داروهای آنتی‌کولینرژیک

۱. داروهاى مهارکنندهٔ انقباض عضلات صاف، 'داروهاى بهبوددهندهٔ سريع' (آگونيست‌هاى β-آدرنرژيک، متيل گزانتن‌ها، و آنتى‌کولينرژيک‌ها)

۲. عوامل پيشگيرى‌کننده يا برطرف‌کنندهٔ التهاب، 'داروهاى کنترل درازمدت' [گلوکوکورتيکوئيدها، مهارکننده‌هاى لوکوترى‌ان (Leudotreiene Ingibitors) و آگونيست‌هاى گيرنده، و عوامل ثبات‌بخش سلول‌ها است (Mast Cell-Stabilizing Agents)].

آگونيست‌هاى بتا - آدرنژيک

طريق استنشاقى سريع‌ترين اثر و بهترين شاخص درمانى (Therapeutic Index) را دارا است رزورسينول‌ها (Terbutaline, Metaproterenol, Fenoterol) (Resorcinols)، سالى‌ژنين‌ها (Saligenins) (آلبوترول)، و کاتکول‌آمين‌ها (Isoetharine, Isoproterenol) را مى‌توان با نبولايزر يا افشانه‌هاى با دوز معين (metered-dose Inhaler) تجويز نمود. اپى‌نفرين، 3/0 mL از محلول ۱:۱۰۰۰ به‌صورت زيرپوستى (SC) (براى مصرف در وضعيت‌هاى حاد در غياب سابقهٔ بيمارى قلبي). سالمترول (Salmeterol) يک مشابه خيلى طولانى‌اثر از آلوترول (12-9 ml) است. اين دارو در حملات حاد توصيه نمى‌شود ولى ممکن است در آسم شبانه يا آسم ناشى از ورزش مفيد باشد. تجويز وريدى عوامل β-آدرنرژيک در آسم شديد، به‌علت مسموميت‌زائى آنها معقول به‌نظر نمى‌رسد.

متيل‌گزانتين‌ها

تئوفيلين و نمک‌هاى مختلف؛ طورى دوز را تنظيم کنيد که سطح خونى بين 5μg/mL و ۱5μg/mL حفظ شود. ممکن است به‌صورت PO يا IV (به‌صورت آمينوفيلين) تجويز شود. کليرانس تئوفيلين خيلى متغير است و با سن، اختلال عملکرد کبدي، عدم جبران (Decompensation) قلبي، قلب ريوى (Cor Pulmonale) و بيمارى تب‌دار کاهش مى‌يابد. بسيارى از داروها نيز کليرانس تئوفيلين را تغيير مى‌دهند (کاهش نيمه‌عمر؛ سيگار، فنوبارييتال، فنى‌توئين؛ افزايش نيمه‌عمر: اريترومايسين، آلوپورينول، سايمتيدين، پروپرانولول). ترکيبات خوراکى طولانى‌اثر امکان تجويز دو بار يا چهار بار در روز را فراهم مى‌آورند. دوز منفرد شبانه علائم شبانه را کاهش مى‌دهد. براى درمان حاد از درمان وريدى استفاده مى‌شود. در کودکان و افراد سيگارى جوان، يک دوز بارگيرى (6mg/kg (Loding تجويز مى‌شود که با انفوزيون 1(mg/kg)/h به‌مدت ۱۲ ساعت ادامه مى‌يابد، سپس انفوزيون به 8/0 mg/kg)/h) کاهش مى‌يابد. در بيماران ديگرى که روى درمان تئوفيلين نيستند، دوز بارگيرى همان مقدار است، ولى سرعت انفوزيون به 5/0 - 1/0 (mg/kg)/h) کاهش مى‌يابد. در بيمارانى که قبلاً تئوفيلين مى‌گرفته‌اند، دوز بارگيرى حذف مى‌شود يا کاهش مى‌يابد. ترکيبات تئوفيلين به‌علت حاشيهٔ مسموميت‌زدائى - درمانى باريکشان محبوبيت خود را در درمان آسم از دست داده‌اند.

