قدر دان اساتید خود باشید

تاریخ دندانپزشکی دارای قدمتی طولانی است و روش‌های درمان درد دندان در ادوار مختلف و کشورهای گوناگون بنا بر سنت‌ها و امکانات‌شان متفاوت بوده است. در ایران عزیزمان تا قبل از سال ۱۳۱۳ که آغاز تحول علمی کار دندانپزشکی است، نحوه کار و وسایل آن جنبه غیرعلمی و ابتدایی داشته است. در راه خدمت و اعتلای دندانپزشکی کشورمان اساتید به نامی چون مرحوم دکتر حسین نواب و برخی شاگردان‌شان در ذهن ماندگار شدند، دکتر جعفر دادمنش نیز از دندانپزشکانی است که می‌توان او را از اولین‌های پروتز دانست. دکتر دادمنش‌ در گفتگویی با سپید از تلاش‌های چشمگیر استادش دکتر نواب می‌گوید.
▪ آقای دکتر از یک معرفی شروع کنیم.
ـ جعفر دادمنش هستم و متولد سال ۱۳۱۱ در تبریز. دانشجوی استاد بزرگ دکتر حسین نواب که روح‌شان شاد باشد. ایشان مرا تشویق کردند که توانستم با انگیزه جدی به دنبال علم پروتز بروم و آن را به ایران بیاورم. از سال ۱۳۴۲ که تحصیلاتم در آمریکا تمام شد به ایران آمدم و تا امروز با جدیت مشغول خدمت رسانی هستم
▪ چرا دندانپزشکی را انتخاب کردید؟
ـ بعد از پایان دوران مدرسه و دبیرستان در تبریز کنکور ورودی پزشکی دادم و در همان تبریز قبول شدم، اما چون به مهارت‌های دستی علاقه داشتم در امتحان دندانپزشکی دانشگاه تهران نیز شرکت کرده بودم و از بین این دو دندانپزشکی را با روحیه‌ام سازگار دیدم. در سال ۳۵ از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شده و به محض خاتمه آن وارد خدمت نظام شدم.
ابتدا به مهاباد و سپس به ارومیه رفتم و مدتی هم در وزارت بهداری بودم تا بالاخره خدمتم تمام شد و چون با دانشگاهی در نیویورک مکاتبه داشتم و برگزیده شده بودم به آمریکا رفتم.
▪ چطور شد که به فکر پروتزهای دندانی افتادید؟
ـ مرحوم دکتر نواب استاد مستقیم و مشوق اصلی من برای بهبود اوضاع علمی دندانپزشکی بودند. به همین علت برای اخذ تخصص در رشته پروتزهای دندانی در دانشگاه نیویورک به تحصیل پرداختم و بورد ناسیونال آمریکا و بوردهای ایالتی کالیفرنیا، واشنگتن و مریلند را نیز اخذ کردم. سپس با عشقی که به میهنم داشتم به ایران آمدم تا در کنار استادم در دانشگاه تهران باشم و آنچه آموختم را به همه یاد بدهم.
▪ سال ۴۲ که به ایران آمدید مصادف بود با شروع کار جامعه دندانپزشکان ایران. از آن موقع هم تعریف کنید؟
ـ بله، مرحوم دکتر نواب و دکتر افتخاری و چند استاد دیگر جامعه دندانپزشکان ایران را تاسیس کردند و من و همکارانی چون دکتر مرتضوی، جاوید، طاهرزاده، نیلفروشان و صدرعاملی در پیشبرد اهداف این تشکیلات تلاش فراوان کردیم. حتی اولین سخنرانی علمی را اینجانب انجام دادم و چون در کنگره‌های شیکاگو و نیویورک حضور داشتم، پیشنهاد کردم ما هم کنگره‌ای تشکیل دهیم؛ اساتید پذیرفتند و این کنگره‌های سالانه تا امروز هم انجام می‌شود.
▪ به هر جای گذشته تحصیلم که می‌نگرم مرحوم دکتر نواب در ذهنم می‌آید. ایشان به محض ورودم به ایران از من خواستند در بخش ایشان مشغول کار شوم و من هم به آموزش دانشجویان مشغول شدم، البته به صورت افتخاری.
