حضور ارواح - THE HAUNTING

سال تولید : ۱۹۹۹
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : سوزان آرنولد، دانا آرکوف رات و کالین ویلسن
کارگردان : یان د بونت
فیلمنامه‌نویس : دیوید سلف، بر مبنای رمانی نوشتهٔ شرلی جکسون
فیلمبردار : کارل والتر لیندنلاب
آهنگساز(موسیقی متن) : جری گلداسمیت
هنرپیشگان : لیام نیسن، کاترین زیتا جونز، اوئن ویلسن، لی‌لی تیلر، بروس درن، ماریان سلدیس، چارلز گانینگ و ویرجینیا مادسن
نوع فیلم : رنگی، ۱۱۳ دقیقه


در دههٔ ۱۸۶۰، ̎هیو کرین̎ (کانینگ) ساختمانی زیبا و در عین‌حال رعب‌انگیز به نام ̎هیل هاوس̎ می‌سازد. اما در همان خانه به طرزی مرموز می‌میرد و از آن پس این افسانه شکل می‌گیرد که ̎هیل هاوس̎ در تسخیر ارواح شیطانی است. صد و سی سال بعد، ̎دکتر دیوید مارو̎ (نیسن) که به سرگذشت ̎هیل هاوس̎ علاقه‌مند است، سه نفر را به آنجا می‌برد تا در مورد اختلال در خواب آدم‌ها مطالعه کنند: ̎تیو̎ (زیتا جونز) دختری شجاع که خیلی زود درمی‌یابد خانهٔ تسخیر شده زندگی او را تهدید می‌کند؛ ̎لوک̎ (ویلسن) به این نتیجه می‌رسد که اگر موضوع این بررسی، اختلال در خواب آدم‌هاست، چرا باید در یک خانهٔ تسخیر شده مورد مطالعه قرار گیرد؛ و ̎نل̎ (تیلر) که علاقهٔ وافری به خانه پیدا کرده، اما شیفتگی‌اش آرام آرام به هراس و وحشت تبدیل می‌شود...
● از عواقب عارضهٔ ̎بازسازی̎ که هالیوود امروز بی‌توجه به اشتباه‌ها و شکست‌هایش، هم‌چنان بر آن اصرار دارد. حضور ارواح اصلی، به کارگردانی رابرت وایز در سال ۱۹۶۳، به راحتی از یاد نمی‌رود، چون واقعاً مایهٔ ترس و وهم شدید است. فیلم حاصل شاگردی سال‌ها قبل وایز نزد وال نیوتن، تهیه‌کنندهٔ نامدار و صاحب سبک فیلم‌های ترسناک دههٔ ۱۹۴۰، بود و نیروی اصلی‌اش را از ̎نشان ندادن̎ می‌گرفت. ̎هیل هاوس̎ خانه‌ای که شخصیت‌های داستان جکسن در آن به‌سر می‌برند تا به مطالعهٔ ریشه‌ها و بازتاب‌های ترس و هیستری در آدم‌ها بپردازند، خود هویتی تام و تمام داشت و ترس، از حس زنده بودن این خانه و تمام اجزایش نشأت می‌گرفت. حضور ارواح اصلی نمونهٔ درخشان فضاسازی گوتیک در داستانی معاصر و خلق جلوه‌های فراطبیعی از طریق آن است. صداها، در و دیوارها و نوع نماها هستند که بر مقاومت آدم غلبه می‌کنند. نسخهٔ کنونی حتماً وسوسه مهارناپذیری بوده است. حالا می‌توان با جلوه‌های ویژه خانه را واقعاً ̎زنده̎ کرد، مجسمه‌ها را روح بخشید و ارواح را با شکل و شمایلی دلخواه لای پرده‌ها و در بطن معماری، ظاهر کرد. از این حیث، مناظر شگفت‌انگیزی در کار است ولی از جادوی ̎دلالت̎ خبری نیست و فصل ممتد پایانی ـ که قضیهٔ نجات روح بچه‌ها از چنگ خانه در آن برجسته و درشت‌نمائی شده است ـ با همهٔ جلوه‌ها و تمهیداتش، گزافه است. تایلر سخت می‌کوشد تا به تلاطم روحی قهرمان داستان ـ حساس‌ترین و آسیب‌پذیرترین عضو گروه ـ تجسم بخشد و کارش جای تقدیر هم دارد. اما اصلاً فکر استحالهٔ فیلم به یک فانتزی روح شریر در برابر ارواح پاک ـ با آن تصاویر دیگر آشنا از تلاقی میان زندگان و مردگان ـ ساده‌لوحانه بوده است. بودجهٔ هفتاد میلیونی برای چنین فیلمی مقتصدانه می‌نماید، کار ائوجنیو دزانتی به‌عنوان طراح صحنه قابل توجه است و گشت‌زدن توی هیل هاوس، هم‌چنان آدم را قلقلک می‌دهد. اما توصیهٔ ارجح، دیدن مجدد فیلم سیاه و سفید و ̎روح‌زدهٔ̎ وایز است.