داروهاى آنتى‌کولينرژيک

آتروپين آئروسل شده و ترکيبات وابسته از قبيل Ipratropium که يک آمونيوم چهارظرفيتى غير قابل جذب است؛ ممکن است گشادشدگى برونش‌ها را که از داروهاى مقلد سمپاتيک (Sympathominetics) به‌دست آمده است، تشديد کنند ولى اثر آنها به آهستگى ظاهر مى‌شود (۹۰-۶۰ دقيقه تا حداکثر گشادشدگى برونش‌ها). Ipratropium را مى‌توان به‌وسيلهٔ افشانهٔ با دوز معين (Metered-Dose Inhaler)، دو پوف تا فواصل هر ۶ ساعت، تجويز کرد. داروهاى خلط‌آور (Expectorants) و موکوليتيک (Mucolytic) تأثير ناچيزى در ادارهٔ (Management) آسم حاد يا مزمن دارند.

گلوکوکورتيکوئيدها

تجويز سيستميک يا خوراکى بيشترين تأثير را در آسم شديد يا مقاوم به درمان دارد. براى بيماران بستري، متيل‌پردنيزون با دوز ۶۰-۴۰ mg هر ۶ ساعت وريدى متداول است. پردنيزون با دوز 60mg هر ۶ ساعت وريدى همان اثر را دارد. دوزهاى پائين‌تر ممکن است با آثار جانبى کمتر، همان اثر را داشته باشند. استروئيدها در آسم حاد براى اثرگذارى به ≥ ۶ ساعت زمان نياز دارند.

براى تشديد آسم در بيماران سرپائي، پردنيزون با دوز ۶۰-۴۰ mg خوراکى روزانه تجويز مى‌شود و سپس با يک برنامهٔ قطع تدريجى (Tapering) به ميزان ۵۰% هر ۵-۳ روز کاهش مى‌يابد. فرآورده‌هاى استنشاقى گلوکوکورتيکوئيد داروهاى ککى مهمى در درمان مزمن هستند، ولى در حملات حاد فايده‌اى ندارند. آثار استروئيدهاى استنشاقى وابسته به دوز است. استروئيدهاى استنشاقى يک نقطهٔ اتکا اصلى در ادارهٔ بيماران سرپائى هستند و بايستى در هر بيمارى که به آسانى با مصرف گاه‌به‌گاه داروهاى آدرنرژيک استنشاقى کنترل نمى‌شوند، شروع گردند. داروهاى موجود عبارتند از: Fluticasone roprionate, Flunisolide, Budesonide, Beclamethasone و Triamcinolone Acetonide. دوز دارو بايستى برحسب فعاليت بيمارى تنظيم گردد و کراراً کوشش شود که دوز دارو به‌تدريج تا يک مقدار نگه‌دارندهٔ پائين (۱ تا ۲ پوف، ۱ تا ۲ بار در روز) کاهش يابد. علاوه بر علائم موضعى [ديس‌فوني، برفک (Thrush)]، ممکن است آثار سيستميک نيز اتفاق افتد (مثلاً سرکوب آدرنال، آب مرورايد، از بين رفتن استخوان).

کرومولين سديم و ندوکروميل سديم

گشادکننده‌ٔ برونش نيستند. در درمان مزمن جهت پيشگيرى مفيد مى‌باشند. در حملات حاد نيز فايده‌اى ندارند. به‌صورت افشانهٔ با دوز معين (Metered-Dose Inhaler) يا پودر افشانده شده (Nebulize Powder) دو پوف در روز، تجويز مى‌گردند. براى مشخص شدن اثربخشى آنها در آسم مزمن، اغلب بايستى به‌مدت ۶-۴ هفته امتحان گردند. از آنجا که تجويز اين داروها ۲۰-۱۵ دقيقه قبل از برخورد با آنتى‌ژن‌ها، مواد شيميائى يا ورزش باعث مهار انقباض برونشى حاد مى‌شود، استفاده از آنها در برخى بيماران انتخابى که حملات قابل پيش‌بينى آسم برون‌زا (Extrinsic0 دارند، ممکن است مفيد باشند.

تعديل‌کننده‌هاى لوکوترى‌ان

مهارکنندهٔ Zileuton, 5-lipoxygenase، و آنتاگونيست‌هاى گيرندهٔ Zafirlukast, LTD4 و Monteleukast، اخيراً به درمان ضدٌ التهابى آسم اضافه شده‌اند. آنتاگونيست‌هاى گيرندهٔ LTD4 طولانى‌اثر هستند و تجويز دوز را به‌صورت دو يا چهار بار در روز امکان‌پذير مى‌سازند. اين داروها تقريباً بر روى نيمى از بيماران مؤثر هستند، گشادکننده‌هاى متوسطى هستند و بر ضدٌ آسم ناشى از ورزش اثر دارند. همچنين ممکن است علائم شبانه را نيز کاهش دهند.