جمعه, ۱۴ دی, ۱۴۰۳ / 3 January, 2025
مجله ویستا
کار با تنظیمات BIOS
● BIOS چیست؟
BIOS مجموعهای از روتینهای نرمافزاری ضروری است كه سختافزار را هنگام شروع به كار آزمایش نموده، سیستمعامل را شروع كرده و از انتقال دادهها بین دستگاههای سختافزاری پشتیبانی میكند. این سیستم همچنین به درایو دیسكسخت اجازه میدهد كه سیستمعامل را در حافظه بارگذاری كند و یك رابط كاربر برای PC ایجاد نماید.
تنظیمات BIOS مختص به تراشهای هستند كه بر روی مادربرد شما قرار میگیرد. به همین دلیل هم تولیدكنندهی BIOS تنها جایی است كه شما میتوانید نسخههای جدید را از آنجا تهیه كنید. معمولاً BIOS میتواند از ابتدا بر روی مادربرد قرار داشته و یا اینكه بعد از تهیهی مادربرد به صورت آماده و مجزا تهیه شده و بر روی آن نصب گردد.
BIOS همانطور كه گفتیم در تراشهای كه بر روی مادربرد است تعبیه میشود و همكاری نزدیكی با CMOS دارد. CMOS یك حافظهی باتریدار است كه از آن برای ذخیرهی مقادیر پارامتری مورد نیاز برای راهاندازی سیستم استفاده میشود. این باتری كوچك بر روی مادربرد وجود دارد و از آن برای حفظ تنظیمات وقتی كه سیستم خاموش میشود استفاده میگردد.
وقتی این باتری تمام شود تمام تنظیمات موجود در BIOS نیز با خاموش شدن سیستم از بین میرود. یكی از اولین نتایج حاصل از تمام شدن این باتری میتواند از دست دادن كلمهی عبور باشد آن هم وقتی كه سیستم شما از ویژگی «حفاظت توسط كلمهی عبور» برخوردار میباشد. در چنین مواقعی باید باتری مذكور را خارج كرده و آن را با یك باتری جدید تعویض نمایید. چنین عملی تمام تنظیمات BIOS را در مورد كلمهی عبور پاك كرده و شما میتوانید كلمهی عبور جدیدی را تعیین كنید. البته در چنین وضعیتی ناچارید كه تمام تنظیمات BIOS را مجدداً پیكربندی نمایید.
BIOS علاوهبر دارا بودن اطلاعاتی دربارهی درایو دیسكسخت و حافظه، مقدار زیادی از اطلاعات دیگر را نیز ذخیره مینماید. میزان اطلاعات موجود بر روی BIOS و قدرت اختصاصیكردن آنها بستگی به عمر BIOS دارد. برای آنكه از نسخهی BIOSی كه دارید مطلع شوید ابتدا PC خود را راهاندازی كرده و در صفحه اول به دنبال عبارتی همچون BIOS Version xx.xx.xx بگردید. دو عدد آخری كه در این عبارت وجود خواهد داشت نشاندهندهی نسخهی BIOS شما میباشد. شما میتوانید به سایتوب شركت تولیدكنندهی BIOS مراجعه كرده و از اینكه آیا نسخهی جدیدتری نسبت به آنچه كه دارید ارایه شده است یا خیر مطلع گردید. در صورتی كه نسخهی جدیدتری از BIOS مورد استفادهی شما عرضه شده باشد میتوانید آن را Download كرده و نصب نمایید.
