معرفی بیمه مسئولیت مدنی کارفرما

جراحات بدنی و صدمات ناشی از كار یا حین انجام وظیفه ، امری اجتناب ناپذیر است و كاركنان هر سازمانی با هر نوع فعالیت اقتصادی، در معرض وقوع سوانحی از این دست قرار دارند.
قوانین كار و مجازات اسلامی كشورمان (خلاصه‌ای از این قوانین به شرح پیوست تقدیم است)، مسئولیت‌های بالقوه سنگینی را به ‌صورت تكلیفی در قبال جبران غرامت صدمات جانی وارد به كاركنان متوجه كارفرمایان می‌كتد. از سوی دیگر ، طرح بیمه سازمان تامین اجتماعی كشور همانند آنچه در سایر كشورهای جهان عرضه می شود ، در واقع مجموعه‌ای از پوششهای بیمه‌ای عمر، حادثه ، درمان و بازنشستگی است كه منافع آن منحصرا به كاركنان تعلق داشته و بـه هیچ وجه با هدف جبران غراماتی كه مسئولیت آن بر عهده كارفرمایان قرار می گیرد، طراحی نشده است.
بدین لحاظ در غالب موارد، به دنبال بروز صدمات جانی ناشی از حوادث حین كار ، كارفرمایان مكلف به پرداخت مبالغ گزاف به منظور جلب رضایت زیان دیده یا بازماندگان وی می‌شوند . شاهد این مدعا در قوانین جاری كشور آن است كه به سازمان تامین اجتماعی این حق داده شده است (تبصره ۱ماده ۶۶ قانون كار و تامین اجتماعی) كه در صورت احراز تقصیر كارفرما، نسبت به مطالبه‌ی وجوه پرداختی (به فرد بیمه شده و یا خانواده وی) ، از كارفرما اقدام كند.
امروزه و بالاخص پس از تفسیر جدید قانون دیات، به لحاظ مبالغ سنگینی كه به‌عنوان دیه از سوی محاكم قضایی تعیین می شود ، خرید بیمه نامه‌ی مسئولیت مدنی كارفرما در برابر كاركنان به‌عنوان ضرورت برای كلیه‌ی سازمان‌ها مطرح است.
●بیمه مسئولیت مدنی كارفرما در برابر كاركنان
این بیمه نامه مسئولیت مدنی و قانونی كارفرمایان را در قبال جبران غرامت فوت، نقص عضو دائم ازكارافتادگی جزئی و كلی و همچنین هزینه‌ی معالجات هریك از كاركنان (براساس قوانین كار و مجازات اسلامی ) ناشی از حوادث حین كار را تا سقف سرمایه (های) تعیین شده در بیمه نامه ، مورد تامین قرار می‌دهد.
علاوه بر غرامت تعیین شده در بیمه نامه، با توافق قبلی با بیمه گر در مواردمقتضی، هزینه های دادرسی به منظور دفاع از حقوق كارفرما نیز ، از سوی بیمه گر جبران می شود.
●غرامت مورد تعهد
میزان غرامت مورد تعهد بیمه گر به هنگام انعقاد قرارداد بیمه و معمولاً با توجه به مبالغ دیات و به صورت توافقی تعیین می‌شود .
●نحوه پرداخت غرامت
كارفرما به محض اطلاع از وقوع حوادث منجر به صدمات جانی، مراتب را فورا" به بیمه گر اطلاع می‌دهد و بیمه گر پس از دریافت اطلاعات و مدارك مورد نیاز درصورتیكه مسئولیت كارفرما محرز باشد، قبل از ارجاع دعوی به دادگاه ، اقدام به پرداخت وجه غرامت به خانواده‌ی زیان دیده خواهد كرد.
●هزینه های خرید بیمه مسئولیت كارفرما
هزینه‌ی خرید این بیمه نامه بسته به نوع فعالیت اقتصادی سازمان، تعداد پرسنل و همچنین سرمایه (های) بیمه مورد نظر (مبالغ دیه) ، تعیین می‌شود.
ضمناً به لحاظ عدم وجود تعرفه‌ی یكسان نزد شركت‌های بیمه‌ی كشور ، میزان حق بیمه براساس توان بیمه گری شركت‌های بیمه و نحوه‌ی عرضه ریسك از سوی كارگزار بیمه تعیین می شود .
●مبانی حقوقی بیمه نامه مسئولیت مدنی كارفرما در مقابل كاركنان
▪قانون مدنی
ماده ۱
هركس كه در نتیجه‌ی بی احتیاطی ، به جان یا سلامتی دیگری ضرر مادی یا معنوی ایجاد كند، مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود است.
ماده ۵
اگر در اثر آسیبی كه به بدن یا سلامتی كسی وارد شده در بدن او نقصی پیدا شود یا قوه‌ی كار زیان‌دیده كم شود ویا ازبین رود و یا موجب افزایش مخارج زندگی او شود ، وارد كننده‌ی زیان ، مسئول جبران كلیه‌ی خسارات مزبور است.
« قانون تأمین اجتماعی »
ماده ۶۰
حوادث ناشی ازكار حوادثی است كه در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می افتد . مقصود از حین انجام وظیفه تمام اوقاتی است كه بیمه شده در كارگاه یا موسسات وابسته یا ساختمانها و محوطه‌ی آن مشغول كار باشد. یا به دستور كارفرما در خارج از محوطه‌ی كارگاه عهده دار انجام ماموریتی باشد. اوقات مراجعه به درمانگاه یا بیمارستان یا برای معالجات درمانی و توان بخشی و اوقات رفت و برگشت بیمه شده از منزل به كارگاه جزو اوقات انجام وظیفه محسوب می‌شود، مشروط بر این كه حادثه در زمان عادی رفت و برگشت به كارگاه اتفاق افتاده باشد . حوادثی كه برای بیمه شده حین اقدام برای نجات سایر بیمه شدگان و مساعدت آنان اتفاق می‌افتد، حادثه‌ی ناشی از كار محسوب می شود .
ماده ۶۶
درصورتی كه ثابت شود وقوع حادثه مستقیماً ناشی از عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و بروز بیماری ناشی از عدم رعایت مقررات بهداشتی و احتیاط لازم از طرف كارفرما یا نمایندگان او بوده، سازمان (تأمین اجتماعی) هزینه‌های مربوط به معالجه و غرامات و مستمری ها و غیره را پرداخته و طبق ماده ۵۰ این قانون از كارفرما مطالبه و وصول خواهد كرد.
تبصره ۱ ماده ۶۶
مقصر (كارفرما) می تواند با پرداخت معادل ده سال مستمری موضوع این ماده به سازمان تامین اجتماعی ، ازاین بابت بری الذمه شود.
« قانون مجازات اسلامی »
تبصره ۳ ماده ۲۹۵ قانون دیات
هرگاه براثر بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم مهارت و عدم رعایت مقررات مربوط به امری، قتل یا ضرب یا جرح واقع شود به‌نحوی كه اگر آن مقررات رعایت می شد حادثه‌ای اتفاق نمی افتاد، قتل و یا ضرب و یا جرح در حكم شبه عمد خواهد بود، براساس این ماده‌ی قانونی، مشمول پرداخت دیه * خواهد بود.
* در سال ۱۳۸۴ مبلغ خون بها (دیه) طبق حكم مراجع قضایی كشور حداقل ۲۵ میلیون تومان در ماه های عادی و در ماههای حرام۳۴ میلیون تومان تعیین شده است. ضمناً در موارد تعدد نقص عضو میزان خون بها می تواند تا چند برابر یك دیه كامل تعیین شود.

منبع : مجله بهکام