تغذیه سالمندان؛ بایدها و نبایدها

به تغذیه سالمندان نیز همچون كودكان توجه كنید. در كهولت فرد هشیاری و تمركز لازم برای خوردن غذای كافی ندارد.از جمله مشكلاتی كه به تغذیه سالمندان اثر سوء می‌گذارد بی‌دندانی و مشكل جویدن است كه محدودیت غذاخوردن را در پی دارد. اغلب سالمندان به دلیل نداشتن دندان، سبزیجات و میوه ها را از برنامه غذایی خود حذف می كنند و بدین ترتیب انواع ویتامین ها و املاح و فیبرها را كه از طریق میوه ها و سبزیجات به بدن می‌رسند، حذف می كنند.
به دلیل كمبود ویتامین ها و فیبرها، انواع مشكلات برای سالمندان به وجود می آید. از جمله به خاطر كمبود دریافت فیبر خطر ابتلا به یبوست در سالمندان بالاست.
از مشكلات دیگر سالمندان می توان به تنها بودن آنها اشاره كرد. معمولاً افراد در تنهایی انگیزه و حوصله لازم برای تهیه و خوردن غذا را ندارند و در نتیجه غذای خوب و كافی نمی خورند. ضمن اینكه در زمان كهولت، افراد تمركز و هشیاری لازم را برای توجه به تغذیه خود ندارند، در نتیجه اگر مراقبتی از آنها نشود، ممكن است غذای كافی نخورند. مشكلات اقتصادی در سالمندان می تواند یكی دیگر از علت‌های سوء تغذیه باشد. به عنوان مثال تعدادی از سالمندان به دلیل نداشتن مقرری و یا ناچیز بودن حقوق بازنشستگی، توان انتخاب غذاهایی كه مورد نیاز بدنشان است را ندارند.
كم مصرف كردن مایعات را از دیگر مشكلات سالمندان است. اغلب سالمندان به دلیل بزرگ شدن پروستات و تكرر ادرار اغلب مجبورند شب‌ها چند بار بیدار شوند، بنابراین از خوردن مایعات صرف نظر می كنند، در حالی كه هضم، جذب، دفع و متابولیسم بدن نیاز به آب دارد و كمبود مایعات می تواند تمامی این مراحل را دچار مشكل كند و یا اینكه موجب بالا رفتن فشار خون و در نهایت سكته شود. بنابراین آنها بایستی از مایعات به اندازه كافی استفاده كنند.
مشكل دیگری كه باید به آن توجه كرد این است كه ممكن است معده سالمندان عامل جذب ویتامین ۱۲B را تولید نكند و حتی اگر ۱۲B هم در غذایشان باشد، جذب نشود و كمبود ۱۲B در بدن به تدریج باعث كم خونی و ضایعات عصبی شود بنابراین باید ۱۲B‌های تزریقی برای آنها در نظر گرفت و یا اینكه فرم فعال ویتامین D كه در كلیه ساخته می شود و اگر فردی نارسایی كلیه دارد باید از قرص‌های ویتامین D استفاده كند.
در مجموع و بنابر دلایلی كه بر شمردیم سالمندان در معرض خطر انواع كمبودهای تغذیه ای و كمبود ویتامین ها قرار دارند و این گروه سنی همچون كودكان نیاز به رسیدگی و توجه دارند.

دكتر سید علی كشاورز
مدیر گروه تغذیه دانشگاه عولم پزشكی تهران

منبع : روزنامه سلامت