زاد روز خیام

حكیم ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام ( یا خیامی ) نیشابوری ، منجم و ریاضیدان و دانشمند و متفكر بزرگ ، در اوایل قرن پنجم هجری تولد یافت و در زمان سلطان ملكشاه سلجوقی از دانشمندان معروف بشمار میرفت .
خیام در علم طب دست داشته و سنجر پسر ملكشاه را كه به بیماری آبله دچار بوده است درمان كرده .
گرچه مقام ادبی اوست ولی شهرت وی بیشتر بواسطه رباعیات حكیمانه اوست كه به بیشتر زبانهای دنیا ترجمه شده است و بالغ بر ۱۰۰ رباعی می باشد .فیتز جرالد برای اولین بار رباعیات او را بزبان انگلیسی ترجمه كرد . خیام بهمراهی چند تن از دانشمندان در سال ۴۶۵ هجری تقویم را اصلاح كرده كه به تقویم جلالی معروف شده است .از آثار فارسی خیام غیر از رباعیات او « نوروز نامه » و تاریخ و آداب جشن نوروز باقی مانده است .رساله جبر و مقابله كه در سال ۱۸۵۱ میلادی توسط یك دانشمند فرانسوی بزبان فرانسه ترجمه شده از خیام است .عده ای از تذكره نویسان خیام را شاگرد ابن سینا و عده ای دیگر او را شاگرد امام موفق عارف معروف نوشته اند .
مرگ خیام را بین سنوات ۵۱۷ تا ۵۲۰ و بروایتی در حدود سال ۵۳۶ هجری میدانند .
مقبره خیام در نیم فرسنگی نیشابور در صحن « امامزاده محروق » بنا شده است .

حكیم ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری ( بروایت دیگر )
حكیم عمر خیام نیشابوری از ریاضیدانان ، منجمین و شعرای بنام دوره سلجوقی است . گرچه مقام علمی خیام برتر از مقام ادبی اوست ولی شهرت وی بیشتر بواسطه انشا رباعیاتش میباشد كه شهرت جهانی دارد . علاوه بر آنكه رباعیات خیام را باغلب زبانهای زنده ترجمه نموده اند فیتز جرالد رباعیات او را بزبان انگلیسی ترجمه كرده است كه بیشتر مایه اشتها روی در غرب گردیده . حكیم عمر خیام در دوره سلطنت ملكشاه سلجوقی و در زمان وزارت خواجه نظام الملك اصلاح تقویم كرد . وی در ریاضیات ، علوم ادبی ، دینی و تاریخی استاد بود . آثاری كه از خیام باقی است ؛ نوروزنامه ، روضه القلوب و چند اثر دیگر میباشد . عده ای از تذكره نویسان خیام را شاگرد ابن سینا و عده دیگر او را شاگرد امام موفق عارف معروف نوشته اند . وی بالغ بر ۱۰۰ رباعی سروده است . مرگ خیام را بین سنوات ۵۱۷-۵۲۰هجری میدانند كه در نیشابور اتفاق افتاد . وی را در امامزاده محروق دفن نمودند .

منبع : وبلاک من