چگونه مانند یک مدیر ارشد اجرایی بیندیشیم؟

همواره این سؤال نزد كاركنان سطوح مختلف سازمانی مطرح بوده است: «چگونه می‌توان پله‌های ترقی را از طریق كسب مقام‌های سازمانی طی كرد؟»
پاسخ به این سؤال، ابتدا مستلزم توجه به این نكته است كه احراز پست‌های مدیریتی در درجه اول منوط به وجود شایستگی‌های مدیریت در زمینه‌های مختلف فكری، فنی و حرفه‌ای و ارتباطی در كاندیداهای مناصب مدیریتی است. مطالعه و بررسی عملكرد مدیران موفق در عرصه رقابت و كسب و كار جهانی، مؤید وجود یكسری ویژگی‌ها، خصوصیات و توانمندی‌های مختلف در میان آنان بوده كه منجر به حصول نتایج مورد نظر و دستیابی به اهداف تعیین شده توسط سازمان‌های تحت مدیریت و رهبری آنها شده است. احصاء و شناسایی ویژگی‌ها و توانمندی‌های مدیران و رهبران جهانی، عمدتاً با تكیه بر عواملی متعدد صورت گرفته است، اما این ویژگی‌ها كه از منابع مختلف استخراج شده‌اند، تا حدود زیادی دارای نقاط مشترك و محورهایی یكسان هستند.
بنتون، نویسنده كتاب «چگونه مانند یك مدیر ارشد اجرایی بیندیشیم؟» براساس نتایج بررسی‌های خود، تصریح كرده است كه بسیاری از مدیران و رهبران موفق در سازمان‌های مختلف، دارای ویژگی‌هایی مشترك در زمینه‌های مختلف بوده‌اند. این مسئله می‌تواند كلید پاسخگویی به سؤال فوق باشد.
در این كتاب، نویسنده دستیابی به مناصب مدیریتی را به مثابه صعود به قله‌هایی مرتفع دانسته و با طبقه‌بندی ویژگی‌های مدیران برای دستیابی به قله‌های موفقیت و كسب آمادگی لازم در مسیر صعود، در سه مرحله:
۱) نزدیك شدن به صعود
۲) در راه صعود
۳) پر كردن فاصله‌ها
۲۲ ویژگی مهم رفتاری را شناسایی كرده است. او تصریح می‌كند كه رئیس و مدیر، به این دلیل به سمت و موقعیت بالایی در سازمان ارتقا یافته است:
▪ بیشتر از سایرین كار كرده است
▪ بهتر كار كرده است
▪ سخت‌تر كار كرده است
▪ به‌گونه‌ای خودش را از دیگران ممتاز ساخته است
باتوجه به اهمیت این موضوع در سازمان‌ها و بنگاه‌های مختلف، اهم مطالب مندرج در كتاب وی كه توسط سازمان مدیریت صنعتی تلخیص شده است، به تفكیك ویژگی‌های احصاء شده در هر مرحله، به قرار ذیل ارائه شده كه برای تمامی سطوح سازمان مفید است.
● ویژگی‌های مرحله «نزدیك شدن به صعود»
۱) ویژگی اول: اعتماد به نفس
▪ بزرگترین مانع رشد، خودتان هستید.
▪ مدیران برتر، میل دارند بیشتر با افراد متكی به نفس سروكار داشته باشند.
▪ رؤسای متزلزل به خود اجازه می‌دهند در محاصره افراد ضعیف قرار گیرند.
▪ به خود امیدوار باشید و بر اهداف خود متمركز شوید.
▪ احساس ترس را در خود فرو نشانید.
۲) ویژگی دوم: كنترل طرز برخورد
▪ چیز چندانی وجود ندارد كه بتوانید بر آن كنترل داشته باشید.
▪ طرز برخورد، تنها حوزه‌ای است كه می‌توانید آن را به كنترل خود درآورید.
▪ توفیق در كسب و كار، بیشتر مرهون گرایش ذهنی شماست تا قابلیت ذهنی‌تان.
▪ آهنگ صدا، حالت بدن، نحوه دست دادن، دست نوشته، پیام تلفنی، تفویض اختیار، مدیریت و رهبری در رفتار شما ظاهر شده و انتقال می‌یابد.
۳) ویژگی سوم: پافشاری
▪ مدیران موفق، از خصیصه پافشاری، عزم و ثبات قدم برخوردارند.
▪ پافشاری، لجاجت نیست كه منجر به حماقت شود بلكه تعهد به نتیجه است.
▪ پافشاری، مقاومت در برابر شكست‌ها و دلسردی‌هاست.
ـ نكته: بدانید چه هنگامی پافشاری كنید و چه زمانی دست از پافشاری بردارید.
۴) ویژگی چهارم: مداومت در بهبود وضعیت
▪ بهبود مستمر یعنی آموختن چیزهای مهم، مفید و شادی آفرین.