نسخههای جدیدتر BIOS معمولاً دارای انتخابهای بیشتری هستند كه میتوان به پیكربندی آنها پرداخته و عملكرد سیستم را افزایش داد. برای مثال بخشهای سختافزاریی چون شیارهای USB،درگاههای موازی، درگاه گرافیكی شتابدهنده (AGP)، درگاههای چاپگر و درگاههای سری در BIOS تنظیماتی دارند كه شما میتوانید به اصلاح و تغییر آنها بپردازید. همچنین میتوانید ترتیب بررسی شدن درایوهای قابل راهاندازی را هنگام روشن شدن سیستم تغییر دهید. همینطور میتوانید به پیكربندی مقادیر مربوط به روتین POST بپردازید. این روتین هنگامی كه سیستم شروع به كار میكند اجرا میگردد. POST به بررسی پردازشگر، حافظه، خروجی تصویر، صفحهكلید و سایر تنظیمات اولیهی سختافزاری میپردازد. هرچه روتین POST از سرعت بیشتری برخوردار باشد آزمایش مربوط به اجزای مختلف سریعتر انجام گرفته و سیستم زودتر راهاندازی میشود.
● كار با BIOS
همواره قبل از تغییر تنظیمات BIOS ، آنها را كپی كرده و یا در جایی ثبت نمایید. حتی پیكربندی نادرستٍ یكی از پارامترهای BIOS میتواند سیستم شما را غیرقابل راهاندازی كند. شما میتوانید تنظیمات اولیهی BIOS را یادداشت كرده و یا اینكه توسط چاپگری كه به درگاه موازی LPT۱ وصل است كپی كنید. برای چاپ تنظیمات BIOS؛ هنگام مشاهدهی این تنظیمات در صفحهی نمایشگر، كلیدهای Print Screen و Shift را فشار دهید. البته گاهی كلید Print Screen نیز به تنهایی این عمل را انجام میدهد. برای چاپ هر كدام از صفحات BIOS كه بر روی مانیتور مشاهده میكنید باید این عمل را تكرار نمایید. همیشه تغییراتی را كه انجام میدهید، ثبت كنید چرا كه امكان دارد بخواهید به وضعیت قبل از ایجاد تغییر باز گردید.
● ویژگیها و تنظیمات
BIOS یك سیستم، قلب نرمافزار است كه اجازه میدهد كامپیوتر اجرا شود. برخی از تنظیمات موجود در BIOS ممكن است با سختافزار به كار رفته در سیستم سازگار نبوده و پاسخگوی مناسبی برای اجرای آنها نباشند. چنین ناسازگاریهایی میتوانند مشكلات عمدهای را پدید آورند. از طرفی تمام این تنظیمات در همهی نسخههای BIOS قابل دسترسی نیستند. لذا در این مقاله به تنظیماتی خواهیم پرداخت كه در اكثر نسخههای BIOS شركتهای مختلف دیده میشوند. البته باز امكان دارد تعدادی از همین تنظیمات را شما نیز در BIOS خود پیدا نكنید.
▪ Gate A۲۰ :
این ویژگی نحوهی استفادهی سیستم از حافظهی بیش از یك مگابایت را تنظیم میكند. فعالسازی این ویژگی در اكثر موارد باعث بهبود اندكی در عملكرد سیستم میشود.
▪ AGP aperture size :
اگر شما از كارت تصویر AGP استفاده میكنید با تنظیم این ویژگی میتوان عملكرد گرافیكی این كارت را بهبود بخشید. هنگام تنظیم ویژگی مذكور توصیه میكنیم مقدار نصف RAM موجود در سیستم را برای آن در نظر بگیرید. البته شاید در نظر گرفتن مقادیر دیگر RAM نتایج بهتری را نیز ارایه دهد كه این بستگی به سختافزار شما دارد، اما نصف RAM سیستم همیشه میتواند مثمرثمر باشد.
▪ Memory :
اگر سیستم شما بدون هیچ اشكالی كار میكند بهتر است به این تنظیم كاری نداشته باشید، اما اگر به دنبال عملكرد بهتر هستید مقدار حافظه را دقیقاً همان مقدار RAMی كه دارید تعیین كنید. در هر صورت توصیهی ما این است كه پیكربندی این قسمت را با دقت انجام دهید.
▪ Antivirus Protection :
اگر در حال حاضر از یك برنامهی ضدویروس جدید و خوب برخوردار هستید بهتر است برای آن كه دردسر كمتری داشته باشید این ویژگی را غیرفعال سازید. چرا كه این ویژگی از نوشته شدن برنامهها بر روی بخش راهاندازی و جدول پارتیشنبندی جلوگیری میكند. از طرفی این ویژگی میتواند از دسترسی مجاز هنگام نصب برخی از بستههای نرمافزاری ممانعت به عمل آورد.
▪ Quick Post :
این ویژگی را فعال سازید تا سیستم شما عملیات POST را سریعتر انجام داده و زمان راهاندازی سیستمكوتاهتر گردد.
▪ Boot Sequence :
این ویژگی در مورد ترتیب چك كردن درایوها هنگام عمل راهاندازی تصمیم میگیرد. این چككردن به منظور اطمینان از این كه آیا درایوهای مورد نظر از یك سیستمعامل قابل راهاندازی برخودار هستند یا خیر انجام میپذیرد. اگر شما هیچوقت عمل راهاندازی را با استفاده از CD-ROM و یا دیسكت انجام نمیدهید بنابراین بهتر است این ویژگی را طوری تنظیم كنید كه در ابتدا به چك كردن درایو دیسكسخت و خصوصاً درایو C بپردازد.
▪ BootUp System Speed :
این ویژگی را بر روی انتخاب Fast قرار دهید. با چنین تنظیمی عمل اجرای روتین POST سریعتر صورت گرفته وسیستمعامل زودتر بارگذاری میشود و در نتیجه كار راهاندازی سیستم سرعت بیشتری مییابد.
▪ Memory Parity/Ecc Check :
این ویژگی را غیرفعال سازید مگر آن كه بخواهید عمل راهاندازی طولانیتر شده و سیستم هنگام راهاندازی به آزمایش قابلیت خواندن/نوشتن RAM بپردازد.
▪ Palette Snoop :
اگر شما از یك كارت تصویر قدیمی VGA استفاده میكنید این ویژگی را فعال سازید. در غیر این صورت بهتر است ویژگی مذكور غیرفعال باشد.
▪ OS Select for DRAM>۶۴MB:
اگر شما از سیستمعامل OS/۲ استفاده میكنید، این ویژگی را بر روی انتخاب OS/۲ تنظیم كنید. در غیر این صورت انتخاب Non-OS/۲ را برای آن برگزینید.
▪ HDD S.M.A.R.T : S.M.A.R.T مخفف عبارت Self Monitoring Analysis & Reporting Technology میباشد. این ویژگی خرابیهایی كه امكان دارد در سیستم روی دهد را نشان داده و اگر شما در سیستمعامل خود كد مربوط به تكنولوژی SMART را داشته باشید این ویژگی میتواند به پیشبینی و كنترل عملكرد درایو دیسكسخت شما پرداخته و شما را از وقوع برخی از خطاها و خرابیهای بعدی آگاه سازد.
▪ Report No FDD For Win۹۵ :
اگر شما از سیستمعامل ویندوز ۹۵ استفاده میكنید و درایو دیسكتی بر روی PC خود ندارید در آن صورت انتخاب Yes را برای این ویژگی برگزینید. در غیر این صورت گزینهی NO را انتخاب كنید.
▪ Cache Timing:
برای این ویژگی سریعترین تنظیمی كه ممكن است را انتخاب نمایید.
▪ Onchip USB :
اگر كامپیوتر شما از درگاههای USB استفاده میكند این ویژگی را بر روی گزینهی Enabled تنظیم نمایید. در غیر این صورت تنظیم این ویژگی بر روی گزینهی Disabled باعث آزاد شدن یك IRQ (خط درخواست وقفه) برای سایر وسایل میشود كه بتوانند از آن استفاده نمایند.▪ Power Management :
این ویژگی به شما اجازه میدهد كه نحوهی رفتار سیستم خود را هنگامی كه روشن است و از آن استفادهای نمیشود پیكربندی كنید. اگر شما میخواهید سیستم هنگامی كه روشن است و از آن استفاده نمیشود جریان الكتریكی كمتری را استفاده نكند و یا اگر شما با مشكل «بیدارسازی مجدد سیستم» مواجه هستید میتوانید این ویژگی را غیرفعال سازید. در غیر این صورت میتوانید هر كدام از انتخابهای موجود در این قسمت را برگزینید. با غیرفعال كردن این ویژگی میتوان از بسیاری از مشكلات موجود در سختافزارهای قدیمی جلوگیری نمود. البته شما میتوانید بجای تنظیم این ویژگی در سیستم BIOS آن را در سیستمعامل خود نیز تنظیم كنید.