▪ یعنی پست سازمانی یا استخدامی نگرفتید؟
ـ خیر. وقتی به حضور رییس دانشکده رسیدم دکتر محسن سیاح حتی سر خود را بلند نکردند و اظهار داشتند پست سازمانی نداریم. اگر تمایل دارید به صورت افتخاری مشغول شوید و من دو سال به صورت رایگان به آموزش پرداختم تا پست استخدامی گرفتم. تا آن زمان دانشجویان و حتی همکاران با سیستم آرتیکولیترهای سمی- آجاستیبل و روش‌های جدید پروتز دندانی آشنایی نداشتند و تدریس من برایشان تازگی داشت؛ به خصوص که من به همراه اسلاید تدریس می‌کردم و این دگرگونی بزرگی در امر تدریس بود، چراکه تا آن موقع سخنرانی‌های علمی با نمایش اسلاید صورت نمی‌گرفت. یادم هست استاد نواب تا آخر کلاس درس من همیشه حضور داشتند و به من دلگرمی می‌دادند.: از مسوولیت‌های اجرایی‌تان بگویید؟
مسوولیت من معلمی بود. مثل همه با استادیاری و دانشیاری و استادی هر آنچه آموخته بودم را به دانشجویانم آموزش می‌دادم تا مبادا آنها از علم روز دنیای بی‌خبر بمانند. مدیرگروه رشته پروتزهای تحرک فک و صورت هم بودم. مدتی سرپرست آموزشگاه بهداشت دهان و دندان بودم. مسوولیت دوره‌های بازآموزی و تخصصی را برعهده داشتم و تمام آیین‌نامه‌های مربوطه به آنها را تدوین وتهیه کردم. مدتی سرپرست کمیته‌ها و دبیر جامعه دندانپزشکان از سال ۵۶ تا ۵۸ بودم و رییس هیات مدیره انجمن دندانپزشکی و عضو هیات نظام پزشکی مرکز و همچنین دادگاه‌های بدوی انتظامی نظام پزشکی بودم.:از چگونگی تشکیل و سابقه آکادمی پروستودونتیست‌های ایران بگویید. به عنوان یکی از اساتید خوب رمز موفقیت‌‌تان را چه می‌دانید؟
بله، من سه دوره ریاست این آکادمی را برعهده داشتم و به عنوان یکی از علاقه‌مندان این حرفه، مجموعه نکاتی را چه در دوره دانشجویی و چه اشتغال به کار و فعالیت‌های صنفی، رعایت کردم و به آن پایبند بودم؛ از جمله پشتکار، مداومت و پیگیری و دقت در کارها که من در کلاس‌هایم ۵ یا ۶ دقیقه آخر را با دانشجویانم صحبت می‌کنم و می‌گویم کار نیکو کردن از پر کردن است. اگر کاری را شروع کردید تا به سرانجام نرساندید رهایش نکنید.
نکته مهم دیگر که به آنها تذکر می‌دهم سحرخیزی و حضور پیش از موقع در کلاس‌هاست. چه آن موقع که پیاده‌ به دانشکده می‌آمدم قبل از استاد سرکلاس بودم و چه در نیویورک و حتی در تدریسم هم قبل از دانشجویانم سرکلاس بوده‌ام. در حال حاضر که بازنشسته شده‌ام با این سن، ساعت ۴:۳۰ صبح بیدار می‌شوم و پس از۴۰ دقیقه نرمش و صبحانه، به مطب می‌روم و تا پرسنل من برسند کلی به کارهایم رسیده‌ام. به نظر من سحرخیزی تضمین کننده موفقیت است. : پس شما با دانشجویی که دیر می‌رسید چه می‌کردید؟
اجازه حضور در کلاس را به آنها نمی‌دادم. من ساعت ۸:۱۰ در کلاس را می‌بستم. اگر هم دانشجویان می‌گفتند شما با اتومبیل می‌آیید و ما با اتوبوس، من متذکر می‌شدم در دوران دانشجویی‌ام که پیاده می‌آمدم هم قبل از همه بچه‌ها و استاد سر کلاس بودم. البته من قبول دارم شرایط درس خواندن و ورود به دوره‌های تخصصی بسیار ساده‌تر از امروز بود. در حال حاضر چون از نظر نیاز به پزشک و دندانپزشک در وضعیت مطلوبی هستیم، بنابراین رقابت‌ها فشرده شده و چون همه دوست دارند در تهران بمانند و توزیع مناسبی از این جهت وجود ندارد، شرایط سخت شده است. اما در همه دوران‌ها این اصول پاسخ سوال‌اند، پشتکار، پشتکار و دقت، سحرخیزی و طلا دانستن وقت.: شما دوران جنگ و انقلاب هم ایران بودید. از خاطره‌هایتان بگویید.