بهبود مستمر منجر به آثار و نتایج ذیل می‌شود:
▪ سودمند بودن برای دیگران
▪ افزایش توانمندی
▪ برخوردار شدن از تفكری خلاق
▪ افزایش اعتبار تصمیمات و قضاوت‌ها
▪ افزایش اعتبار نزد افراد
ـ هشدار:
۱) دانسته‌های خود را صرف افراد بی‌تفاوت نكنید.
۲) دانش را برای آزردن دیگران نیاموزید.
۵) ویژگی پنجم: صداقت و پایبندی به اصول اخلاقی
▪ رهبران موفق از درستكاری و صداقت حمایت می‌كنند.
▪ آنها ضمن توجه به اصول اخلاقی، نكات ذیل را توصیه می‌كنند:
▪ كسی را به‌طور عمدی اغوا نكنید
▪ از گفتن حقیقت خودداری نكنید
▪ خلف وعده نكنید
▪ آمرانه برخورد نكنید
▪ عدم اعتماد شما به دیگران، توجیه كننده عدم اعتماد آنان به شماست
▪ با خود صادق باشید
۶) ویژگی ششم: اول اندیشه بعد گفتار
▪ اندیشیدن پیش از سخن گفتن به معنای تقلید از الگوهای ملال‌آور و خسته‌كننده نیست.
این اقدام باعث می‌شود تا:
▪ با هوش‌تر به نظر برسید
▪ قدرت بیان و كلام شما افزایش یابد
▪ اشتباهات گفتاری شما به حداقل برسد
▪ امكان مشاهده ضعف دیگران فراهم آید
۷) ویژگی هفتم: خلاقیت
▪ مدیر عالی، اختیار و آزادی غیرعادی بودن را داشته و می‌تواند خطرمتفاوت بودن را بپذیرد.
▪ برای الگو بودن نزد كاركنان، باید ویژگی خلاقیت را در خود تقویت كنید.
▪ خلاقیت برای تحقق و دستیابی به چشم‌انداز آینده، شرط مطلوب و ضروری رهبری است.
۸) ویژگی هشتم: فروتنی در انظار
▪ فروتنی، نشانگر اعتماد به نفس است.
▪ از استعدادها، توانایی‌ها و ارزش خویش، با فروتنی سخن بگویید.
▪ متواضع بودن به معنی پرهیز از رفتار تصنعی فخر فروشانه و سخنان پرلاف و گزاف است.
● ویژگی‌های مرحله «در راه صعود»
۹) ویژگی نهم: سبك‌شناسی
▪ سبك مطلوب عبارت است از: رفتار مناسب در وقت مناسب
▪ سبك نامطلوب عبارت است از: رفتار یكسان در تمام شرایط
▪ برای بهره‌مندی از سبك مناسب، به نكات ذیل توجه كنید:
۱) رفتارتان را تغییر دهید تا سبك شما تغییر كند.
۲) سبك سایرین را بشناسید (حدس نزنید، سؤال كنید).
۳) به ظاهر فیزیكی خود توجه كنید.
۴) طرحی عینی برای نیل به مقاصد خود داشته باشید.
۵) هماهنگی حرف و عمل خود را به دیگران نشان دهید.
۱۰) ویژگی دهم: شهامت
▪ شهامت یعنی ریسك كردن در انجام كارهایی كه دیگران از انجام آنها بیم دارند.
▪ برای افزایش شهامت، بیندیشید، صادق باشید و نظر دیگران را جویا شوید.
▪ لازم است از قید و بند برخی مرزها، محدودیت‌ها، روش‌ها و ضابطه‌ها خارج شوید.
ـ نكته: كمی لجام گسیخته بودن، آسان است فقط دقت كنید كه بیشتر مردم چه می‌كنند، آن را انجام ندهید.
۱۱) ویژگی یازدهم: شوخ طبعی
▪ شوخ طبعی، عامل یكسان‌سازی برای كوتاه كردن فواصل فرهنگی، مقام و موانع ظاهری است.
▪ مردم، كسانی را كه می‌توانند با آنان بخندند، دوست دارند.
▪ شوخ‌طبعی، فشار عصبی را كاهش داده و برقراری ارتباط را ساده می‌كند.
۱۲) ویژگی دوازدهم: نقش آفرینی
▪ هر كس در رأس قرار می‌گیرد، تا اندازه‌ای از هنر تئاتر استفاده می‌كند.
▪ نقش‌آفرینی، یك «راز تجاری» برای مدیران موفق است.
نكات ذیل برای نقش‌آفرینی بیشتر توصیه می‌شود:
▪ به هنگام مصاحفه، دست افراد را فشرده و نگه دارید تا از این طریق صمیمی‌تر به نظر برسید.
▪ در برخورد با مدیرتان، تماس چشمی را حفظ كرده، آرام، متین و مصمم باشید.
▪ طوری بایستید كه پرتحرك، جوان و بلندتر به نظر آیید.
