یکشنبه, ۲۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 12 May, 2024
مجله ویستا
سفر به اعماق شب
«اتوبوس شب» فیلمی است تلخ و تاثیرگذار که میکوشد همچون برخی همتایان سالهای اخیر خود، نگاهی تازه و رویکردی متفاوت به مقوله جنگ داشته باشد.
فیلم اقتباسی است کاملا آزاد و انتزاعی از قصه کوتاه «سی و نه و یک اسیر» از مجموعه «داستانهای شهر جنگی» نوشته حبیب احمدزاده که با حال و هوای دیر آشنای فیلمهای گرم و صاف و ساده پوراحمد و البته مقداری چاشنی شعار اضافه، ترکیبی جذاب و چشمنواز به وجود آوردهاند. فیلمبرداری سیاه و سفید نیز تمهیدی برای کهنهتر ساختن فضا و القای تیرگی و دلگیری ماجراست. در چنین فضای غمباری پوراحمد قصهای چند لایه و پیچیده را تعریف میکند که در نگاه اول شاید برای برخی تماشاگران بیحوصله امروز فاقد جذابیتهای لازم باشد. اما خود قصه آن قدر کشش دارد و راحت و روان تعریف میشود که ناخودآگاه ذهن تماشاگر را با خود درگیر میسازد و به همراه میبرد.
نزدیک به ۹۰ درصد زمان فیلم در فضای محدود و بسته یک اتوبوس مستعمل و با حضور تعداد قابل توجهی بازیگر و شخصیت اصلی و فرعی میگذرد. چنین موقعیت کم تحرک و بستهای را تنها میتوان با فیلمنامهای تنشآلود و پرکشش که بیشتر بر پایه دیالوگهای قصار و گاه کوبنده پرسوناژها قرار گرفته، برای تماشاگر قابل تحمل ساخت. مشابه چیزی که نمونه نسبتا موفقش را در «ارتفاع پست» ساخته ابراهیم حاتمیکیا دیده بودیم. اینجا هم پوراحمد از پس این چالش دشوار برآمده و قصهای جذاب را در محیط محدود و گاه خفقانآور اتوبوس بیان کرده است. فیلمهایی از این دست را بیشتر میتوان فیلم «تدوین» دانست. یعنی فیلمی که نسخه نهایی و اصلیاش در واقع روی میز مونتاژ و در مرحله تدوین شکل میگیرد. در فیلمهای
کم تحرکی مثل «اتوبوس شب»، ریتم عنصر مهمی محسوب میشود و این ریتم منوط است به ایدهای که فیلمساز هنگام تدوین در ذهن دارد و برداشتی که تدوینگر از این ایدهها به دست میدهد. تدوین پویا و ریتم مناسب «اتوبوس شب» از جمله مهمترین شاخصههایی است که فیلم را سرپا نگه داشته است پیرنگ داستانی فیلم، سفر دشوار و ادیسهوار سه مرد ایرانی همراه با سی و چند اسیر عراقی، از خط مقدم جبهه تا قرارگاه است. راننده سالخورده، تلخ و بیحوصلهای (خسرو شکیبایی) که در اواسط فیلم متوجه میشویم یک پایش را از دست داده و تازه، فرزند خودش هم در جبهه به اسارت دشمن در آمده است. پسرک شانزده ساله و پرشر و شور آبادانی(با بازی غیرمنتظره مهرداد صدیقیان) که این جنگ ناخواسته و به ویژه سفرش در مقام نگهبان اسرا، دارد از او یک مرد میسازد و جوانی شاعر مسلک و آرام که به اجبار فرمانده به پشت خط باز میگردد تا پس از مدتها همسرش را ملاقات نماید، اما در میانه راه چشمهایش را از دست میدهد و پیش از رسیدن به مقصد شهید میشود، آن هم در حالی که همسرش خبر بارداری خود را برای او آورده است. خب با چنین ترکیب نامتجانسی، مشکل بتوان سی و چند اسیر را حتی با دست و چشم بسته به مقصد رساند. به ویژه آنکه اسرا در واکنشی طبیعی هرآن میخواهند سلاح و در نتیجه نمود فیزیکی اقتدار را از دست این سه نفر درآورند.
