پدربزرگ های اینترنت باز

● ارائه فناوری جدید مخصوص سالمندان
تعداد افراد سالمندی که در کره زمین زندگی می کنند هر روز در حال افزایش است. تخمین می زنند که تا سال ۲۰۵۰، حدود دو میلیارد نفر سالمند بازنشسته در سراسر جهان وجود داشته باشد. آیا تا آن زمان فناوری می تواند به گونه یی رشد کند که دوران پیری را متحول سازد؟ آیا مردم در خانه های هوشمند زندگی خواهند کرد و به طور مجازی از راه اینترنت و کنفرانس ویدئویی با فرزندان و نوه های خود در ارتباط خواهند بود؟ آیا افرادی که به تنهایی زندگی می کنند با سگ های روباتی خود قدم خواهند زد؟
کم کم این باور غلط که افراد سالمند قادر به استفاده از فناوری نوین نیستند، تغییر می کند بیش از ۱۰ میلیون نفر کاربر اینترنت در ایالات متحده وجود دارد که سن آنها بیش از ۶۵ سال است و این تعداد به سرعت افزایش می یابد. بسیاری از سالمندان از تلفن همراه و دوربین دیجیتالی استفاده می کنند. همچنان که تعداد بیشتری از افراد آشنا به فناوری بازنشسته می شوند، می توان مطمئن بود که در آینده تعداد افراد سالمندی که به طور مرتب از اینترنت بهره می برند و از وسایل و ارتباط مبتنی بر شبکه پیچیده وب استفاده می کنند، نیز بیشتر خواهد شد.
ارتباط از راه فناوری پیشرفته(High tech) طرح های پیشتاز، از قبیل تلفن تصویری، محبوبیت زیادی نزد افراد سالخورده دارد.
فرزندان و نوه ها می توانند با بستگان سالمند خود در تماس بوده و از سلامت و ایمنی آنها مطمئن شوند. دکتر فرانسیس میسکلی، استاد ارشد بخش دارویی ایمپریال کالج لندن که شخصاً پدیده تلفن تصویری را آزمایش کرده است، چنین می گوید؛ «مکالمه همراه با تصویر بسیار بهتر از مکالمه صوتی تنها است. اگر چه سرعت ارسال اطلاعات در اینترنت بسیار پایین است، اما هنگامی که افراد بیشتری به اینترنت باند پهن دسترسی پیدا کنند، می توان این کمیت را بهبود بخشید.» همچنان که تعامل روی شبکه جهانی توسعه می یابد تعداد گزینه های بیشتری برای استفاده از کاربردهای چند رسانه یی (مولتی مدیا) برای سالمندان به وجود می آید تا از طریق پیام های صوتی و تصویری با خانواده، وابستگان و دوستان خود در ارتباط باشند.
امروزه ملاقات افراد در اینترنت، صرفاً به جوانان محدود نمی شود. میلیون ها نفر از افراد بالای ۶۵ سال نیز از طریق سایت هایی مانند match.com با دوستان خود ملاقات اینترنتی دارند. شاید در آینده، دیدن سالمندانی که با استفاده از اینترنت در حال بازی یا دوست یابی هستند، امری معمولی شود. دیگر لزومی ندارد که پدربزرگ ها وقت خود را در پارک بگذرانند، بلکه در عوض می توانند به طور مجازی و به عنوان یک شخصیت در جامعه آنلاین (از قبیل second life) حضور پیدا کنند.
● خانه های آینده
بسیاری از افراد سالمند می خواهند علاوه بر وقت گذرانی در فضای رایانه یی، از راحتی و آسایش خانه های خود نیز لذت ببرند (هرچند که این خانه آنقدری که آنها عادت داشتند، راحت نیست.)
برای حل مشکلات فیزیکی سالمندان پژوهشگران زیادی در سراسر جهان مشغول طراحی خانه های هوشمند هستند که شاید تا ۱۰ سال آینده در دسترس قرار گیرد. حسگرهایی در نقاط مختلف این خانه ها وجود دارد که به ساکنان آنها اطلاع می دهد که مثلاً یخچال را باید تمیز یا حتی تعویض کرد یا اینکه در یا پنجره یی باز مانده است. هدف این فناوری آن است که استقلال و امنیت بیشتری برای افراد سالخورده فراهم سازد. همچنین خانواده ها و مراقبان آنها می توانند با وجود سیستم های نظارتی آرامش خاطر بیشتری داشته باشند. این سیستم ها الگوهای رفتاری و فعالیت سالمندان را تجزیه و تحلیل می کند و به خانواده ها اطلاع می دهد که مثلاً کسی خانه را ترک کرده یا به مدت طولانی بدون حرکت در جای خود مانده است.