۱۳) ویژگی سیزدهم: جزئی‌نگری
▪ هر قدر بالاتر بروید، بیشتر تحت تأثیر مسائل كلان قرار می‌گیرد.
▪ جزئی‌نگری، به مفهوم دقیق بودن و برعهده گرفتن مسئولیت كامل نتایج اقدامات است.
▪ آگاهی از جزئیات، برای مدیران اهمیت دارد.
● ویژگی‌های مرحله «پر كردن فاصله‌ها»
۱۴) ویژگی چهاردهم: خوب كار كردن و میل به رهبری
▪ مدیران موفق، كارهایشان را با برتری فنی انجام می‌دهند.
▪ لازم است كه افراد، یك زمینه تخصصی را دنبال كنند.
▪ در مسیر دستیابی به سطوح مدیریت ارشد، آگاهی از مسائل عمومی در كنار تخصص ضروری است.
نكات ذیل برای تكامل مدیران عالی توصیه می‌شود:
▪ اعلام صریح انتظارات از كاركنان
▪ حضور فیزیكی با ظاهری آرام و مطمئن در محیط كار
▪ ارزیابی خود براساس نظرات دیگران
▪ پرسش‌های كلیدی از كارشناسان كلیدی
۱۵) ویژگی پانزدهم: جنگیدن به خاطر كاركنان
▪ جنگیدن به خاطر كاركنان، در صدر امور قرار دارد.
▪ حمایت كاركنان از شما، مشروط به حمایت شما از آنان است.
▪ امتیاز و افتخار را بین كاركنان تقسیم كنید.
▪ كاركنان نیز می‌بایستی مدیران خود را از فعالیت‌های خود آگاه سازند.
۱۶) ویژگی شانزدهم: پذیرش اشتباه
▪ در صورت بروز اشتباه، آن را قبول كرده، اصلاح كنید و از تكرار آن بپرهیزید.
▪ تكرار اشتباه، مؤید عدم توجه به جزئیات، نگرش ضعیف و نیاز شدید به بهسازی وضعیت موجود است.
▪ اعتراف به اشتباه نباید منجر به شرمندگی شود.
۱۷) ویژگی هفدهم: صراحت لهجه
▪ مدیران عالی، حوصله حاشیه رفتن ندارند.
▪ صریح و رك باشید. در غیر این صورت اصل مطلب را فراموش می‌كنید و مردد و آسیب‌پذیر به نظر می‌رسید.
▪ صراحت در صحبت و نگارش، مورد تأكید است.
۱۸) ویژگی هجدهم: مهربانی
▪ مدیران عالی موفق، اثبات كرده‌اند كه درعین صمیمیت و مهربانی، می‌توان به امور رسیدگی كرد.
▪ مهربان بودن، بر نظام ارزشی ساده ذیل استوار است:
▪ به مردم احترام بگذارید چرا كه آنچه كشت كنید، همان را برداشت خواهید كرد.
۱۹) ویژگی نوزدهم: كنجكاوی
▪ جریان رشد از كنجكاوی آغاز می‌شود.
▪ كلید كنجكاو بودن، طرز و تكنیك برخورد است.
▪ اطلاعات تازه را فرا بگیرید و اطلاعات قدیمی را شفاف كنید.
▪ اخذ اطلاعات نباید منجر به خدشه‌دار شدن عزت نفس طرف مقابل شود.
۲۰) ویژگی بیستم: رقابت‌جویی
▪ زندگی شغلی یك مبارزه دائمی است، لذا طبعی رقابت‌جو داشته باشید.
▪ «سختی و مشقت مثبت» ناشی از مبارزه با حریف، مهارت‌های شما را افزایش می‌دهد.
▪ در هر وضعیتی كه هستید، برای «برد آسان» دعا نكنید.
▪ رقابتی را انتخاب كنید كه به نفع شماست.
▪ رقابت‌های آزمایشی را فراموش نكنید.
۲۱) ویژگی بیست و یكم: انعطاف‌پذیری
▪ انعطاف‌پذیر بودن، به معنای بی‌اراده و سست بودن نیست.
▪ انعطاف‌پذیر بودن، به معنای تعدیل واكنش خود نسبت به شرایط جدید است.
▪ انعطاف‌پذیر بودن، موجب می‌شود براحتی بتوانید افكار قدیمی را از ذهن بیرون كنید.
۲۲) ویژگی بیست و دوم: مهارت در قصه‌گویی
▪ مدیران عالی برای برقراری بی‌وقفه ارتباط، از لطایف و ظرایف موجود در داستان‌ها استفاده می‌كنند.
▪ هدف از قصه، ارائه اطلاعات شفاف، مفید و مناسب است.
در این ارتباط، توجه به نكات ذیل ضروری است:
▪ از تكرار داستان‌ها خودداری ورزید.
▪ چنته خود را از قصه خالی نكنید.

نویسنده : محمد محسن‌وند

منبع : ماهنامه صنعت خودرو