می‌خواهم بدانم چه هستی

همه آشناها او را که می‌دیدند حدس‌شان را می‌گفتند. عده‌ای با قطعیت می‌گفتند پسر و عده‌ای هم می‌گفتند دختر و هر دسته هم برای خودشان دلایلی داشتند که همه به ظاهرش و غذاهایی که دوست داشت و... برمی‌گشت.
دلش نمی‌خواست بداند که فرزندش چیست. دوست داشت برای خودش و همسرش لحظه‌ای که کودک‌شان به دنیا می‌آید تازگی داشته باشد.
لباس‌های نوزادی مخلوطی از آبی و صورتی بود. هیچ رنگی اتاق نوزادشان را تسخیر نکرده بود و بسیاری از چیزها را چون نمی‌دانستند دختر است یا پسر هنوز نخریده بودند.خوشحال بود و هیجان این ندانستن خوشحالش می‌کرد.
دلش می‌خواست بداند بالاخره عمه کودکش برنده این بازی می‌شود یا خاله‌اش.اما حالا برای بچه دوم از اول دلشان می‌خواست بدانند کودک‌شان چه جنسیتی دارد. دلشان می‌خواست با برنامه بیشتری خرید کنند. دلشان می‌خواست جنس‌شان جور باشد و حتی بدشان نمی‌آمد که می‌توانستند کاری کنند که فرزند دوم‌شان دختر باشد.
حالا راه‌های پیشنهادی مادربزرگ‌ها را هم امتحان می‌کردند. تا این بار فرزند‌شان آن چیزی باشد که می‌خواهند. چند ماه بعد از به دنیا آمدن پسر کوچک‌شان بود که برای اولین بار آگهی‌هایی در مجلات چاپ شد با این عنوان که «دختر می‌خواهید یا پسر؟» و این آغاز موجی جدید بود برای آنکه راه‌های علمی برای تعیین جنسیت در اختیار مادران و پدران قرار بگیرد.
کسانی که می‌خواهند خودشان جنسیت فرزندشان را تعیین کنند چنددسته هستند. یک دسته افرادی که اصرار دارند جنسیت فرزندانشان را انتخاب کنند به‌خاطر آنکه فرزندی از یک جنس دیگر می‌خواهند یا می‌خواهند یک جنس باشد و دلایل تربیتی دارند.
مریم مادر جوانی است که معتقد است هر دو فرزندش باید یک جنسیت داشته باشند. او می‌گوید در این صورت تربیت فرزندانش راحت‌تر است و آنها با هم همبازی می‌شوند. برای او دختر و پسر فرقی ندارد اما می‌خواهد که هر دوی آنها از یک جنس باشند.
برای همین هم برای تعیین جنسیت فرزند دومش حتما به پزشک مراجعه خواهد کرد. اما همه مثل مریم نگران این نیستند که فرزندشان چگونه تربیت شود یا اینکه به فرزندان هم‌جنس فکر کنند که می‌توانند همبازی‌های خوبی باشند. بسیاری هستند که دوام زندگی‌شان بستگی به این دارد که فرزندشان چه جنسیتی داشته باشد.
رویا میرجانی متخصص زنان و زایمان از خاطره خانواده‌ای متمول می‌گوید که تحت فشار فامیل به دکتر مراجعه کرده بودند تا فرزندشان پسر شود. اما باز هم فرزند آنها دختر شد.
دکتر میرجانی معتقد است آگهی‌هایی که در مجلات برای همین جنسیت فرزند چاپ می‌شود صددرصد مطمئن نیست. او می‌گوید: این آگهی‌ها بیشتر توسط ماماها داده می‌شود و آنها هم با استفاده از تغییر تغذیه مادر و پدر، اسیدی یا قلیایی کردن محیط باروری و... این اطمینان را به پدر و مادر می‌دهند در حالی که در تمام این روش‌ها امکان خطا وجود دارد و نمی‌شود گفت که فرزند حتما دختر می‌شود یا پسر.
میرجانی معتقد است برای خانواده‌هایی که مشکل حاد برای داشتن یک فرزند از جنسیت خاص ندارند بهتر است که دخالتی در این امر نکنند.