اگر این فناوری نوین بخواهد به حقیقت بپیوندد، آنگاه مسائلی مانند حریم خصوصی افراد را نیز باید در نظر گرفت. طبق اظهار دکتر استفان بروستر، استاد رشته تعامل انسان با رایانه در دانشگاه گلاسکو، افراد باید بدانند که چه اطلاعاتی باید ثبت شود و چه کسانی به این اطلاعات دسترسی دارند. او می گوید؛« امکانات زیادی برای این فناوری وجود دارد، اما باید با دقت زیادی از آن بهره گرفت» .
پژوهشگران همچنین باید بر هشدارهای اشتباهی که به وسیله سیستم حسگر تولید می شود نیز غلبه کنند. این هشدارهای کاذب ممکن است بر اساس حرکت های افراد که کاملاً قابل پیش بینی نیست، صورت گیرد که البته احتمال وقوع آن نیز کم است. طراحان و مهندسان در حال استفاده از فنون جدیدی هستند تا واقع گرایانه تر حرکت افراد سالمند را ارزیابی کنند. برای شبیه سازی آنچه که یک فرد سالخورده ممکن است تجربه کند از طراحان شرکت اسکانسکا(skanska ) (که یک موسسه ساخت و ساز سوئدی است) خواستند لباس مخصوص سالمندان را بپوشند تا طرح های خود را به صورت عملی آزمایش کنند.
این لباس یکسره، که تمام بدن را از بالا تا پایین می پوشاند دارای قسمت های لاستیکی و پلاستیکی است که به شخص امکان می دهد شرایط فیزیکی مختلف و نقیصه های سالمندان از قبیل ورم مفاصل، آب مروارید و فقدان شنوایی را حس کند. پوشیدن این لباس کمک می کند تا نقایص افراد به سرعت شناسایی و طرح های مورد نظر برای آنها اجرا شود تا نیازهای سالمندان بهتر تامین شود. آقای هووارد جفری که یکی از مدیران طراحی موسسه اسکانسکا است، می گوید؛ «بیشتر طراحان نسبتاً جوان هستند. این لباس یکسره به این منظور طراحی شده است به آنها کمک کند که محدودیت های یک فرد سالخورده را بهتر درک کنند.»
● دوستان روباتی
آقای بیل گیتس در مقاله یی که در ژانویه ۲۰۰۷ در نشریه Scientific American نوشت، پیش بینی کرد که به زودی در هر خانه یی حداقل یک روبات وجود خواهد داشت. در ژاپن که جمعیت سالخوردگان آن به سرعت در حال افزایش است، نسل آینده روبات ها از هم اکنون به گونه یی طراحی شده است که برای دوستی و هم نشینی سالمندان مناسب باشد. به عنوان مثال روباتی به نام واکامارو که به وسیله شرکت میتسوبیشی ساخته شده است، در سال ۲۰۰۵ در ژاپن برای فروش ارائه شد.
این روبات می تواند چهره افراد را تشخیص دهد، حدود ده هزار لغت را می داند، صاحبش را از قرار ملاقات هایی که گذاشته آگاه کرده و آنها را یادآوری می کند، حتی هنگامی که فرد بیمار است، پیشرفت بهبودی او را تحت نظر دارد. آزمایش هایی که با استفاده از آی بو (یک سگ روباتی ساخته شرکت سونی) انجام شد، نشان می دهد که افراد سالخورده در ابتدا نسبت به این جانور روباتی شکاک و بدبین هستند، اما بعداً به آن خو گرفته و دوست می شوند. به کارگیری همراهان روباتی برای کمک به سالمندان، پیشنهاد جالبی است.
آقای میس کلی می گوید؛« فکر می کنم که می توان روبات های خانگی را در محیط مناسب به کار گرفت، اما ممکن است باعث افزایش انزوای افراد سالمند نیز شوند و نباید آنها را جایگزین مراقبان انسانی کرد.»
پژوهشگران دیگر بر این باورند که ابزارهای هدایت کننده، جایگزینی برای مراقبان افراد سالمند خواهد بود و به آنها امکان می دهد که آزادی و استقلال خود را حفظ کنند. یک مطالعه محیطی با عنوانعUtopia نشان داد که سالمندان از به کارگیری نشانه ها به جای برنامه های مبتنی بر نقشه برای هدایت خود راحت تر هستند.
وضعیت های چندگانه ارتباطی نیز مهم است، آقای بروستر می گوید؛ « اگر نتوانید خوب ببینید، آنگاه ترکیبی از تعامل گفتاری و لامسه یی برای تان بهتر است. با استفاده از ترکیب حس های مختلف می توان فقدان یک حس را جبران کرد.»
جست و جو برای یافتن راه حل های مبتکرانه در مورد جمعیت سالخورده همچنان ادامه دارد. پژوهش های کنونی فناوری های پیچیده می تواند یک دوران طلایی را برای سالمندان فردا به ارمغان آورد.

نایجل پریتیز
ترجمه؛ محسن جوادی

منبع : روزنامه اعتماد