قوانینی‌ که‌ برای‌ زنان‌ اجرا نمی‌ شود

بزرگداشت‌ مقام‌ زن‌ و اختصاص‌ یك‌ روز به‌ نام‌ او تنها مختص ایران‌ نیست‌، بلكه‌ در اكثر جوامع‌ روز جهانی‌ «زن‌» نامیده‌ شده‌ است‌. روزی‌ كه‌ اكثر كشورهای‌ جهان‌ ضمن‌ گرامیداشت‌ مقام‌ زن‌ به‌ طرح‌ مشكلات‌ و راهكارهای‌ مناسب‌ برای‌ حل‌ آنها، برنامه‌های‌ مربوط‌ به‌ زنان‌ و همچنین‌ به‌ ارایه‌ عملكرد و گزارش‌ اقدامات‌ صورت‌ گرفته‌ طی‌ یك‌ سال‌ گذشته‌ می‌پردازند.
امسال‌ بزرگداشت‌ روز جهانی‌ «زن‌» در حالی‌ برگزار می‌شود كه‌ طبق‌ آمار منتشره‌ خشونت‌ علیه‌ زنان‌، آسیب‌های‌ اجتماعی‌ و تضییع‌ حقوق‌ آنان‌ به‌ میزان‌ قابل‌ توجهی‌ افزایش‌ یافته‌ است‌. ایران‌ نیز مستثنا از این‌ قاعده‌ نبوده‌ و بسیاری‌ از زنان‌ همواره‌ از عدم‌ رعایت‌ حقوق‌ آنان‌ در اجتماع‌ و خانواده‌ گلایه‌ دارند و معتقدند كه‌ حد و حدود قانونی‌ آنها رعایت‌ نشده‌ و انواع‌ خشونت‌های‌ خانگی‌ و اجتماعی‌ علیه‌ آنان‌ اعمال‌ می‌شود.
میزان‌ رعایت‌ حد و حدود قانونی‌ و حرمت‌ زنان‌ در میان‌ طبقات‌ مختلف‌ جامعه‌ متفاوت‌ است‌. اما بطور كلی‌ می‌ توان‌ مدعی‌ شد كه‌ اكثر مردان‌ ایرانی‌ به‌ همسر و دختر خود احترام‌ گذاشته‌، آنان‌ را دوست‌ داشته‌ و در حد افراط‌ نسبت‌ به‌ آنان‌ تعصب‌ دارند.
دكتر امان‌الله‌ قرایی‌ مقدم‌، جامعه‌شناس‌ و استاد دانشگاه‌ با بیان‌ این‌ مطلب‌ می‌گوید: «رعایت‌ حرمت‌ زنان‌ و احترام‌ به‌ حقوق‌ آنان‌ معمولا در میان‌ اقشار و گروه‌هایی‌ كه‌ دارای‌ تحصیلات‌ بالایی‌ هستند، بیش‌ از اندازه‌ رعایت‌ می‌شود. این‌ در حالی‌ است‌ كه‌ در طبقات‌ و اقشار متوسط‌ و بیشتر در میان‌ كسانی‌ كه‌ دارای‌ سطح‌ فرهنگی‌ و تحصیلات‌ پایین‌تری‌ هستند، كمتر رعایت‌ می‌شود. معمولا در این‌ خانواده‌ها كمتر به‌ حقوق‌ زنان‌ توجه‌ شده‌ و حرمت‌ آنان‌ حفظ‌ می‌شود.
البته‌ شاید بتوان‌ گفت‌ در كنار این‌ افراد، عده‌یی‌ از زنان‌ خود قادر به‌ حفظ‌ جایگاه‌، شان‌ و مقام‌ خود نیستند و نمی‌توانند منزلت‌ خود را حفظ‌ كنند. بنابراین‌ در این‌ بی‌حرمتی‌ نمی‌توان‌ مردان‌ را مقصر دانست‌.
این‌ در حالی‌ است‌ كه‌ دكتر مصطفی‌ اقلیما، رییس‌ انجمن‌ مددكاری‌ ایران‌ معتقد است‌ كه‌ حرمت‌ زنان‌ تاكنون‌ در جامعه‌ و خانواده‌ حفظ‌ نشده‌ و كسی‌ به‌ حقوق‌ آنان‌ احترام‌ نگذاشته‌ است‌.
وی‌ در این‌ باره‌ می‌گوید: «متاسفانه‌ حد و حرمت‌ زنان‌ در جامعه‌ رعایت‌ نمی‌شود. بطوری‌ كه‌ از نظر عرف‌ به‌ حقوق‌ زنان‌ توجه‌ چندانی‌ نمی‌شود. برای‌ نمونه‌ برای‌ تصدی‌ پست‌ها و مشاغل‌ مختلف‌ در اجتماع‌، ترجیح‌ می‌دهند از مردان‌ استفاده‌ كنند یا اینكه‌ به‌ هنگام‌ اجاره‌ یا خرید خانه‌ كمتر كسی‌ حاضر است‌ كه‌ با زنان‌ معامله‌ كند. عدم‌ رعایت‌ حد و حرمت‌ زنان‌ در جامعه‌ به‌ مجموعه‌ قوانین‌ اجتماعی‌، سیاسی‌، اقتصادی‌ و حتی‌ فرهنگ‌ سنتی‌ و تاریخی‌ جامعه‌ بر می‌گردد. وقتی‌ به‌ مجموعه‌ قوانین‌ نگاه‌ می‌شود می‌توان‌ دریافت‌ كه‌ حقوق‌ زنان‌ در آن‌ كمتر لحاظ‌ شده‌ است‌.
در مقابل‌ در خانواده‌ نیز كمتر حقوق‌ زنان‌ رعایت‌ می‌شود. به‌ عبارت‌ دیگر شان‌ و منزلت‌ آنان‌ توسط‌ خانواده‌ نادیده‌ گرفته‌ می‌شود.
● بی‌عدالتی‌ علیه‌ زنان‌ در جامعه‌
در عصر حاضر كه‌ جنبش‌های‌ عدالت‌خواهی‌ بیش‌ از پیش‌ فعال‌ شده‌اند و انتظار می‌رود كه‌ میان‌ زنان‌ و مردان‌ با عدالت‌ رفتار شود، متاسفانه‌ شاهد بی‌عدالتی‌هایی‌ علیه‌ زنان‌ در دنیا هستیم‌.
دكتر امان‌الله‌ قرایی‌ مقدم‌ با بیان‌ این‌ مطلب‌ توضیح‌ می‌دهد: «امروزه‌ در جامعه‌ عدالت‌ بین‌ زن‌ و مرد رعایت‌ نمی‌شود و زنان‌ را به‌ عنوان‌ جنس‌ دوم‌ خطاب‌ می‌كنند. در به‌ وجود آمدن‌ اصطلاح‌ جنس‌ دوم‌، فرهنگ‌ تاریخی‌ و سنتی‌ جوامع‌ دخالت‌ زیادی‌ داشته‌ است‌ البته‌ در این‌ میان‌ مقررات‌ و قوانین‌ جامعه‌ نیز نقش‌ زیادی‌ در بروز بی‌عدالتی‌ میان‌ زنان‌ و مردان‌ برعهده‌ دارد. «اسلاسو» جامعه‌شناس‌ می‌گوید؛ «دختر به‌ دنیا نمی‌آییم‌ بلكه‌ ما را دختر بار می‌آورند. این‌ فرهنگ‌ جامعه‌ است‌ كه‌ ما را دختر و زن‌ بار می‌آورد.»