شاید این سوال پیش بیاید كه چه فرقی بین تنظیم این ویژگی در BIOS و تنظیم آن در سیستمعامل وجود دارد؟ در برخی از موارد تنظیم این ویژگی در BIOS بهتر بوده و در بعضی موارد نیز بهتر است آنرا در سیستمعامل تنظیم كنید. این موقعیتها را نوع BIOS، سیستمعامل، ACPI و APM ای كه شما اجرا میكنید تعیین میكنند.
▪ PNP OS Installed :
آیا سیستمعامل شما از ویژگیPlug and play (اتصال و اجرا) پشتیبانی میكند؟ اگر شما از ویندوزهای ۹۵،۹۸ و یا ۲۰۰۰ استفاده میكنید این ویژگی را بر روی گزینهی Yes تنظیم نمایید، اما اگر از سایر سیستمعاملها استفاده مینمایید گزینهی NO را انتخاب كنید.
▪ Assign IRQ for VGA :
برخی از كارتهای تصویر برای اجرا شدن به این ویژگی نیاز دارند. اگر كارت تصویر شما به این ویژگی نیاز ندارد آن را غیرفعال كنید. با غیرفعال شدن این ویژگی یك خط IRQ برای سایر وسایل آزاد میشود.
▪ Init Display First:
اگر شما از كارت تصویر AGP استفاده میكنید این ویژگی را بر روی گزینهی AGP تنظیم كنید. اگر از یك كارت تصویر PCI استفاده مینمایید ویژگی مذكور را بر روی انتخاب PCI Slot تنظیم كنید.
▪ On Board FDD Controller:
اگر شما درایو دیسكتی دارید كه مستقیماً به مادربرد وصل است در آن صورت این ویژگی را بر روی گزینهی Enabled تنظیم نمایید. اگر هیچ درایو دیسكتی ندارید و یا درایوتان مستقیماً به یك كارت كنترلكننده متصل نیست، برای این ویژگی گزینهی Disabled را انتخاب كنید.
▪ OnBoard Parallel Mode :
این ویژگی دربارهی این كه آیا درگاه موازی شما میتواند داده دریافت و یا ارسال نماید تصمیم میگیرد. در این قسمت با انتخاب تنظیم ECP/EPP میتوانید هم ویژگی دریافت داده و هم ویژگی ارسال داده را برای درگاه موازیاتان معین كنید. تنظیم ویژگی مذكور به صورتی كه گفته شد در اكثر سیستمها برای وسایلی كه از درگاه موازی استفاده میكنند كارآمد میباشد.
▪ IDE Perfetch Mode :
اگر IDE درایو دیسكسخت از Prefetch Mode پشتیبانی میكند این ویژگی را فعال كنید تا عمل خواندن سریعتر صورت پذیرد. اگر درایو دیسكسختتان از Prefetch پشتیبانی نمیكند در آن صورت این ویژگی را غیرفعال سازید.
▪ OnChip IDE First Channel :
در اكثر PCها این ویژگی بهتر است بر روی گزینهی Enabled تنظیم شود. این ویژگی به كنترل اتصال درایو دیسك سخت میپردازد. تنها در صورتی كه شما از یك درایو دیسكسخت SCSI و یك كارت كنترلكنندهی جانبی استفاده نمایید این ویژگی دیگر به كنترل اتصال درایو دیسكسخت نمیپردازد. در چنین حالتی میتوانید این ویژگی را غیرفعال سازید مگر این كه یك وسیلهی IDE دیگر كه به مادربرد متصل باشد داشته باشید.