اتفاقا در طول این سفر پرماجرا چندین بار قدرت میان گروه کوچک نیروهای ایرانی و گروه پرشمار اسیران عراقی دست به دست میشود. چنین موقعیت پرتنش و خطیری را، تنها حضور چند کاتالیزور متنی و فرامتنی تلطیف میکند. یکی از این کاتالیزورها پزشک کردی است که تصادفی با رزمنده جوان ایرانی آشنا درمیآید. این دو در سفر پرخطر دیگری در ترکیه همدیگر را ملاقات کرده بودند و اینک دست تقدیر و شرایط جنگی این دو را رودرروی یکدیگر قرار داده است. فاروق (با بازی تاملبرانگیز محمدرضا فروتن) عنصر دیگری است که با خلق و خوی ویژه و جملات با مزهاش فضای تلخ و غبار گرفته فیلم را تعدیل مینماید. او در اصل یک دورگه ایرانی- عراقی است و نمیداند در این جنگ باید کدام طرف بایستد. تردید فاروق او را به نزاع و کشمکشی درونی واداشته که عاقبت به همراهیاش با نیروهای ایرانی میانجامد. شخصیت فاروق درست مقابل فواد «روز سوم» با بازی حامد بهداد قرار میگیرد. فواد که به رغم پیوندهای عاطفی و زیستیاش با ایرانیان، هنگام جنگ تکلیفش با خودش روشن است و در جبهه سرزمین پدریاش قرار میگیرد.
سکانس پایانی فیلم، رسیدن اتوبوس به مقصد و انتظار نافرجام همسر رزمنده شهید (الناز شاکردوست) فضایی به کلی متفاوت از سایر لحظات فیلم دارد و پایان تامل برانگیزی برای فیلم به شمار میآید. «اتوبوس شب» هرچند در بعضی لحظهها بدجوری به وادی شعار میلغزد، اما فیلمی ساده و بیزرق و برق است که به واسطه تجربه کارگردان و فضای «دلی» حاکم بر تصاویر، به دل مینشیند.
مازیار فکری ارشاد
منبع : روزنامه تهران امروز
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
انتخابات مجلس انتخابات مجلس دوازدهم مجلس شورای اسلامی مجلس انتخابات مجلس دوازدهم انتخابات مجلس شورای اسلامی ستاد انتخابات کشور وزارت کشور رئیس جمهور رئیسی دولت سیزدهم
ایران زلزله تهران هواشناسی سیل شهرداری تهران فضای مجازی سازمان هواشناسی پلیس بارش باران قتل آموزش و پرورش
خودرو حقوق بازنشستگان ایران خودرو قیمت طلا قیمت خودرو قیمت دلار گاز بانک مرکزی بازار خودرو نمایشگاه نفت مالیات مسکن
نمایشگاه کتاب رضا عطاران تلویزیون کتاب نمایشگاه کتاب تهران سینمای ایران نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران دفاع مقدس سریال مهران مدیری تئاتر کتابخوانی
فناوری اینترنت
رژیم صهیونیستی فلسطین غزه اسرائیل جنگ غزه آمریکا روسیه حماس سازمان ملل رفح اوکراین افغانستان
پرسپولیس فوتبال استقلال لیگ برتر هوادار لیگ برتر فوتبال ایران لیگ برتر ایران رئال مادرید سپاهان لیگ قهرمانان اروپا باشگاه پرسپولیس بایرن مونیخ
رشد جهان ایلان ماسک شفق قطبی طوفان خورشیدی اپل ناسا گوگل هوش مصنوعی فیبرنوری ماهواره
استرس مغز چاقی فشار خون بارداری زایمان آسم سرماخوردگی