از حافظ تا ژولیت بینوش

ـ گفت‌وگو با كیارستمی
عباس كیارستمی همیشه خبرساز است، اما این روزها پرخبرتر از همیشه است. او از ساختن فیلم جدیدش در حومه تهران خبر می‌دهد كه هنوز نامش را اعلا‌م نمی‌كند و می‌گوید به موقع نامش را اعلا‌م خواهم كرد. وی همچنین از انتشار قریب‌الوقوع <سعدی به روایت كیارستمی> كه مراحل حروفچینی، لیتوگرافی و... را پشت سر گذاشته و به‌زودی توسط انتشارات نیلوفر راهی كتابفروشی‌ها خواهد شد خبر داد.
بارها و بارها با منزل عباس كیارستمی تماس می‌گیرم، اما كسی گوشی را بر نمی‌دارد تا اینكه روز پنجشنبه، صدای او را از گوشی تلفن می‌شنوم، همان صدایی است كه در فیلم مستند <وقت خوب مصائب> ساخته ناصر صفاریان درباره احمدرضا احمدی حرف می‌زند. پس از احوالپرسی یك‌راست می‌روم سراغ حافظش و نقدهایی كه دیگران درباره حافظش نوشته‌اند.
او می‌گوید: <من خودم واقعا درباره این كار نظری ندارم و بیشتر دوست دارم نظر دیگران را بشنوم. می‌خواهم بیشتر شنونده باشم تا نظردهنده.
از نحوه شكل‌گیری كار می‌پرسم، اما جوابی كه می‌شنوم كمی متفاوت است: یادم نیست ایده و فكر اصلی از كجا آمد، ولی یك كار است و حافظ با حافظ جمع نشده است. نباید زیاد جدی گرفت.
توصیه كیارستمی به جدی نگرفتن كار است، اما دیگران جدی‌اش گرفته‌اند و یكی از آنها <آیدین آغداشلو> است كه نقدش در روزنامه اعتماد ملی منتشر شد.
او گفته بود: <كیارستمی به عنوان یك نویسنده قرن بیست‌ویكمی با حافظ برخورد مدرنیستی انجام داده، حالا‌ در چارچوب هایكو> نظرش را درباره همین جمله آیدین آغداشلو می‌پرسم، می‌گوید: <همان‌گونه كه جناب آیدین اشاره كرده‌اند باید امروز با <دیدی نو> و <مدرن> به جامعه، پیرامون و قضایا نگریست.>
وقتی كیارستمی از دید نو و مدرن می‌گوید، یاد جمله‌ای می‌افتیم كه در صفحه اول حافظ به روایت كیارستمی نقش بسته است: <باید مطلقا مدرن بود> از آرتور رمبو شاعر برجسته فرانسوی.
از رمبو می‌پرسم و كیارستمی می‌گوید: <من صاحبنظر نیستم و به اندازه بقیه دوستان كه ترجمه شعرهای ایشان را خوانده‌اند با ایشان آشنا هستم و بیشتر شعرهایی را كه در مورد آسمان پاریس گفته، می‌پسندم.> بحث را به همان جمله‌ای می‌كشم كه بر صفحه اول كتاب حافظ به روایت كیارستمی نقش بسته است.
او می‌گوید: به نظر من باید پیشوند <باید> را هم از این جمله برداشت و حذف كرد. باید این <باید> را برداریم و تكلیف را روشن‌تر كنیم. در واقع می‌خواهم به شما بگویم كه اگر مدرن نباشیم مثل این است كه نفس نكشیم. ‌
درست است كه این روزها حافظ كیارستمی پرفروش‌شده است و پرآوازه و كتابخوانان منتظر سعدی او هستند، اما مگر می‌شود با كیارستمی صحبت كرد و از سینما چیزی نپرسید. ‌
كیارستمی می‌گوید: یك كاری را در حومه تهران دارم انجام می‌دهم كه به موقع نامش را اعلا‌م خواهم كرد اما یك پرسش دیگر هم مانده است؛ از فیلمی كه <ژولیت بینوش> قرار بود در آن بازی كند چه خبر؟ ‌
كیارستمی می‌گوید این كار سر جای خودش است. البته به زمان دیگری موكول شده است و ان‌شاءا... بهار آینده كلید خواهد خورد.

طاهر جمشیدزاده

منبع : روزنامه اعتماد ملی