▪ OnChip IDE Second Cannel :
اگر یك وسیلهی IDE اضافی مانند یك درایو دیسكسخت دوم و یا درایو CD-ROM دیگر دارید كه به دومین كنترلكنندهی IDE موجود بر روی مادربرد متصل است در آن صورت این ویژگی را فعال نمایید.
▪ PIO Settings :
PIO استانداردی است كه برای انتقال داده و یا دریافت آن از درایوهای IDE جدید استفاده میشود. در این ویژگی پنج تنظیم از صفر تا ۴ وجود دارد. با تنظیم این ویژگی بر روی عدد صفر، آهستهترین و با تنظیم آن بر روی عدد ۴، سریعترین سرعت انتقال و یا دریافت داده را خواهیم داشت. ویژگی PIO مقداری از پردازش سیستم را برای نوشتن یا خواندن درایو دیسكسخت مورد استفاده قرار میدهد. با كاهش سرعت این تنظیم، سرعت خواندن و یا نوشتن درایو دیسكسخت نیز كاهش مییابد. یك انتخاب دیگر نیز در این قسمت وجود دارد و آن گزینهی Auto میباشد. انتخاب این گزینه عمل انتقال و یا دریافت داده را در حالت تقریباً مطمئنی انجام میدهد.
▪ IDE Autodetection :
این ویژگی هنگام نصب درایوهای IDE جدید بسیار كارآمد است. این تنظیم به شناسایی كانالهای IDE برای مشخص نمودن وسایلی كه از آنها استفاده مینمایند میپردازد. معمولاً در این تنظیم وقتی فهرستی از انتخابهای ممكن ارایه میگردد آن انتخابی كه حرف(Y) در كنارش وجود دارد بهترین تنظیم میباشد.
▪ Password :
فعالسازی و نصب كلمهی عبور در این قسمت موجب میشود كه سیستم هنگام بالا آمدن و یا ورود به قسمت BIOS كلمهی عبوری را درخواست نماید. بخاطر داشته باشید كه جابجا كردن باتری CMOS موجود بر روی مادربرد موجب از بین رفتن كلمهی عبور میشود.
▪ CPU Cache :
حافظههای پنهانی CPU معمولاً با برچسبهای L۲ , L۱ و یا L۳ نامگذاری میشوند. در حقیقت منظور از حافظهی پنهانی CPU، حافظهای است كه در درون CPU تعبیه شده است. فعالسازی ویژگی CPU Cache به طور قابلملاحظهای میتواند موجب بهبود عملكرد سیستم شود.
▪ Swap Floppy Drive :
این ویژگی معمولاً به طور پیشفرض غیرفعال است. ویژگی مذكور به شما اجازه میدهد كه نام درایوهای دیسكت خود را خیلی سریع تغییر دهید. مثلاً از A به B و یا از B به A . در اكثر موارد چنین ویژگی چندان كاربردی ندارد و لذا معمولاً این ویژگی به طور پیشفرض غیرفعال میباشد.
▪ Typematic Rate Setting :
فعالسازی یا عدم فعالسازی این ویژگی به خود شما ارتباط دارد و در صورتی كه لازم میبینید میتوانید آن را فعال كنید.
▪ Typematic Rate :
تعداد تكرار یك كاراكتر هنگام فشرده شدن یك كلید در مدت یك ثانیه را Typematic Rate میگویند. برای مثال اگر این ویژگی بر روی عدد ۴ تنظیم شود با پایین نگه داشتن یك كلید، در یك ثانیه كاراكتر مربوط به آن كلید ۴ بار تكرار میشود.
▪ DelayTypematic Rate :
این ویژگی زمان لازم برای پایین نگهداشتن كلیدهای صفحهكلید برای تكرار كد كاراكتر آن كلید را تنظیم میكند. با استفاده از این ویژگی میتوانید زمان تاخیری را برای تكرار كاراكتر مربوط به آن كلید معین كنید. برای مثال وقتی شما این ویژگی را بر روی ۵۰۰ میلیونیوم ثانیه تنظیم میكنید میتوانید یك كلید را به مدت نیم ثانیه فشار دهید؛ قبل از این كه مجدداً تكرار شود. یعنی اگر فشار دادن كلید از این مدت بیشتر شود آن كاراكتر تكرار خواهد شد.