به جای جبهه رفتن مرسوم بود ما را به شهرهای دانشگاهی مثل شیراز، مشهد، اصفهان و ارومیه می‌فرستادند تا در آنجا برای مدت کوتاهی تدریس کنیم. من به علت صراحت لهجه و نوع تدریسم آنچنان رابطه خوبی با شاگردانم داشتم که این روابط به دوستی‌های عمیق تبدیل می‌شد. از دیگر خاطرات مجروحانی بودند که آسیب‌هایی مانند فک و خرد شدن دندان‌ها داشتند که ما با افتخار به آنها خدمت می‌کردیم.: از زندگی خانوادگی‌تان نگفتید؟
دو فرزند دارم، رامین و رویا که در آمریکا زندگی می‌کنند. هر دو متاهل هستند و در رشته‌های غیرپزشکی تحصیل کردند، چون هیچ علاقه‌ای به پزشکی نداشتند.
▪ به طور معمول سرگرمی شما چه بوده است؟
به بسکتبال علاقه فراوان دارم و همه اعضای تیم بسکتبال ما در حال حاضر پزشک‌اند. رییس هیات بسکتبال آذربایجان غربی بودم. به موسیقی علاقه فراوان دارم. قدیم سنتور می‌زدم ولی امروزه فقط موسیقی گوش می‌دهم.: جایگاه دندانپزشکی ما را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ـ ما به هیچ وجه از دنیا عقب نیستیم و از لحاظ متخصصان، لوازم و مواد مورد نیاز این تکنولوژی و وسایل دندانپزشکی در موقعیت مناسب هستیم. حتی تعدادی از تولیدات داخلی را به پاره‌ای از کشورهای خارج صادر می‌کنیم که بازار خوبی هم دارند. ناگفته نماند که در دندانپزشکی هم تحولات و پیشرفت‌ها مثل سایر رشته‌های علوم و فنون، بسیار سریع است و نباید لحظه‌ای غافل شویم. اخیرا ذرات مواد پرکردگی رزینی دندان‌ها نانومتری است. به این معنی که ذرات این مواد که همرنگ دندان‌ها هم هستند میلیونیم میلی‌متری است. باندینگ دنتیستری که به فارسی می‌توانیم به آن نام دندان‌پزشکی چسبی یا اتصالی بدهیم دگرگونی بزرگ دیگری را ایجاد کرده است. چینی‌ها ترکیبات جدیدی ساخته‌اند که به آنها زیرکونیوم و بومتریوم اضافه شده و در تهیه آنها تکنیک‌های نوعی به کار گرفته می‌شود که تقریبا استحکام فلز را دارند. ما در ایران این مواد را به کار می‌گیریم و مسلما در ساختار آنها هم سهیم خواهیم بود. همین چند روز پیش بود که گفته شد در نانوتکنولوژی ایران در میان کشورهای اسلامی رتبه نخست را حائز شده است.
▪ کلام آخر؟
ـ از دانشجویان عزیز و دندان‌پزشکان جوان می‌خواهم، رموز موفقیتی را که به آنها اشاره کردم هرگز فراموش نکنند و شعار خود قرار دهند. اگر استعداد یا انگیزه لازم را در انتخاب رشته پزشکی با دندان‌پزشکی در خود سراغ ندارند به صرف اینکه عنوان دکترا را یدک بکشند به سراغ این رشته‌ها نروند. پزشکان و دندان‌پزشکانی هستند که با تحمل سال‌ها مرارت و زحمت و احراز درجه دکترا به شغل دیگری پرداخته‌اند. در پزشکی و دندان‌پزشکی ما به هنرستان‌هایی که در آنها درباره شناخت و کاربرد وسایل و دستگاه‌های دندان‌پزشکی تدریس شود نیاز بیشتری داریم و باید جوان‌های خودمان را برای تحصیل در این رشته‌ها رهنمون باشیم. مهندس پزشکی و دندانپزشکی که در کار خود استاد باشد از درآمد خوبی برخوردار است و تاسیس دانشکده‌های مربوطه باید جزو برنامه‌های وزارت بهداشت و علوم و دانشگاه‌ها باشد. توصیه من به دانشجویان رشته دندانپزشکی و همکاران جوان این است که باید در کاری که شروع کرده‌اید دقت، مداومت، پشتکار و از همه بالاتر وجدان‌کاری را در همه حال مدنظر قرار دهید.

منبع : هفته نامه سپید