تنوع‌طلبی جوانان و پای لنگ صنعت

تغییر ذائقه و پسند مشتری به‌واسطه اصول علمی، سخنی بجا و منطقی است. امروزه تنوع‌طلبی به‌عنوان یكی از ویژگی‌های انسان‌ها به شمار می‌رود كه چنانچه ارتباط میان آن و قیمت كالا برای تولیدكنندگان به‌خوبی تبیین‌نشده باشد، می‌تواند در روند بازار تاثیر عمیقی بر جای گذارد. معمولا روحیه تنوع‌طلبی با قیمت بالای اجناس ارتباط عكس دارد، یعنی هر اندازه افراد تنوع‌طلب‌تر می‌شوند، دوست دارند كالایی با قیمت پایین‌تر بخرند، مدتی استفاده كنند و سپس دور بیندازند.
لباس هم از این قاعده مستثنا نیست. هم‌اكنون مانتوهای زنانه‌ای كه از آن سوی مرزها با نازل‌ترین قیمت وارد می‌شوند ۱۳ تا ۲۰ هزار تومان قیمت دارند، در حالی كه برای یك مانتوی دوخت ایرانی ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان قیمت گذاشته می‌شود، بنابراین در این شرایط مشتری ترجیح می‌دهد همان كالای خارجی را مصرف كند. صدیقه پاك‌بین، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا، دبیر انجمن طراحان لباس و پارچه ایران كه خود سال‌هاست در خصوص پوشاك ایرانی تحقیق می‌كند در خصوص لزوم ساماندهی لباس معتقد است در وهله اول برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌های پوشاك برای تحرك‌بخشیدن به پوشاك ایرانی گامی موثر است.
او با بیان اینكه در حال حاضر طراحان لباس در جامعه ما جایگاهی ندارند، می‌گوید: تا پیش از اینكه صحبتی از لزوم ساماندهی لباس در میان باشد، كسی با طراحان آشنا نبود و حتی صاحبان صنایع هم رغبتی برای به‌كارگیری آنها از خود نشان نداده بودند. حتی فارغ‌التحصیلان رشته طراحی لباس و پارچه یا فعالیت نمی‌كنند یا اگر فعال باشند به صورت كارگاه‌های كوچك تولیدی یا در رشته‌های غیرمرتبط با تخصص خود مثل گرافیك در حال كار هستند.
پاك‌بین با بیان اینكه تولید پوشاك زنانه در ایران فاقد فناوری است، ادامه می‌دهد: بیشتر لباس‌های ارائه شده نتیجه كپی‌برداری از مدل‌های اروپایی است كه تولیدكننده بسیار ناشیانه در آن دست می‌برد؛ چراكه بیشتر لباس‌های موجود با سایز زنان ایرانی مطابقت ندارد. از سوی دیگر الگوهای لباس ما هم بسیار مشكل دارند؛ همچنین جای تزئین و طرح‌های ایرانی و سنتی روی پارچه‌ها و لباس‌های ما بسیار خالی است و كمتر به این ویژگی لباس توجه می‌شود. دبیر انجمن طراحان لباس و پارچه ایران تصریح می‌كند: ما برای تولیدات خود حتی فاقد مواد اولیه پوشاك مثل پارچه هستیم. بیشتر پارچه‌های موجود در بازار وارداتی هستند و پارچه‌های مخصوص پوشاك زنانه در ایران تولید نمی‌شود مگر در موارد استثنایی و كم.
مدیر گروه طراحی پارچه و لباس دانشگاه الزهرا از كمبود ارتباط میان دانشگاه و صنعت گله می‌كند و می‌گوید: رشته طراحی پارچه و لباس هرچه سریع‌تر باید به صنعت وارد شود، این ارتباط در حدود ۴۰ درصد ایجاد شده اما باید با استمرار این حركت نقش دانشگاه در صنعت در زمینه طراحی لباس و پارچه پررنگ‌تر شود.
صدیقه پاك‌بین در این گفت‌وگو ضمن بیان تاریخچه رشته طراحی پارچه و لباس در دانشگاه الزهرا می‌گوید: در سال ۱۳۴۵ در دانشگاه الزهرا كه آن زمان با نام موسسه آموزش عالی دختران شناخته می‌شد، رشته خیاطی راه‌اندازی شد و در سال ۱۳۵۲ به رشته طراحی پارچه و لباس تغییر نام یافت. از سال ۶۸ـ۶۷ نیز به دو گرایش مجزا تقسیم گردید. البته رشته بافت نیز برای مدتی تدریس می‌شد اما به دلیل عدم استقبال درخور دانشجویان، تنها یك دوره فارغ‌التحصیل داشت و مجددا دو گرایش طراحی پارچه و لباس باقی ماند. وی افزود: اخیرا با توجه به تغییر سرفصل و محتوای برخی دروس، علاقه‌مندی دانشجویان بیشتر شده است. سعی كرده‌ایم رشته طراحی لباس و پارچه كاربردی‌تر شود به همین منظور از اساتید دانشگاه‌های مختلف دعوت به‌عمل آوردیم و دروسی مانند چاپ، بافت و... به دروس اضافه شد.
