|
|
|
قسمت انتهائى روده کوچک را ايلئوم گويند-م.
|
|
|
بيمارى التهابى روده يک عبارت کلى است که به دو بيمارى مجزاء ولى مشابه اشاره مى‌کند. بيمارى کرون که به التهاب موضعى ايلئوم نيز معروف است مى‌تواند کليهٔ قسمت‌هاى دستگاه گوارش را مبتلا کند ولى اکثراً در قسمت تحتانى رودهٔ کوچک تظاهر مى‌کند، در حالى‌که التهاب زخمى شوندهٔ رودهٔ بزرگ تنها رودهٔ بزرگ را گرفتار مى‌سازد. بيمارى التهابى روده ممکن است آنقدر خفيف باشد که تنها گاهى منجر به دوره‌هائى از اسهال شود، يا مى‌تواند به‌قدرى مخرب باشد که کاملاً حيات اجتماعي، شغلى و جنسى را تحت تأثير قرار دهد، به‌طورى که زندگى بيمار صرف رفت و آمد به دستشوئى شود.
|
|
|
التهاب زخمى شوندهٔ رودهٔ بزرگ يک نوع التهاب لايهٔ مخاطى رودهٔ بزرگ است. اين بيمارى باعث تب، دوره‌هائى از اسهال که معمولاً خونى است و اغلب در شب‌ها اتفاق مى‌افتد، دردهاى عضلاني، درد انقباضى شکم، کم‌اشتهائي، و کاهش وزن مى‌شود.
|
|
|
بيمارى کرون رودهٔ کوچک و بزرگ را مبتلا مى‌کند. درد شکمى و اسهال شايع‌ترين علائم هستند. در موارد شديد تب، بى‌اشتهائي، ضعف، کاهش وزن بروز مى‌کند. عوارض آن عبارتند از: آبسه، فيستول٭ انسداد روده، و خونريزي. نيمى از بيماران در نهايت به‌علت اين عوارض به عمل جراحى نياز پيدا مى‌کنند.
|
|
|
٭ ايجاد مجراى غيرطبيعى بين دو عضو را که معمولاً احشاء داخلى بدن هستند، فيستول مى‌گويند -م.
|
|
|
علت بيمارى التهابى روده ناشناخته است. اين بيمارى ممکن است از جمله بيمارى‌هاى خود ايمن باشد که در آن بدن در واقع عليه خود، پادتن مى‌سازد. در اين بيمارى پادتن عليه بافت روده ايجاد مى‌شود. اين بيمارى به‌صورت ادوارى است و در ميان يهوديان شايع‌تر است و در سياه‌پوستان و شرقى‌ها شيوع کمترى دارد. به‌نظر مى‌رسد که اين بيمارى شيوع خانوادگى و اين پديده نشانگر علت وراثتى است. اين عارضه اغلب در جوانان و بالغان ميانسال ديده مى‌شود. در بيمارى التهابى روده ممکن است ساير قسمت‌هاى بدن دچار التهاب شوند، مثل تورم و قرمزى مچ پا، زانو، مچ دست، و ساير مفاصل؛ زخم‌هاى دهاني؛ برآمدگى‌هاى کوچک دردناک در قسمت تحتانى پا (اريتم ندوزوم)، و التهاب چشم (التهاب دستگاه مشيميه‌اي). تشخيص بيمارى التهابى روده از طريق مشاهده مستقيم روده با آندوسکوپي، نمونه‌بردارى از روده، و پرتونگارى داده مى‌شود. عفونت‌هاى روده‌‌اى که مى‌تواند شبيه بيمارى التهابى روده باشد از طريق کشت‌هاى مناسب مدفوع کنار گذاشته مى‌شوند.
|
|
|
|
|
درمان‌هاى داروئى عبارتند از: داروهاى ضدالتهابى شامل کورتيکواستروئيدها، و در مورد التهاب زخمى شوندهٔ رودهٔ بزرگ، سولفاسالازين و مسالامين. اين داروها داراى اين عوارض جانبى بالقوه هستند، بنابراين بايد دقيقاً طبق تجويز پزشک مصرف شوند. از پزشک خود دربارهٔ عوارض جانبى مورد انتظار سؤال کنيد و آنها را به محض بروز اطلاع دهيد تا مقدار مصرف دارو در صورت نياز مجدداً تنظيم شود.
