برای همه کودکان زمین

▪ نگاهی به پروژه تولید رایانه های ارزان قیمت
شــــاید شما تاكنون نام نیك نگروپونته (Nick Negroponte) را نشنیده باشید اما تمامی چهره های سرشناس IT جهان، او را می شناسند. نگروپونته، بنیان گذار اسطوره ای آزمایشگاه رسانه های دیجیتالی دانشگاه MIT است (بسیاری از نوآوری های IT جهان، در این آزمایشگاه ریشه داشته است). اما او اینك جدا از تمامی نوآوری های قبلی، طرح جدید و متفاوتی را در ذهن دارد: تولید چند صد میلیون رایانه كیفی صد دلاری برای دانش آموزان كشورهای در حال توسعه جهان.
نگروپونته به تازگی نمونه اولیه ای از طرح خلاقانه خود را ارائه كرده است. این نمونه، یك رایانه كیفی كوچك با صفحه نمایش هفت اینچی است كه نیروی برق آن توسط یك هندل كوچك مكانیكی تامین می شود.
برخی از متخصصان معتقدند كه در صورت اجرای موفقیت آمیز طرح نگروپونته، تحولی در زندگی میلیون ها كودك كشورهای در حال توسعه ایجاد خواهد شد.
نگروپونته برای اجرای طرح خود، به تاسیس سازمانی غیرانتفاعی به نام «یك لپ تاپ برای هر كودك» (OLPC= One Laptop Per Child) اقدام كرده است. اعتبار بین المللی نگروپونته در عرصه IT و دوستی نزدیك او با اشخاصی نظیر بیل گیتس، استیو جابز و مایكل دل، جذب كمك ها و مشاركت های مالی را برای OLPC تا حد زیادی تسهیل كرده است (این سازمان تاكنون ۱۰ میلیون دلار مشاركت مالی جذب كرده كه این رقم، همچنان رو به افزایش است).
اما نگروپونته برای تحقق بخشیدن به رویای خود، با موانع و چالش های بسیاری نیز روبه رو است. بسیاری از اشخاص، حتی با مبنای ایده او یعنی «استفاده از فناوری برای بهبود وضع جهان» با دیده تردید می نگرند. برخی از منتقدان وی نیز امكان استفاده از فناوری IT را در مناطقی كه بسیاری از دانش آموزان آنجا، حتی از داشتن كتاب درسی نیز محرومند، كاری غیرممكن می دانند. بعضی دیگر نیز كاهش قیمت رایانه های كیفی تا صد دلار را نا شدنی می پندارند. ولی نگروپونته در پیشبرد ایده خود كاملاً مصمم است.
وی با سفرهای متعدد به كشورهای جهان، سعی دارد آنها را نیز با خود همراه كند. این تلاش ها نتایج قابل توجهی نیز به همراه داشته است. به عنوان مثال، لولا دا سیلوا (Lula da Silva)، رئیس جمهور برزیل، از هم اكنون با خرید یك میلیون دستگاه از این رایانه ها موافقت كرده است. شیلی، آرژانتین و تایلند نیز در آستانه توافق هستند. نگروپونته در گزارشی كه در اجلاس اخیر سازمان ملل در مورد جامعه اطلاعاتی در تونس برگزار شد (۱۶ نوامبر، ۲۵ آبان امسال) ابراز امیدواری كرد كه تولید این رایانه ها از سال آینده آغاز شود. وی معتقد است كه تولید این رایانه ها، گام موثری در كاهش شكاف دیجیتالی بین كشورهای فقیر و كشورهای در حال توسعه خواهد بود.
•ویژگی لپ تاپ های صد دلاری
كاهش هزینه تولید یك رایانه كیفی تا حدی كه با قیمت صد دلار، قابل فروش باشد، چالشی اساسی برای نگروپونته و همكارانش محسوب می شد. بدین منظور، گروه طراحی، به مهم ترین قابلیت های یك رایانه كیفی برای استفاده دانش آموزان، بسنده كردند. رایانه طراحی شده، قابلیت كار با نرم افزارهای ساده ای نظیر واژه پردازها و نیز امكان ارسال و دریافت e-mail و اتصال به اینترنت را دارد. این رایانه ها، فاقد هرگونه دیسك سخت هستند، اما به جای آن از فلش كارت های حافظه بهره می برند. سرعت پردازش ریز پردازنده آنها كه ساخت شركت AMD است، ۵۰۰ مگاهرتز خواهد بود. در ضمن، هر یك از این رایانه ها، به یك سیستم ارتباطی بی سیم Wi=Fi نیز مجهز است كه امكان تعریف یك شبكه بین تعدادی از آنها را میسر می سازد. این رایانه ها بدون اتصال به شبكه برق نیز كار می كنند. برای این كار، هندل كوچكی تعبیه شده كه با یك دقیقه چرخاندن آن، رایانه تا ده دقیقه روشن می ماند.
یكی از دشوارترین كارها برای رساندن قیمت این رایانه ها به صد دلار، كاهش هزینه تولید گران ترین بخش یك رایانه كیفی یعنی صفحه نمایش آن بود. بدین منظور، نگروپونته با همكاری مدیریت فناوری بخش صفحه نمایش شركت اینتل، موفق به اختراع صفحه نمایشی شد كه تنها ۳۵ دلار هزینه دارد.
اما هدف گروه نگروپونته از انجام این پروژه، علاوه بر دستاوردهای بزرگ در عرصه فناوری، دستاوردهای بزرگی در حوزه «آموزش» نیز هست. آنها معتقدند كه كودكان بی سواد، به راحتی قادر خواهند بود كه از چنین رایانه ای استفاده كرده و با كمك آن، خواندن را (و پس از آن، ریاضیات، تاریخ و... را ) نزد خود فرا گیرند. اما آیا نگروپونته در تحقق قصد خود موفق خواهد شد؟ رویای آوردن IT به مدارس كشورهای در حال توسعه، زمانی در وجود او شعله ور شد كه در سفری همراه همسرش به كامبوج، به تمامی دانش آموزان یك دهكده محروم، یك رایانه كیفی اهدا كرد. او اینك قصد دارد همان كار را در سطح بسیار گسترده تری انجام دهد. نگروپونته كسی است كه سابقه حرفه ای درخشانی در پرونده كاری خود دارد كه ۲۰ سال، رهبری آزمایشگاه معروف رسانه های دیجیتالی دانشگاه MIT، تنها بخشی از آن است. نگاهی به سابقه درخشان او، نوید دهنده موفقیت این پروژه دشوار خواهد بود.

ترجمه: شهاب شعری مقدم

منبع : روزنامه شرق