● تعیین جنسیت نوزاد پیش از بارداری
از گذشته‌های دور بسیاری از مردم، آرزو داشته‌اند که بتوانند جنسیت فرزندشان را خودشان تعیین کنند. برای همین از رژیم‌های غذایی و کارهای سنتی خاص مثل بستن سنگ‌های ویژه به شکم استفاده می‌کردند.
دکتر سیدرضا ملک متخصص زنان و زایمان با اشاره به غیر علمی بودن این روش‌ها می‌گوید: باید گفت که هیچ‌کدام از این کارها مبنای علمی ندارد و به نظر نمی‌رسد که موفقیتی را در پی داشته باشد. به‌طور کلی برای پسر یا دختر شدن کودک نمی‌توان غذا یا روش خاصی را پیشنهاد کرد و در اصل این کارها هیچ‌ کمکی نمی‌کنند. حتی بعضی‌ها با همین روش‌ها ادعا می‌کردند که به موفقیت دست یافته‌اند و اعدادی هم ارائه کردند اما علم آمار ثابت کرد که آمارهای گزارش شده غیرواقعی هستند.
ملک ادامه می‌دهد: اکثر این اعتقادات خرافات است؛ حداقل از نظر علمی تاکنون چنین چیزی ثابت نشده است.
او با اشاره به وجود راه‌های علمی برای تعیین جنسیت کودک پیش از بارداری می‌گوید: در حال حاضر در دنیا کارهای خاصی می‌توان برای رسیدن به این هدف انجام داد که همه پیشرفت‌های خوبی داشته‌اند. مثلا باروری آزمایشگاهی یا IBF، از نظر علمی کاملا امکان‌پذیر است و در ایران هم انجام می‌شود. او در توضیح چگونگی این روش می‌گوید: در این روش زن با استفاده از برخی داروها چندین بار تخمک‌گذاری می‌کند.
بعد از بارور شدن تخمک‌ها و گذشت زمانی کوتاه، نمونه‌هایی از سلول‌های این چند جنین را برمی‌داریم و با تکنیک‌های آزمایشگاهی خاصی، کروموزوم‌های آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم. هر کدام از آن چند جنین که جنسیت مورد نظر را داشته باشند برداشته می‌شود و بقیه را کنار می‌گذاریم‌. به این ترتیب جنسیت نوزادی که به دنیا می‌آید همانی خواهد بود که مطلوب پدر و مادر است.
ملک در مورد موانع موفقیت در این کار می‌گوید: گاهی ممکن است چند تخمک و در نتیجه چند جنین به وجود نیاید. در واقع این دیگر شانس مریض است که این یک تخمک همان جنسی را که او می‌خواهد داشته باشد یا نه.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر تنها راه تعیین جنسیت استفاده از روش آزمایشگاهی IBF است می‌گوید: به غیر از تکنیک IBF، یک تکنیک دیگر هم هست که طی سال‌های اخیر روی آن کار می‌کنند و فکر می‌کنم که پنج تا شش سال دیگر بتوان از آن هم استفاده کرد و آن تکنیک فلوسیتومتری است.
او درباره درست یا غلط بودن انجام این کار می‌گوید: من خودم گاهی می‌بینم که این مساله چقدر در خانواده‌ها حاد است.
به‌طور کلی این کار را نمی‌توان به همه توصیه کرد و اصولا کار درستی به نظر نمی‌رسد. اما گاهی اوقات این مشکل خیلی جدی است و ثبات زندگی به آن بستگی دارد. گاهی با گفت‌ وگو نمی‌توان فکر زن و شوهر را عوض کرد و در این مواقع که بسیار هم نادر هستند انجام تعیین جنسیت را توصیه می‌کنیم. اما به‌طور معمول افرادی را که با این مشکل مراجعه می‌کنند با گفت‌وگو مجاب می‌کنیم. به هر حال اگر زندگی فرد در حال از هم پاشیدن باشد و چاره‌ای جز این کار نباشد به این روش می‌توان زندگی در شرف نابودی یک خانواده را دوباره ساخت.
