۶ ماه مه سال ۱۸۷۷ ـ قیام و کشته شدن یک رئیس سرخپوست

«تاشوکا ویتکو» رئیس طایفه اوگلالا Oglala از قبیله سو (بومیان آمریکا ـ سرخپوستان) در پی جنگها متعدد با دولت آمریکا به منظور حفظ اراضی نیاکان از خطر تصرف آنها توسط اروپاییان مهاجر، ششم ماه مه سال ۱۸۷۷ دست از جنگ کشید و در نبراسکا تسلیم شد. مهاجران اروپایی و فیلمسازان هالیوود او را «کریزی هورس» خوانده اند که ترجمه غلط نام خودمانی او بوده است (ترجمه درست: دارای اسب سرکش).
چیف «تاشوکا ویتکو» در سال ۱۸۷۶ اتحادی از قبایل بومی لاکوتا و شیان (ساکن در داکوتاهای شمالی و جنوبی و مناطق اطراف آنها) تشکیل داد و هفدهم ژوئن این سال با یکهزار و پانصد مرد (مشهور به: دلاور) به نیروهای دولت فدرال آمریکا به فرماندهی ژنرال کروک شبیخون زد و تلفات وارد ساخت. وی با این شبیخون، مانع از الحاق این واحد به واحد هفتم سوار به فرماندهی ژنرال کاستر شد و به همین سبب، واحد هفتم و ژنرال کاستر در نبرد «لیتل بیگهورن» نابود شدند. از آن پس میان مردان چیف «تاشوکا ویتکو» و نظامیان دولت فدرال زد و خورد ادامه داشت و دامنه این زد و خوردها تا ایالت مونتانا کشانده شده بود.
اوایل ماه مه ۱۸۷۷، چیف (رئیس) که چند روز گرفتار سرمای ناگهانی شده بود و اطلاع یافته بود که طوایف بومی دچار کمبود خوراک و پوشاک هستند به دولت فدرال آمریکا اطلاع داد که طی شرایطی حاضر به آتش بس و صلح است و چون «تامین» یافت، ششم این ماه تسلیم شد و او و مردانش به میان خانواده هایشان بازگشتند و به جمع آوری محصول پرداختند. این وضعیت چهار ماه طول کشید.
درجریان یک مذاکره میان چیف و افسران امریکایی، مترجم افسران اظهارات چیف را نادرست ترجمه کرد که بوی تهدید از آنها استشمام می شد به همین سبب بعدا چیف برای ادای توضیح به قرارگاه لشکر احضار شد و درآنجا به ضرب سرنیزه یک نظامی نگهبان کشته شد. در پی وقوع این رویداد که بخشی از تاریخ ایالات متحده را تشکیل می دهد، نظامیان قرارگاه گزارش کرده بودند که چیف قصد فرار داشت که ضمن خروج از محل با نگهبان درگیر شد و سرنیزه خورد. مرگ چیف پنجم سپتامبر ۱۸۷۷ اتفاق افتاد.
در قرن بیستم، هالیوود با تولید چند فیلم، چیف را به جهانیان «اسب دیوانه» و مردی وحشی نشان داد که سزاوار مردن بود!. گفته شده است که هدف هالیوود از تولید چنین فیلمهایی، توجیه مهاجرت اروپاییان به آمریکای شمالی و قلع و قمع بومیان بوده است.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز