پایانی بر یک ایدئولوژی

آمریکا همواره در مورد خودش به عنوان یک استثنا اندیشیده است، اما ما امروزه در موقعیتی قرار گرفته‌ایم که قصد داریم از اشتباهاتمان کناره‌گیری کنیم. خبرهای خوب معمولا‌ فروش نمی‌روند و کمتر به‌عنوان تیتر اول روزنامه مورد استفاده قرار می‌گیرند، برخلا‌ف خبرهایی که در مورد رخ‌دادن حریقی در یکی از محله‌های نیویورک‌اند.
اما شایان ذکر است که گرایشات مثبت و حائز اهمیتی در جهان رو به تزایدند و آن رشد اکثریت‌های فرافرهنگی است که نظرات موافقی نسبت به مفاهیمی مانند دموکراسی، بازار آزاد، تجارت آزاد و تبادلا‌ت فرهنگی دارند.
با نگاهی به دهه ۸۰ درمی‌یابیم که این تغییر بنیادی و عظیم است. آخرین مطلب منتشر شده توسط مرکز مطالعات پیمایشی ‌PEW با عنوان <نگرش‌های جهانی> شواهد بسیار روشن و صریحی از یک بحران جدید جهانی ارائه می‌کند، اما خبر بد اینجاست که تحقیقات انجام شده این حقیقت را برای ما روشن می‌کند که همانا ایالا‌ت متحده آمریکا در حال تبدیل‌شدن به یک کشور منفرد و خارج از گود است. تکان‌دهنده‌ترین آمار در این پیمایش در ارتباط با مساله تجارت است.
اکثریت قاطع در بسیاری از موارد گفته‌اند که رشد پیوندهای اقتصادی بین کشورها <خیلی خوب> است یا <تا اندازه‌ای خوب> است؛ ۹۱ درصد در چین، ۸۵ درصد در آلمان، ۸۸ درصد در بلغارستان، ۸۷ درصد در آفریقای جنوبی، ۹۳ درصد در کنیا و باقی موارد. از ۴۷ کشوری که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته‌اند، کشوری که در انتهای لیست قرار گرفته است، آمریکاست؛ با ۵۹ درصد. تنها کشوری که ۱۰ نمره از این عدد کمتر اعلا‌م شده، مصر است و همچنین می‌توانید نگاهی داشته باشید به ویژگی‌ها و نگرش‌های پیش‌روی کمپانی‌های خارجی؛ زمانی که در مورد مثبت‌بودن اثرات کمپانی‌های خارجی سوال شد، با کمال تعجب تعداد زیادی از مردم وجود این تأثیر مثبت را تأیید کردند، به‌خصوص وقتی این تأیید از سوی کشورهایی همچون برزیل، نیجریه، هند و بنگلا‌دش که نوعا نسبت به شرکت‌های چند ملیتی غربی ظنین بوده‌اند بیان شده است تعجب‌آور بود.
در این زمینه می‌توان به ریشه این نگرانی‌ها در میان ساکنان آسیای جنوبی اشاره کرد که کشورهایشان به صورت مستعمرات شرکت‌های چند ملیتی درآمده بودند. با این حال ۷۳ درصد در هند، ۷۵ درصد در بنگلا‌دش، ۷۰ درصد در برزیل و ۸۲ درصد در نیجریه نسبت به تاثیر مثبت این کمپانی‌ها خوشبین هستند. به هر صورت، این رقم در آمریکا ۴۵ درصد است که ما را در رده پنجم قرار می‌دهد. ما هموراه توقع داشته‌ایم که جهان با آغوش باز به کمپانی‌های آمریکایی خوشامد بگوید، در حالی که در راستای رفتاری مهمان‌نوازانه مقابله به مثل نکرده‌ایم. ‌
● آمریکا به عنوان یک استثنا؟!
آمریکا همواره در مورد خودش به‌عنوان یک استثنا اندیشیده، اما ما امروزه در موقعیتی قرار گرفته‌ایم که قصد داریم از اشتباهاتمان کناره‌گیری کنیم. آمریکا نوعا به‌عنوان کشوری در نظر گرفته شده که در آن مرزهای آزادی‌های شخصی گسترده بوده، مکانی که در آن آزادی‌های زنان به سرعت افزایش یافته، جایی که شیوه‌های جدید و غیرعادی زندگی و سبک‌های جنون آمیز آن با استقبال و شوق و ذوق بسیاری پذیرفته شده و در یک کلا‌م، آمریکا برای بسیاری از جهانیان تبلوری از آینده بود. اما این بیان نتیجه‌ای نیست که شما با نگاه به این تحقیق به آن برسید.
به‌عنوان مثال، آمریکا هم‌اکنون یک نگرش واپس‌گرایانه غیرمتداول نسبت به پذیرش پدیده <هم‌جنس‌خواهی> دارد؛ سوالی که بسیار عادی‌تر از تصویب اجتماعات مدنی در مقابل ازدواج هم‌جنس‌خواهان می‌تواند مطرح شود، با چنین پاسخی روبه‌رو شده است: ۴۹ درصد پاسخ آری و ۴۱ درصد پاسخ خیر. در زمینه آزمون میزان ظرفیت و تحمل اجتماعی، ایالا‌ت متحده بعد از کشورهای اروپای غربی، اروپای شرقی و بسیاری از کشورهای آمریکای لا‌تین قرار می‌گیرد.
حتی مکزیک کاتولیک مذهب کشوری بسیار پذیرا درباره ازدواج همجنس‌خواهان است زیرا در این تست ۶۰ درصد موافقت در برابر تنها ۳۱ درصد مخالفت قرار می‌گیرد. ایالا‌ت متحده در زمینه مهاجرت نیز کاملا‌ در حال غیراستثناشدن است. این موضوع که اکثریت قصد دارد مهاجران را در تنگنا قرار دهد موضوع جدیدی نیست. اما موضوع این محدودیت و کنترل در کشوری که بیشترین نرخ مهاجران را به خود اختصاص داده نیز به همان اندازه قوی است.
تعداد آمریکایی‌هایی که مخالف مهاجرت هستند خیلی بیشتر از فرانسوی‌ها و آلمانی‌هاست. هنوز حوزه‌هایی وجود دارند که در آنها آمریکایی‌ها، به بی‌مثال‌بودن خود می‌بالند. گاهی فکر می‌کنیم که این تنها ما هستیم که اعتقاد داریم <نیروی نظامی برای برقراری نظم در جهان ضروری است>؛ حدود ۷۷ درصد از آمریکایی‌هایی که در سرشماری‌ها شرکت کرده‌اند با این گزاره موافق بوده‌اند. همین گزاره در کشور‌های دیگر هم تایید شده است؛ ۹۰ درصد از هندی‌ها، ۷۴ درصد از ترک‌ها و اندونزیایی‌تبارها، ۸۰ درصد از کویتی‌ها، ۷۵ درصد از سوئدی‌ها و سرانجام ۷۳ درصد از ایتالیایی‌ها. ‌ همچنین نوعی شکاکیت منحصر به فرد نسبت به دولت داریم که بسیاری از کشورهای دیگر نیز آن را کسب کرده‌اند. ۶۵ درصد از آمریکایی‌ها اعلا‌م کرده‌اند که دولت بیش از حد قدرتمند است.
همین بیان را درباره تعداد مشابهی از فرانسوی‌ها و تعداد بیشتری از آلمانی‌ها هم می‌توان مشاهده کرد. از هر سه آمریکایی دو نفر معتقدند که باید از محیط زیست مراقبت کرد حتی اگر این مساله باعث کندشدن رشد اقتصادی شود. ژاپنی‌ها و فرانسوی‌ها هم با درصد مشابهی با آنها هم عقیده‌اند. مساله بسیار چشمگیر در اینجا گرایش و تمایل است.
ایالا‌ت متحده بزرگ‌ترین افت را در حمایت از تجارت در بین کشورهایی داشته که از سال ۲۰۰۲ در تحقیقات مختلف مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در بسیاری از دیگر جریان‌ها - مانند مورد مهاجرت - آمارها حاکی از آن بود که نگرش آمریکایی‌ها حتی بسیار شدیدتر تغییر جهت داشته است. همه این موارد به فقدان تکان‌دهنده مدیریت و رهبری سیاسی اشاره دارد.
خارجی‌ها و کمپانی‌های خارجی- از جمله در تجارت و بازارهای در حال توسعه- همگی در حال تبدیل‌شدن به بخش بزرگی از قرن ۲۱ هستند. هشت نفر از ۱۰ ثروتمند نخست جهان غیرآمریکایی‌اند و هر کدام از آنها به شخصه به یک کارآفرین و سرمایه‌گذار تبدیل شده‌اند. وظیفه رهبران سیاسی ما این است که این جهان جدید را به آمریکایی‌ها بشناسانند و به بیان مسائلی مبنی بر اینکه ایالا‌ت متحده چگونه رشد کرده است و چگونه به رشدش در این راستا ادامه خواهد داد، بپردازند. ‌ سیاستمداران باید به جای سرزنش دیگران، آمریکایی‌ها را برای مشارکت فعالا‌نه در جهان مجهز کنند و بازگشت دوباره‌ای به خویش داشته باشند. اما عمل رهبران سیاسی به‌گونه‌ای دیگر است؛ رقبای ریاست جمهوری در حزب جمهوریخواه، ترس و وحشت مردم آمریکا را نسبت به خارجی‌ها و مهاجران دامن می‌زنند و از سوی دیگر دموکرات‌ها تجارت آزاد را بی‌اعتبار جلوه می‌دهند. نتیجه امر چیزی نیست جز اینکه عموم آمریکایی‌ها بیشتر و بیشتر وحشتزده می‌شوند و کمتر و کمتر برای جهانی که ما اکنون به آن وارد می‌شویم مجهز.

فرید زکریا / ترجمه: سعیده ا...دادی

منبع : روزنامه اعتماد ملی