● کنترل جمعیت یا بر هم زدن تعادل؟
در تعیین جنسیت حرف و حدیث زیاد است. حمید شایسته کارشناس ارشد جمعیت‌شناسی در این‌باره می‌گوید: بسیاری از پزشکان معتقدند تعیین جنسیت نوزاد پیش از بارداری برای جلوگیری از بسیاری از بیماری‌ها مانند هموفیلی مفید است.
این موضوع جای خود دارد اما مشکل اینجاست که خیلی‌ها بدون هیچ بیماری خاص و تنها به علت تمایل شخصی می‌خواهند که جنسیت فرزندشان را تعیین کنند.
این کار می‌تواند تعادل جنسیتی در جامعه را بر هم بزند، مثلا اگر تمایل مردم برای داشتن فرزند دختر یا پسر در یک دوره زمانی خاص افزایش یابد، بی‌شک مشکلات بسیاری گریبان جامعه را می‌گیرد. تصور کنید که دو سال پی‌درپی زوج‌های جوان ترجیح دهند فرزند پسر به دنیا بیاورند، آن‌وقت حساب کنید پس از رسیدن این کودکان به سن جوانی و نوجوانی چه مشکلاتی از نظر تحصیل، کار و ازدواج برای آنان پیش خواهد آمد.
وی همچنین اعتقاد دارد که این روش نوعی تبعیض جنسیتی است و می‌گوید: استفاده از این روش به نوعی، تبعیض جنسیتی را در جامعه رواج می‌دهد. خانواده‌ها یک جنس را انتخاب می‌کنند چون آن را بیشتر دوست دارند و این باعث می‌شود که تبعیض جنسیتی به وجود آید.
البته موافقان این روش نیز حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. اکبر مداح جامعه‌شناس و استاد دانشگاه به عنوان یکی از موافقان این طرح می‌گوید: این کار تعادل جنسیتی جامعه را بر هم نمی‌زند چون زوج‌های معدودی هستند که حاضرند برای تعیین جنسیت نوزاد پیش از بارداری به انجام IBF تن دهند. این تعداد اندک تاثیری در تعادل جنسیتی جامعه نخواهند گذاشت.
به‌طور کلی داوطلبان این روش آنقدر کم است که برای مقیاس ۶ میلیارد جمعیت دنیا خطری نخواهد داشت و بالانس و تعادل را به هم ‌نمی‌زند. نه اینکه این موضوع را برای زمان حال بگویم، بلکه این روش تعیین جنسیت تا ۵۰ سال دیگر هم خطر برهم زدن تعادل جمعیت را در بر نخواهد داشت.
وی ادامه می‌دهد: این کار حتی نوعی روش کنترل جمعیت است. مثلا در نظر بگیرید که یک خانواده تمایل دارد که یک پسر داشته باشد و یک دختر. حالا فرزند اول پسر می‌شود اگر فرزند دوم دختر نشود باز اقدام به بارداری سوم می‌کند که شاید سومی دختر شود. اگر سومی هم دختر نشد این کار را ادامه می‌دهند و همین باعث افزایش جمعیت خواهد شد.
حالا اگر شما در همان بارداری دوم بتوانید جنسیت را انتخاب کنید و دختر برای آنها ایجاد کنید، مشکلات حل می‌‌شود و از چند بارداری ناخواسته و نامطلوب دیگر جلوگیری می‌کنید.
بین دو گروه مخالف و موافق این روش هنوز بحث و جدل ادامه دارد و آنها نتوانسته‌اند به نتیجه مشخصی برسند. برای همین در بعضی کشورها اگر IBF به خاطر میل شخصی افراد و نه برای جلوگیری از بیماری جنین انجام شود غیرقانونی به حساب می‌آید. با این همه در ایران هیچ قانون مشخصی برای این مساله وضع نشده است و خانواده‌ها می‌توانند با مراجعه به یکی از مراکز تعیین جنسیت آینده‌ خود و فرزندانشان را رقم بزنند.

فاطمه فنائیان:

منبع : روزنامه تهران امروز