یكی‌ دیگر از مواردی‌ كه‌ سبب‌ عدم‌ وجود عدالت‌ میان‌ زن‌ و مرد در جامعه‌ ما شده‌، نقش‌ سنتی‌ مادران‌ است‌ كه‌ به‌ دلیل‌ فرهنگ‌ تاریخی‌ و سنتی‌ مرد سالارانه‌ و ناآگاهی‌ دختر را كم‌ ارزش‌تر از پسر پرورش‌ می‌دهند و ناخودآگاه‌ به‌ دختران‌ القا می‌كنند كه‌ پسران‌ از آنان‌ با ارزش‌تر هستند. یكی‌ دیگر از مواردی‌ كه‌ در آن‌ حقوق‌ زنان‌ رعایت‌ نشده‌ است‌ قوانینی‌ نظیر حق‌ حضانت‌ فرزند، حق‌ طلاق‌، ارث‌ و... است‌. بطوری‌ كه‌ باید در این‌ قوانین‌ تجدید نظر كرد. با توجه‌ به‌ چنین‌ مواردی‌ می‌توان‌ مدعی‌ شد كه‌ عدالت‌ میان‌ زن‌ و مرد رعایت‌ نشده‌ است‌. وی‌ تاكید می‌كند: «ما با جنبش‌ فمینیسم‌ خواهی‌ مخالفیم‌ و به‌ تساوی‌ حقوق‌ زن‌ و مرد اعتقاد داریم‌. به‌ نظر بنده‌ زن‌ به‌ عنوان‌ یك‌ وجود انسانی‌ باید از حق‌ و حقوقی‌ كه‌ برای‌ مرد قایل‌ شده‌اند، بطور مساوی‌ برخوردار باشد.»
دكتر مصطفی‌ اقلیما در این‌ خصوص‌ با اشاره‌ به‌ بی‌عدالتی‌ در رده‌های‌ مختلف‌ اجتماع‌ علیه‌ زنان‌ توضیح‌ می‌دهد: «وقتی‌ قانونگذار و مجریان‌ آن‌ مردان‌ هستند، نمی‌توان‌ انتظار داشت‌ كه‌ حقوق‌ اصلی‌ زنان‌ در نظر گرفته‌ و اجرا شود. ما قوانین‌ خوبی‌ در كشور داریم‌ كه‌ متاسفانه‌ هیچ‌گاه‌ اجرا نمی‌شوند. معمولاً در جامعه‌ ما قوانین‌ و ضوابط‌، آنطور كه‌ برای‌ مردان‌ اجرا می‌شود در حمایت‌ و خدمت‌ زنان‌ نیست‌ و حق‌ و حقوق‌ آنان‌ در جامعه‌ و حتی‌ از سوی‌ قانونگذاران‌ نیز رعایت‌ نمی‌شود.»
● خشونت‌ علیه‌ زنان‌ در اجتماع‌ و خانواده‌
عمده‌ خشونت‌های‌ صورت‌ گرفته‌ علیه‌ زنان‌ را می‌توان‌ به‌ دو دسته‌ تقسیم‌ كرد. یك‌ دسته‌ خشونت‌هایی‌ كه‌ در محیط‌ خانه‌ و توسط‌ شوهر، پدر، برادر و... اعمال‌ می‌شود. در این‌ نوع‌ خشونت‌ زنان‌ معمولاً مورد صدمات‌ فیزیكی‌، ضرب‌ و جرح‌ شده‌ و در نوع‌ مدرن‌ و نوین‌تر كه‌ مردان‌ از ترس‌ قانون‌ و برای‌ اینكه‌ هیچ‌ آثار جرمی‌ نظیر كبودی‌، شكستگی‌ و... برجای‌ نگذارند، از خشونت‌ها و آزارهای‌ روحی‌، روانی‌ و عاطفی‌ استفاده‌ می‌كنند. این‌ دسته‌ از مردان‌ آموخته‌اند در صورت‌ اعمال‌ چنین‌ خشونت‌هایی‌ هیچ‌ مرجع‌ قانونی‌ نمی‌تواند وقوع‌ جرم‌ را اثبات‌ كند بنابراین‌ بهترین‌ راه‌، گریز از مجازات‌های‌ قانونی‌ است‌.
در مقابل‌ دسته‌ دیگری‌ از خشونت‌ علیه‌ زنان‌ وجود دارد كه‌ از سوی‌ اجتماع‌ به‌ آنان‌ اعمال‌ می‌شود. به‌ عبارت‌ بهتر این‌ خشونت‌ها معمولاً از سوی‌ صاحبان‌ كار، برخی‌ مردان‌ حاضر در جامعه‌ و حتی‌ سیستم‌های‌ حقوقی‌ و... علیه‌ زنان‌ به‌ كار برده‌ می‌شود.

فرمهر آریا

منبع : روزنامه اعتماد