|
|
|
برخى اوقات بيمارى به قدرى شديد مى‌شود که دارو کارساز نيست و جراحى ضرورت مى‌يابد. در اين هنگام جراح رودهٔ بزرگ ر برمى‌دارد و ايلئوم را از طريق ييک دهانه به سطح شکم وصل مى‌کند (ايلئوستومي). روى اين دهانه کيسهٔ مخصوصى نصب مى‌شود تا مدفوع در آن جمع‌آورى گردد. اگرچه اين کار اقدام حادى به‌نظر مى‌رسد ولى بيماران به‌سرعت به آن عادت مى‌کنند و معمولاً تنها ناراحتى اندکى احساس مى‌کنند. در برخى موارد اين دهانه را مى‌توان در داخل قرار داد به‌طورى که يک قسمت از رودهٔ کوچک به‌عنوان جانشين رودهٔ بزرگ براى جمع‌آورى مواد دفعى بدن به‌کار مى‌رود و سپس اين مواد به‌طور طبيعى از طريق مقعد دفع مى‌گردند. برداشتن روده بزرگ از طريق جراحى (کلکتومي) التهاب زخمى شوندهٔ رودهٔ بزرگ را درمان مى‌کند ولى بيمارى کرون از اين طريق درمان نمى‌شود.
|
|
|
براى درمان انسداد روده و فيستول‌ها (سوراخ‌هاى غيرطبيعى که مى‌توانند از روده به صفاق، مثانه، يا مهبل منتهى شوند) روش‌هاى جراحى ديگر ممکن است ضرورى باشد.
|
|
|
اقدامات چندى وجود دارند که مى‌توانند شما را در غلبه بر بيمارى التهابى روده يارى کنند:
|
|
|
- اين عارضه يک بيمارى ناتوان‌کننده است بنابراين از طريق مصرف ميزان کالري، پروتئين، ويتامين‌ها، و مواد معدنى کافى که توسط يک رژيم غذائى متعادل فراهم مى‌شود، تغذيهٔ مناسب خود را تأمين کنيد. احتمالاً درمى‌يابيد که برخى مواد غذائى اسهال را بدتر مى‌کند، از مصرف آنها اجتناب کنيد. مواد آزاردهنده اغلب غذاهاى پرالياف مثل دانه‌هاى خوراکي، ميو‌ه‌هاى مغزدار (مانند گردو)، و ذرت؛ غذاهاى سرخ کرده و چرب؛ و کافئين هستند. در برخى افراد لاکتوز موجود در فرآورده‌هاى شير علائم را بدتر مى‌کند. اين بيماران مى‌توانند از مواد جايگزين شير، شير هضم شده، يا لاکتاز (لاکتاز آنزيمى است که قند شير (لاکتوز) را تجزيه مى‌کند -م) تجارى آماده که به شير افزوده مى‌شود و لاکتوز را هضم مى‌کند، استفاده کنند.
|
|
|
- آهسته غذا بخوريد، آن را خوب بجويد، و سعى کنيد غذا را به مقدار کم و مکرر ميل کنيد (نه به مقدار زياد و به فواصل نامنظم).
|
|
|
- به‌خاطر داشته باشيد که علت شايع کاهش وزن در بيمارى التهابى روده، پرهيز از غذا خوردن به‌دليل ترس از بدتر شدن علائم است. مشکلى که بايد بر آن غلبه کنيد اين است که دريابيد چه غذاهائى روى علائم شما اثر ندارد و يا تنها داراى تأثيرات جزئى است. دربارهٔ ضرورت مصرف ويتامين‌ها و يا مواد غذائى به‌عنوان مکمل از پزشک نظرخواهى کنيد، به‌ويژه اگر ناچار هستيد رژيم غذائى محدودى را رعايت کنيد.
|
|
|
- زياد استراحت و ورزش کنيد. تا حد ممکن از فشارهاى روحى بپرهيزيد. فشار روحى علائم بيمارى التهابى روده را بدتر مى‌کنند.
|
