آمار پرداخت‌های جهانگردی

چون پرداخت‌هاى جهانگردى بين‌المللى اغلب يکى از اقلام مهمتر از نامرئى است دولت‌ها و اقتصاددانان علاقه‌مند به ارائهٔ ارقام آن هستند. در بيشتر کشورها، داده‌هاى تراز پرداخت‌ها در مورد دريافت‌ها و پرداخت‌هاى جهانگردي، کل داده‌هائى است که وجود دارد و مورد استفاده قرار مى‌گيرد و چنين داده‌هائى غالباً قابل اتّکا نيستند. در نتيجه، مقايسات بين‌المللى بسيار در معرض شک و ترديد قرار مى‌گيرد و از داده‌هاى هر کشور حداکثر انتظار مى‌رود که سازگارى درونى داشته و قابل اعتماد باشند.

آمار پرداخت‌هاى جهانگردى از سه منبع اساسى زير تهيه مى‌شود:

- داده‌هاى مستقيم دربارهٔ کل مخارج جهانگردى که خود جهانگردان ارائه مى‌کنند.

- داده‌هاى غير مستقيم که از حاصل‌ضرب شمار جهانگردان در ميانگين مدت اقامت و مخارج روزانهٔ آنها به‌دست مى‌آيد.

- مبادلات ارزى بانک‌ها و ساير مؤسسات مالى

دو منبع اول متکى بر مطالعه از جهانگردان (از طريق سرشمارى يا نمونه‌گيري) در قبل و بعد از مسافرت است و بنابراين، در معرض مسائل طبيعى روش‌هاى تحقيقات پيمايشى قرار دارند. آمارگيرى از جهانگردان بيشتر در نقاط خروجى مانند فرودگاه‌ها انجام مى‌شود و بنابراين، گاهى آن را به نام روش‌هاى دروازه‌اى مى‌شناسند. داده‌هاى بانکى تنها در کشورهائى مفيد است که پول غير قابل تبديل دارند و از ورود و خروج آن جلوگيرى مى‌شود. اگر مبادلات ارزى آزاد تا حدودى تحت کنترل باشد بعضى از انتقالات پولى و موارد استفادهٔ آن را نمى‌توان ثبت کرد.

ميزان پرداخت‌هاى واقعى جهانگردى بين‌المللى در دو وضعيت خاص نيز تغيير مى‌کند. اولاً، جهانگردانى که به قصد ديدن دوستان و بستگان سفر مى‌کنند. به يقين، پول کمى صرف محل اقامت، خوراکى و خريد ساير خدمات خواهند نمود. اين اقلام در هزينه (اضافه شده) خانوادهٔ ميزبان منعکس مى‌شود و بنابراين، در کشورهائى که اساساً مقصد اين نوع جهانگردى هستند هزينهٔ ارائهٔ خدمات جهانگردي، کمتر از حدّ واقع برآورد مى‌شود. ثانياً، کمتر نظام آمارى تراز پرداخت‌ها را مى‌توان يافت که با دقت کافى ارزش واقعى مخارج جهانگردانى را مدّنظر قرار دهد که در کشور خود تور جامع خريدارى کرده‌اند. هرچند اين آمارها وجوهى را که تورگردانان مستقيماً به عرضه‌کنندگان خدمات و جهانگردى در مقصد مى‌پردازند تخمين مى‌زنند اما بخشى از آن شايد از طريق شرکت‌هاى چند مليتى در کشور ثالثى جريان يابد يا پرداخت‌هاى متقابل وجود داشته باشد. به اين ترتيب، ارزش خدمات جهانگردى کمتر از حدّ واقع برآورد مى‌شود.