردانه و غیرمنصفانه را با اضافه کردن سبزی‌ها و میوه‌ها نادیده گرفته و سلامتی را به شما هدیه کند؟! این دستکاری‌ها گاهی تا به آنجا پیش می‌رود که خوردن سبزیجات و میوه جات نیز شاید به جرم افزایش اشتها یا لذت بردن بیمار از غذا خوردن حذف شده و به جای آن بیمار مجبور می‌شود چند قرص و کپسول مولتی ویتامین و امگا تری و زینک سولفات را هر روز به صورت منظم میل کند.
البته با این ‌آش شله‌قلمکاری که برای بیمار بیچاره و از همه جا بی‌خبر طبخ شده بدون شک یک کاهش چند کیلویی در ماه‌های اول دیده خواهد شد اما تنها عده اندکی از پزشکان می‌توانند ادعا کنند که کاهش وزن بیمار با در نظر گرفتن وضعیت سلامتی وی انجام شده و ثمره نهایی انحراف بیمار از محور سلامتی نیست.
متاسفانه اغلب این رژیم‌ها لذت نبردن از غذا خوردن و حتی ایجاد نوعی تنفر از خوردن را هدف خود می‌دانند و در این میان سلامتی کمترین چیزی است که فدای کم شدن وزن می‌شود.
● در جستجوی سلامت از دست رفته
با این وجود قریب به ۱۰۰ درصد تحقیقات انجام شده روی میزان اثر بخشی این رژیم‌های لاغری در دراز مدت ثابت کرده‌اند که هیچ کدام از آنها نتوانسته‌اند لاغر شدن را حتی برای یک سال تضمین کنند و این می‌تواند پایانی بر تلاش تمامی افرادی باشد که هنوز تصور می‌کنند که می‌شود بدون توجه به قوانین طبیعت و به زور و سریع لاغر شد.
تاکید جنبش آهسته خوری بر مزه خوب غذاست. البته نه هر غذایی بلکه غذایی که سالم به دست بیاید. به این معنا که تهیه آن به محیط ‌زیست آسیب نرساند و حیوانات و گیاهان را آزار ندهد.
هرکس که عضو این جنبش می‌شود، نباید خود را به هر دلیل صرفا یک مصرف‌کننده بخواند و در فرآیند تولید غذای سالم و خدمت به طبیعت با سایرین شریک نداند. این جنبش به جای کلمه مصرف‌کننده‌‌ها، شرکای تولید را پیشنهاد می‌‌کند. به این معنا که همه ما باید بدانیم غذایی که می‌خوریم چگونه تهیه می‌شود و برای بهبود کیفیت آن تلاش کنیم.
● مزه‌شناسی، حرف آخر
اگر شما از امروز می‌خواهید حداقل اصول این جنبش را در برنامه‌غذایی خود و خانواده‌تان به کار ببندید، توصیه موسسان این جنبش به شما این است که از امروز هر لقمه را با درنگ بیشتری مزه کنید. آنهایی که این توصیه ساده و در عین حال مهم را جدی گرفته‌اند، به این موضوع مهم پی برده‌اند که سال‌هاست به دلایل مختلف غذایشان را بدون چشیدن بلعیده‌اند. غذایی که بدون شک همه ما برای به‌دست آوردنش صبح تا شب را زحمت کشیده و به عشق خوردن آن سختی زیادی را تحمل کرده ایم اما بدون کمترین لذتی و صرفا برای پر کردن شکم می‌بلعیم.
شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که اعتقاد دارند ما غذا را به خاطر سلامتی و نه برای مزه یا لذت می‌خوریم. در این صورت باید به شما گوشزد کنیم که آیا از سرعت پیشرفت دانش بیوشیمی و تغذیه آگاه هستید؟ آیا این سرعت زیاد معنایی جز این دارد که بسیاری از اطلاعات و دانش ما در مورد ریزمغذی‌ها و ویتامین‌ها که امروز روی آنها قسم می‌خوریم فردایی نه چندان دور یا به کلی عوض خواهند شد و یا غلط انگاشته می‌شوند. همان‌طور که اطلاعات دهه ۱۹۸۰ بازیچه بچه مدرسه‌ای‌های ما قرار گرفته‌اند. به این ترتیب آیا جرات می‌کنید جان عزیز تان را دو دستی تقدیم انسان دانش پژوهی بدهید که تنها ابزارش در کشف دانش آزمودن و خطا کردن است یا بهتر می‌بینید تا بهتر شدن اوضاع اعتصاب غذا کنید؟
ناامید نشوید. با اینکه بشر نادانسته‌های زیادی از دنیای پیرامونش دارد اما این به آن معنا نیست که از عهده تغذیه سالم و حفظ سلامتی‌اش بر نمی‌آید. کما اینکه تا به حال در این چند هزار سال اخیر به خوبی از این امر سربلند بیرون آمده است. به گونه‌ای که همگی بر این واقعیت صحه می‌گذاریم که نسل قبل از ما سالم‌تر بوده‌اند. به راستی راز این سلامتی در چیست؟ بی‌شک مزه‌ها یکی از اصلی ترین نکات در این امر هستند.
● حمایت از تنوع زیستی
تنها کسی می‌تواند ادعا کند که به معنای واقعی از غذایی که می‌خورد، لذت می‌برد که مطمئن شود غذا خوردن او نه تنها به برهم خوردن محیط زیست منجر نمی‌شود بلکه حتی در بهبود آن نیز موثر است. امروزه نظریه‌پردازان این جنبش تلاش می‌کنند راه‌هایی برای درگیر کردن تمامی افراد با این تلاش جهانی پیدا کنند. برخی از اهداف تعیین شده عبارتند از:
▪ ترویج مصرف غلات
▪ توجه به مزه‌ها و ترویج مزه‌شناسی
▪ ترویج مصرف غذا‌های بومی به جای غذاهای شناخته نشده خارجی
▪ کاهش مراحل آماده‌سازی غذاها برای سالم‌تر کردن و طبیعی کردن هرچه بیشتر مواد غذایی
▪ آگاهی مردم از عوارض Fast food برای سلامتی خود و خانواده هایشان
▪ آگاه ساختن مردم از مراحل تولید و افزودن مواد مضر به غذاهای آماده
▪ آگاهی عامه مردم خصوصا ساکنین شهرها از زیان‌های کشاورزی صنعتی
▪ دستکاری‌های ژنتیکی کشاورزی و دامپروری
▪ تبیین سیاست‌هایی برای گسترش کشاورزی خانگی
▪ توسعه تولید و مصرف هر چه بیشتر محصولات ارگانیک
▪ کاهش مصرف سموم آفت کش در کشاورزی
▪ آگاه ساختن عامه مردم از فواید آشپزی در منزل و تاثیرات روان‌شناختی آن بر پایداری روابط عاطفی بین اعضای خانواده
▪ آموزش باغبانی به دانش آموزان و زندانیان
در حال حاضر این سازمان به صورت غیر متمرکز اداره شده و شعباتی در سراسر دنیا دارد. از جمله کشور سوئیس(از سال ۱۹۹۵)، آلمان (از سال ۱۹۹۸)، نیویورک (از سال ۲۰۰۰)، ژاپن (از سال ۲۰۰۵) و اخیرا انگلستان اما همچنان از این جنبش در کشور ما خبری نیست و یا شاید هنوز آن قدر بزرگ و قدرتمند نشده است.

اخوان بهبهانی

منبع : روزنامه سلامت