چهارشنبه, ۲ خرداد, ۱۴۰۳ / 22 May, 2024
مجله ویستا
مسئلهٔ کبیسهگیری
- تعداد روزهاى سال حقيقى (اعم از سال خورشيدى و سال مَهي) يک عدد کامل يا صحيح نيست. براى مثال طول سال اعتدالي، که مبناى تعريف طول سال خورشيدى متوسط است، برابر است با ۲۴۲۱۹۸۷۹/۳۶۵ روز (۳۶۵ روز و ۵ ساعت و ۴۸ دقيقه و ۹۷۵۴۵۶/۴۵). همچنين طول سالِ مَهيِ مبتنى بر دوازده ماه هلالى برابر است با ۳۶۷۰۸۰/۳۵۴ = ۵۳۰۵۹/۲۹×۱۲ (۳۵۴ روز و ۸ ساعت و ۴۸ دقيقه و ۷۱۲/۳۵ ثانيه). |
- تعداد روزهاى سال تقويمى يا سال عرفى يک عدد کامل يا صحيح است. مثلاً در گونهاى از سال خورشيدى تعداد روزهاى سال ۳۶۵ يا ۳۶۶، و در گونهاى از سال مهى تعداد روزهاى سال ۳۵۴ يا ۳۵۵ است. |
روشن است که اگر تعداد روزهاى سال حقيقى يک عدد کامل يا صحيح مىبود، منطقى اين مىبود که همان سال حقيقى بهمنزلهٔ سال تقويمى يا سال عرفى پذيرفته شود؛ اما واقعيت اين است که تعداد روزهاى سال حقيقى يک عدد کامل يا صحيح نيست. در اينصورت در گاهشمارىهاى گوناگون گذشته و حال تلاش شده است تا: |
اولاً: عدد صحيح يا عدد کاملى براى طول سال انتخاب شود که نزديکترين عدد ممکن بهطول سال حقيقى باشد. |
ثانياً: هرچند سال يکبار يا چند روز به سال تقويمى يا سال عرفى پذيرفته شده افزوده گردد تا متوسط طول سال بهدست آمده در يک دورهٔ خاص نزديکترين طول به طول سال حقيقى باشد. |
اين عمل، يعنى افزودن يک يا چند روز در هر چند سال را کبيسهگيرى گوئيم. سالهاى تقويمى يا عرفى فاقد روز يا روزهاى افزودهشده را سال عادى (ordinary year)، و سالهاى تقويمى يا عرفى داراى روز يا روزهاى افزودهشده را سال کبيسه (leap year) گوئيم. |
اما واقعيت اين است که، بهعلت کسر سال غيرعادى (۲۴۲۱۹۸۷۹/۰ روز براى سال خورشيدى و ۳۶۷۰۸/۰ روز براى سال مهي) کبيسهگيرى دشوار است، بدين معنى که يافتن عدد مناسبى براى دورهاى که طى آن با افزودن يک يا چند روز بتوان بهطول سالِ متوسط، برابر با طول سال حقيقي، دست يافت آسان نيست. |
مثلاً در صورتىکه کسر سال خورشيدى ۲۵/۰ روز بود کافى بود که در سه سال طول سال تقويمى ۳۶۵ روز منظور شود و سال چهارم داراى ۳۶۶ روز بهحساب آيد. |
معمولترين طول سال از همين کسر سال داراى ۲۵/۰ روز بوده است، يعنى در بيشتر گاهشمارىهاى مهم دوران باستان طول سال را ۲۵/۳۶۵ روز مىدانستهاند و برپايهٔ آن هرچهارسال يک بار يک روز، يا مثلاً، هر ۱۲۰ سال يکبار يک ماه کبيسه مىگرفتهاند. |
اما از آنجا که طول سال ۲۵/۳۶۵ روز نبود و کسر سال بهجاى ۲۵/۰ روز کسرى اعشارى با هشت رقم پس از مميز بوده پس از مدتي، حتى با کبيسهگيري، ميان سال تقويمى و سال حقيقى فاصله مىافتاده و آغاز سال جابهجا مىشده است. |
صرفنظر از بعضى اعتقادات اسطورهاى و ديني، که خود چه بسا، ولو بهطور غيرمستقيم، از اطلاعات مربوط به رويدادهاى نجومى متأثر بودهاند، مهمترين عامل تفاوت در گاهشمارىهاى خورشيدى يا مهي، چگونگى کبيسهگيرى بوده است. يعنى بهسبب اولاً عدم اطلاع از طول سال خورشيدى متوسط (و دقيقنبودن اندازهگيرىها)، ثانياً تغيير در طول سال خورشيدى و ثالثاً، همانگونه که گفتيم، آساننبودن تبديل کسر روز سال به يک روز. |
اين عوامل موجب شدهاند که حتى در گاهشمارىهاى مبتنى برطول سال خورشيدى نتوانند در درجهٔ اول به کبيسهگيرى مناسب، و در درجهٔ دوم به کبيسهگيرى يکسان و مشترک دست يابند. |
بدینسان کبیسهگیری در گاهشماریها یک ضرورت اساسی، و دغدغهٔ همهٔ تقویمنگاران و گاهشماران کل تاریخ گاهشماری بوده است. هر کبیسهگیری خاص طول سال تقویمی متوسط خاص خود را بهدست میدهد. یا، بهعکس، هر طول سال تقویمی متوسط خاص با شیوه کبیسهگیری خاصی پیوند دارد. |
همچنین مشاهده کنید
- گاهشماری جدید ایرانی
- گاهشماری جلالی
- کبیسهگیری و طول سال در گاهشماریهای مهم گذشته و حال
- کبیسهگیری و گاهشماریهای مبتنی بر طول سال حقیقی
- کبیسهگیری بعد از اسلام و پیش از گاهشماری جلالی
- کبیسهگیری و طول سال در گاهشماریهای مهم گذشته و حال(۲)
- مسئلهٔ کبیسهگیری
- کبیسهگیری بعد از اسلام و پیش از گاهشماری جلالی(۲)
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سیدابراهیم رئیسی سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور شهدای خدمت سقوط بالگرد رئیسی شهید جمهور ابراهیم رئیسی شهادت حسین امیرعبداللهیان ایران سقوط بالگرد بالگرد
هواشناسی فرودگاه مهرآباد مترو آیت الله رئیسی شهرداری تهران امتحانات نهایی کنکور بارش باران آموزش و پرورش تهران هلال احمر قوه قضاییه
قیمت دلار قیمت طلا بازار خودرو قیمت خودرو خودرو سایپا یارانه دلار بورس حقوق بازنشستگان ایران خودرو یارانه نقدی
سینمای ایران سینما جشنواره کن آیت الله سید ابراهیم رئیسی تلویزیون هنرمندان رسانه ملی شعر لیلا حاتمی
حوزه علمیه
فلسطین اسرائیل غزه رژیم صهیونیستی روسیه امیرعبداللهیان ترکیه جنگ غزه آمریکا چین ولادیمیر پوتین عراق
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید باشگاه پرسپولیس تونی کروس لیگ برتر فدراسیون فوتبال والیبال لیگ برتر ایران لیگ برتر انگلیس باشگاه استقلال
هوش مصنوعی مایکروسافت اپل گوگل ناسا انسان تبلیغات موبایل فناوری
سلامت ویتامین قهوه مغز کاهش وزن خواب آلزایمر ناباروری