▪ Video BIOS Shadowing:
اگر این ویژگی غیرفعال باشد سیستم شما از عملكرد بهتری برخوردار خواهد شد. اگر از سیستمعامل DOS به وفور استفاده میكنید این ویژگی را فعال نمایید تا در محیط DOS از عملكرد بهتری بهرهمند شوید.
▪ Video BIOS Cacheable:
این ویژگی را غیرفعال سازید و تنها در صورتی كه از DOS استفاده مینمایید آن را فعال كنید.
▪ Shadow xxxxx-xxxxx :
منظور از xxxxx-xxxxx آدرس مقداری از RAM است كه به صورت حافظهی سایهای (تكنیكی كه در BIOS برای كپی ROM BIOS در بخش غیر متداول RAM و در جریان راهاندازی كامپیوتر به كار میرود. این تكنیك به عملكرد راهاندازی سیستم در جهت معكوس كردن درخواستهای سیستم برای توابع BIOS به كپیهای سایهایشان كمك میكند كه آن را RAM سایهای و گاهی ROM سایهای نیز مینامند.) میباشد. برای بهبود ثبات سیستم بهتر است این ویژگی بر روی گزینهی Disabled تنظیم شود.
CPU Internal Core Speed ، CPU Host Bus Frequency ، CPU Core Voltage و CPU Core Bus
▪ Frequency:
هر یك از این تنظیمات به مادربرد اجازه میدهند كه انواع مختلفی از سرعتهای مربوط به CPU را پشتیبانی كند. در این قسمت دانستن میزان سرعتی كه مادربرد پشتیبانی میكند بسیار مهم است. چرا كه كوچكترین بیدقتی میتواند مانع راهاندازی درست سیستم شود.
● سخن آخر:
در حین تغییر بعضی از تنظیمات ممكن است به این مورد برخورد كنید كه BIOS شما از آنچه كه باید باشد بسیار قدیمیتر است. اگر سیستم كامپیوترتان جدید باشد ویژگی Flash BIOS در آن وجود دارد و میتوانید از آن برای ارتقاء BIOS خود استفاده نمایید. با استفاده از این ویژگی میتوانید یك نرمافزار به روزشده را بر روی تراشهی سختافزاری موجود بر روی مادربرد بنویسید. توصیه میكنیم ابتدا به اینترنت مراجعه كرده و آخرین نسخهی BIOS خود را بیابید. آن را طبق دستورالعملهای ذكر شده در آن سایت، Download كنید تا كمترین صدمهی ممكن به سیستم شما وارد آید و در عین حال بتوانید از تمام فواید حاصل از آخرین نسخهی BIOS خود بهرهمند شوید. دلایل بسیاری برای ارتقاء BIOS وجود دارد كه از جمله میتوان به بهبود عملكرد، رفع مشكلات موجود، افزایش ثبات و ... اشاره كرد.
با تنظیم ویژگیهای موجود در BIOS میتوانید برای سیستمتان عملكرد جدیدی را ترسیم كنید كه شاید از آنچه كه در ابتدا برای آن تعریف شده است نیز بهتر باشد. اما كار تنظیم BIOS عملی ظریف و دقیق است. ابتدا تمام تنظیمات فعلی را یادداشت كرده و طرحی برای انجام تنظیمات بعدی بكشید. این عمل استراتژی كارتان را مشخص میكند. اگر با ارتقاء BIOS انجام تنظیمات آن آسانتر میشود حتماً قبل از هرگونه تغییری در آن، نسخهی جدید را تهیه كنید. اگر پس از انجام تنظیمات نتوانستید به BIOS دسترسی پیدا كنید باتری CMOS را خارج كرده و مجدداً جاگذاری كنید تا تمام تنظیمات قبلی حذف شده و به تنظیمات پیشفرض برگردید.
منبع : کامپیوتر جوان
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست