کوسه‌ئی موریموتو(Kosei Morimoto)

كوسه‌ئی موریموتو، راهب اعظم معبد تودائی‌جی، در سال ۱۹۳۴ به دنیا آمده است. وی در سال ۱۹۷۵ از دپارتمان تاریخ دانشگاه كیوتو فارغ‌التحصیل شده و از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۲ در دانشگاه قاهره به تحصیل در علوم اسلامی پرداخته است. پس از بازگشت به ژاپن نیز در سال ۱۹۶۹ موفق به دریافت درجه دكتری ادبیات از دانشگاه كیوتو شده است.
▪ مناصب او در معبد تودائی‌جی شامل:
رئیس راهبان، سركتابدار، مدیر موسسه آموزشی، رئیس شورای دبیران و راهب اعظم عمارت بودای بزرگ است. وی در دانشگاه زبان‌های خارجه اوساكا، دانشگاه كیوتو و ریوكوكو تدریس كرده است. تحقیقات وی درباره تاریخچه اجتماعی ـ اقتصادی قرون اولیه اسلامی است.
دكتر موریموتو در سال ۱۹۷۵ جایزه ادبیات نیهون كیزائی‌شیمبون در زمینه كتاب‌های اقتصادی را از آن خود كرد. از كتاب‌های وی می‌توان به «نظام مالی مصر در قرون اولیه اسلامی»، «ترجمه ژاپنی مقدمه ابن خلدون» در ۴ جلد و «سفری در جست‌وجوی حقیقت، سودنا» اشاره كرد. از مقالات وی نیز می‌توان «بیت‌المال در دوران حكومت عباسی»، «زمینداری در مصر در دوران اولیه اسلامی»، «مباحثات مسلمانان در خصوص فتح مصر به دست اعراب» و «دیوان‌ها به منزله دفاتر ثبتی حقوق‌بگیران عرب در دوران اولیه اسلامی» را نام برد.
دكتر موریموتو دارای مطالعات اسلامی نیز است. وی به مدت سه سال در دانشگاه قاهره تحصیل و تحقیق كرده است. از نظر وی اسلام در جهان‌بینی توحیدی برآمده از قرآن با متون كهن یهود و مسیح اشتراك دارد و جهان‌بینی هندی ـ بودائی جایگاه چندانی در آن ندارد. طی گسترش سریع اسلام در مناطق تحت نفوذ خود، ملت‌های مختلفی كه دارای پیشینه‌های دینی و فرهنگی مختلف بودند، در درون اسلام حل شدند. مسلمانان به نوبه خود عناصر بیگانه را جذب كردند و از همه آنها فرهنگ اسلامی را پدید آوردند. در این میان سهم بودیسم بسیار اندك است. شاید بتوان ظهور صوفیسم در فرهنگ اسلامی را نتیجه تأثیر بودیسم بر این فرهنگ دانست، اما به طور كلی اسلام و بودیسم در آموزه‌های خود كاملاً با هم متفاوتند و این تفاوت برآمده از اختلافات تجارب دینی‌ای است كه هر یك از آنها مدافع آنند.
از نظر دكتر موریموتو در میان قرون اولیه اسلامی، دوره عباسیان را می‌توان دوره‌ای دانست كه شریعت در آن شكل گرفت و عناصر اصلی اسلام با عناصر مختلف بیگانه درآمیخت. در همین دوره است كه عناصر بودایی به اسلام راه می‌یابد و صوفیسم اسلامی، كه شاید حلاج را بتوان مهمترین نماینده آن دانست، پدید می‌آید.
از نظر دكتر موریموتو آیین بودا در دنیای مدرن از اهمیت بالایی برخوردار است. وی «اوتمسكه»، یكی از كتب مقدس بودایی، را متنی مناسب برای بنا كردن فلسفه‌ای اساسی برای ساختن جهانی می‌داند كه در آن می‌توانیم بر تعارضات مربوط به علایق ملی و اختلافات ادیان غلبه كنیم و جهان‌بینی‌ای كلی و مشترك میان همه انسان‌ها بسازیم.
اما این امر به واقع چگونه ممكن است؟ بوداییان باورهای گوناگونی درباره دین خود دارند. بودیسم غیر از هندوستان در میان ملل مختلف گسترش یافته و با سنت‌های دینی و فرهنگی آن ملت‌ها درآمیخته است. از این رهگذر فرقه‌های متكثری به وجود آمده است و این حقیقت پاسخگویی به این پرسش را كه «بودیسم چیست؟»، به دلیل ابهام موضوع، كار دشواری كرده است. به طور مثال امروزه بودیسم در ژاپن دارای ۲۸ فرقه است كه هر كدام نیز آموزه‌های خاص خود را دارند.
اما آنچه منظور دكتر موریموتو است، تنها آموزه‌های بودا و یا گفتمان مبتنی بر كتب مقدس بودا را شامل می‌شود. به طور مثال وقتی در ۱۱ سپتامبر به امریكا حمله تروریستی شد، رئیس‌جمهور امریكا این حمله را گونه تازه‌ای از جنگ میان تمدن‌ها دانست. اما وقتی طالبان مجسمه‌های بودا را در بامیان منهدم كرد و با این عمل خود ایده گفت‌وگوی تمدن‌ها را به سخره گرفت، آموزه‌های آیین بودیسم راهبه مشهور بودایی را واداشت تا بر اساس یكی از پیام‌های بودا اعلام دارد كه «تنفر را با تنفر نمی‌توان از بین برد، بلكه تنها راه مسالمت‌آمیز از میان برداشتن آن پیش گرفتن بردباری است». و این حقیقتی جاودانه است.

منبع : موسسه گفتگوی ادیان