زیرا این دو رشته مكمل یكدیگر هستند و بهتر است در كنار هم قرار گیرید تا بازدهی كار بیشتر و كیفیت آموزش نیز ارتقا یابد. پاك‌بین در خصوص تغییرات صورت گرفته در دروس تخصصی رشته طراحی پارچه و لباس می‌افزاید: برنامه دروس باید هر دو سال یك بار تغییر كند و بازبینی شود زیرا دانش امروز در دنیا به سرعت تغییر پیدا می‌كند. ما به این نتیجه رسیده‌ایم كه حركت این رشته به سوی صنعت باید سریع‌تر صورت گیرد. در حال حاضر تصمیم داریم رشته طراحی لباس مردانه را برای شاخه كار و دانش طراحی نماییم. دبیر انجمن طراحان پارچه و لباس تاكید كرد: تقریبا ۳ـ۲ سالی است كه این رشته جایگاه مناسب و بهتری پیدا كرده است. با كارخانجات و واحدهای صنعتی متعددی ارتباطات مثبتی برقرار شده است.
او تعصب خاصی به این رشته كاری و درسی‌اش دارد و از سال ۶۴ به برنامه‌ریزی پیرامون طراحی لباس و پارچه می‌پردازد و می‌گوید: به دلیل همین تعصب سعی می‌كنم از واحدهایی كه در زمینه این رشته در سایر كشورها وجود دارند كسب اطلاع نمایم و آنها را در جهت علمی‌تر و تخصصی‌تر شدن رشته طراحی پارچه و لباس به كار گیرم.
پاك‌بین یادآور می‌شود: دبیرخانه‌ای در زمینه طراحی لباس تشكیل شده است اما تصور می‌كنم افرادی كه در این زمینه كار می‌كنند حتی اطلاع ندارند كه در دانشگاه الزهرا رشته طراحی پارچه و لباس وجود دارد و اساتید ارزشمندی نیز در آن تدریس می‌كنند كه می‌توانند نظرات سازنده‌ای در مورد لباس ملی ارائه نمایند.
او در ادامه می‌افزاید: در مورد لباس ملی باید عرض كنم آنطور كه برخی تصور می‌كنند لباس ملی تنها یك نوع لباس نیست. ممكن است دو یا چند لباس ملی داشته باشیم كه معرف و نماد ایران و ایرانی در مجامع بین‌المللی باشد. پاك‌بین اشاره‌ای نیز به انجمن طراحان پارچه و لباس می‌نماید و تصریح می‌كند كه مدت‌ها بود كه در فكر ایجاد یك انجمن برای طراحان پارچه و لباس در ایران بودم. این موضوع را با همكاران و دوستان در میان گذاشتم و سرانجام اقدامات اولیه جهت ثبت انجمن صورت گرفت. اعضای هیات موسس از میان كارشناسان انتخاب شدند و پس از كش‌وقوس‌های فراوان و طی مراحل قانونی این انجمن به‌وجود آمد. در حال حاضر نیز در صدد انتشار خبرنامه انجمن هستیم.
او با اشاره به مساله مد می‌گوید: همان‌طوری كه می‌دانید در داخل كشور خط دهنده مد نیستیم و اكثر قریب به اتفاق مد پارچه و لباس از سایر كشورها اقتباس می‌شود و مورد استفاده تولیدكنندگان و مصرف‌كنندگان داخل كشور قرار می‌گیرد. دبیر انجمن طراحان پارچه و لباس درباره هدف تشكیل چنین انجمنی می‌گوید: با تشكیل انجمن طراحان پارچه و لباس قصد داریم در ایران خط‌دهنده باشیم زیرا توانمندی‌های فراوانی در این زمینه داریم. بحث پوشاك از اهمیت فراوانی برخوردار است زیرا پوشش تنها محافظ انسان در برابر سرما و گرما نیست بلكه می‌تواند بعد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و... نیز داشته باشد. خوشبختانه پوشش مشاغل و سازمان‌های مختلف در شهر جدی گرفته شده به‌طوری كه اكثر سازمان‌هایی كه برای آنان پوشش خاصی در نظر گرفته شده است، از این موضوع رضایت كافی دارند.

منبع : روزنامه تهران امروز